Wenters

Et was bi-j de gemeenteleke herindeling van 1 januari 2005 de enige Achterhookse gemeente dee't ongewiezigd bleef. De gemeente hef op 1 mei 2006 29.159 inwonners en een oppervlak van 138,29 km² (bron: CBS). De gemeente wödt an dree zieden umslotten deur Duutsland.

Gemaente Wenters
(Vlagge van Wenters)	(Waopen van Wenters)
Lokatie van de gemeante Wenters
Informasie
Proveensie	Gelderlaand
Heufdplaatse	Wenters
Geografie en bevolking
Öppervlakte  - Laand  - Water	138,29 km² 137,77 km² 0,52 km²
Inwonners Bevolkingsdichtheid	29.159 (1 mei 2006) 212 inw./km²
Koordinaten	, 6° 43′ O51.9666666666676.7166666666667 51° 58′ N, 6° 43′ O
Aoverig
Belangrieke verkeersaoders	N318, N319
Netnummer	0543
Postkode	7100-7109, 7113, 7115, 7119
Offisiële webstie www.winterswijk.nl

De gemeente Wenters hef de volgende wonkernen:

Meddo, Huppel, Henxel, Ratum, Brinkheurne, Kotten, Woold, Miste, Kolle en Wenters (of Wenterswiek, NL Winterswijk).

Haost wal zeker is et darp Wenters al meer as 1000 jaor old. Et oldste document waoroet blik dat et karspel (parochie) Wenters besteet is 'ne lieste van inkomsten van de Mauritsstift in Mönster (Münster, Duutsland). Dit geschrift kump oet de eerste jäöre van de 11e eeuw. Daoroet kan wodden op-emaakt dat et darp al veur 1000 nao Christus beston. Et is ok haost wal zeker dat de stichting van et darp samenhing met de bouw van 'ne karke. De oldste berichten hebt et jao aover de "Parochia Wenterswiek" of vermeldet in elk geval dat der 'nen geesteliken warken.

Aover de betekenisse van de name "Wenterswiek" (Wenters) loopt de meningen nogal oet-ene. Et meest annemmelik is, dat den name ontstaon is oet 'nen in onbruuk eraakte persoonsname. In historische geschriften komt de volgende namen veur: Winterswyk, Winethereswick, Winriswic en Wenterswic. Wic is de olde benaming veur plaatse of wiek. Den persoon wel at daor ewond mot hebben zol dan Wenether, Winitar of Winter hebben eheten.

Wenters steet bekend umme zien coulissenlandschap en steengroeve met fossiele resten. An et ende van et tertiair hef et grootste deel van Nederland onder water estoane. Allene Zuud-Limburg en Wenters lagen baoven et wateroppervlak. Maor ok Wenters hef wal ooit onder et wateroppervlak elaegen.

De gemeenteraod van Wenters besteet uit 21 zettels. Hieronder steet de samenstelling van de gemeenteraod sund 1994:

 

Tot in et midden van de 18e eeuw lag Wenters vri-j boetenaf en wodden (en wödt nog altied) in'eslotten deur Prusen (Duutsland). Et meeste vervoer mos aover slecht begaonbaore waege gaon. Daor kwam verandering in do de weg Borken (Duutsland) via Wenters nao Grolle, Zutfent en Daeventer an-elegd wodden. In 1878 wodden et spoor Zutfent-Wenters an-elegd. Daormet wodden Wenters oetendelik warkelik onslotten. Later wodden ok de liene Zaender-Wenters en de Borkense bane an-elegd. De GOLS (Gelders Overijsselse Lokaal Spoorweg) leggen ok de bane Wenters-Nee (Neede) an. Wenters wodden daormet een waor spoorwegcentrum. Tegeliek met de opkomst van den trein kwam ok de textielindustrie in Wenters tot grote bleui. De Borkense bane en de spoorliene nao Nee bunt allange weer eslotten. Maor et imposante station Wenters besteet nog steeds en getuugt nog van een groots verleden. Tegenswoordig riedt der nog de lokale Syntus treinen nao Zutfent en Arem.Ok is ter nog ne bane nao Bokelt ewes

• Freriks museum
• Hilgelo
• Sevinkmölle (rieksmonument)
• Steengroeve

• Jannie Konings-Nijweide, Achterhookse schriefster.
• Gerrit Komrij, schriever in 't Nederlands

• Wentersplat Webstae in en aover et dialekt van Wenters
• Winterswijk.org

• Achterhooks: Wenters, Wenterswiek
• Algemeen: Winterswiek