De Delisle-Skala is en physikaalsche Skala, mit de de Temperatur meten worrn is.
Se weer 1732 vun den franzööschen Astronom Joseph Nicolas Delisle inföhrt un geev de Temperatur in de Eenheit Grad Delisle an, de aver keen SI-Eenheit is.
Delisle hett en Thermometer utklamüstert, dat mit fletig Quecksülver arbeiten de. As Betogspunkt (0 °De) neem he den Kaakpunkt vun Water bi en normalen atmosphärischen Druck vun 1013,25 mbar un meet denn dat Ännern vun’t Volumen vun dat Quecksülver. Dat Delisle-Thermometer harr toeerst 2400 Gradindeelen. In’n Winter 1738 hett Josias Weitbrecht dat Thermometer nee instellt, vunwegen dat he faststellt harr, dat de Volumenännern vun’t Quecksülver över dissen Temperaturünnerscheed ruchweg en Proportschoon vun 150 to 10.000 harr. Blangen den Kaakpunkt vun Water (0 °De) weer nu de Smöltpunkt vun Ies (150 °De) as tweeten Betogspunkt för de Skala bruukt.
De Delisle-Skala is also jüst so utricht as de oorsprünglich vun Celsius inföhrte Skala (mit 0 °C an’n Kaakpunkt vun Water un 100 °C an’n Smöltpunkt vun Ies). De hüütige Celsius-Skala verlöpt dorgegen anners rüm. Dat Delisle-Thermometer is över hunnert Johren in Russland bruukt worrn. Vundaag speelt de Delisle-Skala keen Rull mehr.
Skala | Kelvin | Celsius | Fahrenheit | Rankine | Delisle | Newton | Réaumur | Rømer |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Eenheit | Kelvin | Grad Celsius | Grad Fahrenheit | Grad Rankine | Grad Delisle | Grad Newton | Grad Réaumur | Grad Rømer |
Eenheitenteken | K | °C | °F | °Ra, °R | °De, °D | °N | °Ré, °Re, °R | °Rø |
eerste Betogspunkt F1 | T0 = 0 K | (H2O) = 0 °C | TSchm(H2O) = 32 °F* | T0 = 0 °Ra | TSchm(H2O) = 150 °De | TSchm(H2O) = 0 °N | TSchm(H2O) = 0 °Ré | TSchm(H2O) = 7,5 °Rø |
tweete Betogspunkt F2 | Tt(H2O) = 273,16 K | (H2O) = 100 °C | TKaak(H2O) = 212 °F* | – | TKaak(H2O) = 0 °De | TKaak(H2O) = 33 °N | TKaak(H2O) = 80 °Ré | TKaak(H2O) = 60 °Rø |
Skalenintervall | (F2−F1) / 273,16 | (F2−F1) / 100 | (F2−F1) / 180* | 1 °Ra = 1 °F | (F1−F2) / 150 | (F2−F1) / 33 | (F2−F1) / 80 | (F2−F1) / 52,5 |
Utfinner | William Thomson („Lord Kelvin“) | Anders Celsius | Daniel Fahrenheit | William Rankine | Joseph-Nicolas Delisle | Isaac Newton | René-Antoine Ferchault de Réaumur | Ole Rømer |
Johr vun’t Inföhren | 1848 | 1742 | 1714 | 1859 | 1732 | ~ 1700 | 1730 | 1701 |
Rebeet, woneem de Skala begäng is | weltwiet (SI-Einheit) | weltwiet | USA, Jamaika | USA | Russland (19.Jhd.) | – | Westeuropa bit 19. Jhd. | – |
* De Angaven för de Fahrenheit-Skala beschrievt de Definitschoon as se vundaag gellt. Na de oorsprünglichen Definitschoon dör Fahrenheit weer de Temperatur vun en Küllmischen vun Ies, Water un Salmiak oder Seesolt (−17,8 °C = 0 °F) un de „Lieftemperatur vun’n gesunnen Minschen“ (35,6 °C = 96 °F) as Fixpunkten bruukt mit (F2−F1) / 96 Skalendeelen.
na \ vun | Kelvin-Skala (K) | Celsius-Skala (°C) | Réaumur-Skala (°Ré) | Fahrenheit-Skala (°F) |
---|---|---|---|---|
TKelvin | = TK | = + 273,15 | = TRé · 1,25 + 273,15 | = (TF + 459,67) ÷ 1,8 |
= TK − 273,15 | = | = TRé · 1,25 | = (TF − 32) ÷ 1,8 | |
TRéaumur | = (TK − 273,15) · 0,8 | = · 0,8 | = TRé | = (TF − 32) ÷ 2,25 |
TFahrenheit | = TK · 1,8 − 459,67 | = · 1,8 + 32 | = TRé · 2,25 + 32 | = TF |
TRankine | = TK · 1,8 | = · 1,8 + 491,67 | = TRé · 2,25 + 491,67 | = TF + 459,67 |
TRømer | = (TK − 273,15) · 21/40 + 7,5 | = · 21/40 + 7,5 | = TRé · 21/32 + 7,5 | = (TF − 32) · 7/24 + 7,5 |
TDelisle | = (373,15 − TK) · 1,5 | = (100 − ) · 1,5 | = (80 − TRé) · 1,875 | = (212 − TF) · 5/6 |
TNewton | = (TK − 273,15) · 0,33 | = · 0,33 | = TRé · 0,4125 | = (TF − 32) · 11/60 |
na \ vun | Rankine-Skala (°Ra) | Rømer-Skala (°Rø) | Delisle-Skala (°De) | Newton-Skala (°N) |
---|---|---|---|---|
TKelvin | = TRa ÷ 1,8 | = (TRø − 7,5) · 40/21 + 273,15 | = 373,15 − TDe · 2/3 | = TN · 100/33 + 273,15 |
= TRa ÷ 1,8 − 273,15 | = (TRø − 7,5) · 40/21 | = 100 − TDe · 2/3 | = TN · 100/33 | |
TRéaumur | = TRa ÷ 2,25 - 218,52 | = (TRø − 7,5) · 32/21 | = 80 − TDe · 8/15 | = TN · 80/33 |
TFahrenheit | = TRa − 459,67 | = (TRø − 7,5) · 24/7 + 32 | = 212 − TDe · 1,2 | = TN · 60/11 + 32 |
TRankine | = TRa | = (TRø − 7,5) · 24/7 + 491,67 | = 671,67 − TDe · 1,2 | = TN · 60/11 + 491,67 |
TRømer | = (TRa − 491,67) · 7/24 + 7,5 | = TRø | = 60 − TDe · 0,35 | = TN · 35/22 + 7,5 |
TDelisle | = (671,67 − TRa) · 5/6 | = (60 − TRø) · 20/7 | = TDe | = (33 − TN) ÷ 0,22 |
TNewton | = (TRa − 491,67) · 11/60 | = (TRø − 7,5) · 22/35 | = 33 − TDe · 0,22 | = TN |
This article uses material from the Wikipedia Plattdüütsch article Delisle-Skala, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Plattdüütsch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.