Il-Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima (広島平和記念碑, Hiroshima Heiwa Kinenhi), oriġinarjament is-Sala tal-Promozzjoni Industrijali Prefetturali ta' Hiroshima, u issa msejjaħ komunement il-Koppla ta' Genbaku, il-Koppla tal-Bomba Atomika (原爆ドーム, Genbaku Dōmu), huwa parti mill-Park tal-Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima f'Hiroshima, il-Ġappun u tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1996.
Il-fdal tas-sala jservi bħala mafkar għall-iktar minn 140,000 ruħ li nqatlu fil-bumbardament atomiku ta' Hiroshima fi tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija.
Il-binja tas-Sala tal-Wiri tal-Prodotti oriġinarjament ġiet iddisinjata mill-arkitett Ċek Jan Letzel. Id-disinn kien jinkludi koppla li tispikka fl-ogħla parti tal-binja. Il-binja tlestiet f'April 1915 u ssejħet il-binja tal-Wiri Kummerċjali Prefetturali ta' Hiroshima. Formalment infetħet għall-pubbliku f'Awwissu ta' dik is-sena. Fl-1921, l-isem inbidel għal Sala tal-Wiri tal-Prodotti Prefetturali ta' Hiroshima, u mill-ġdid fl-1933, għal Sala tal-Promozzjoni Industrijali Prefetturali ta' Hiroshima (bil-Ġappuniż: 広島県産業奨励館; Hiroshima-ken Sangyo Shourei-kan). Il-binja kienet tinsab f'distrett kummerċjali kbir maġenb il-Pont ta' Aioi u kienet tintuża primarjament għall-wirjiet tal-arti u edukattivi.
Fit-08:15 tas-6 ta' Awwissu 1945, l-ewwel bomba atomika li qatt intużat fi gwerra twaqqgħet mill-Forzi tal-Ajru tal-Armata tal-Istati Uniti mill-Enola Gay, inġenju tal-ajru militari bumbardatur tat-tip B-29. Il-qawwa tal-bomba atomika effettivament qerdet għalkollox il-belt ta' Hiroshima.
Qabel, fil-25 ta' Lulju, il-Ġeneral Carl Spaatz, il-kmandant tal-Forzi tal-Ajru Strateġiċi tal-Istati Uniti fil-Paċifiku, irċieva ordnijiet biex iwettaq attakk b'"bomba speċjali" fuq bliet magħżula fil-Ġappun. L-ewwel belt fil-mira li ntgħażlet kienet Hiroshima, li kellha port importanti fin-Nofsinhar ta' Honshu u kienet il-kwartieri ġenerali tat-Tieni Armata Ġenerali Ġappuniża b'persunal ta' 40,000 militar fil-belt. Il-bomba ġiet assemblata b'segretezza u ġiet mgħobbija fuq l-Enola Gay. Il-bomba, imlaqqma "Tifel Ċkejken" (bl-Ingliż: Little Boy), kellha qawwa ekwivalenti għal 15,000 tunnellata ta' TNT. L-ajruplan militari waqqa' l-bomba fuq il-belt fit-08:15:17, ħin lokali, fis-6 ta' Awwissu 1945. Madwar 43 sekonda wara li twaqqgħet, il-bomba ħadet fuq il-belt, u ma laqtitx il-mira tagħha direttament b'240 metru. Il-bomba kienet maħsuba biex tieħu fuq il-Pont ta' Aioi, iżda minflok splodiet direttament fuq l-Isptar ta' Shima, li kien jinsab qrib ħafna tal-Koppla ta' Genbaku. Minħabba li l-isplużjoni seħħet kważi fuqha eżatt, il-binja rnexxielha żżomm l-għamla tagħha mingħajr ma tiġġarraf għalkollox. Il-kolonni vertikali tal-binja rnexxielhom jirreżistu l-forza vertikali kważi 'l isfel għalkollox tal-isplużjoni, u partijiet ħitan esterni tal-konkoż u tal-brikks baqgħu intatti. Iċ-ċentru tal-isplużjoni seħħ 150 metru orizzontalment u 600 metru vertikalment mill-Koppla ta' Genbaku. Kull min kien fil-binja nqatel minnufih. Il-binja rnexxielha tibqa' wieqfa wkoll bis-saħħa tad-disinn tagħha biex tkun reżistenti għat-terremoti; fil-fatt felħet għal terremoti qabel u wara l-bumbardament.
Minħabba l-kostruzzjoni tagħha bil-ġebel u bl-azzar, il-binja kienet waħda mill-ftit strutturi li baqgħu weqfin ħdejn l-ipoċentru tal-bomba. Il-binja malajr bdiet tissejjaħ il-Koppla ta' Genbaku jew il-Koppla tal-Bomba Atomika, minħabba l-qafas espost tal-metall tal-koppla fil-quċċata tal-binja. L-istruttura kienet skedata biex tiġi demolita mal-bqija tal-fdalijiet ta' binjiet, iżda l-maġġoranza tal-binja baqgħet intatta, u b'hekk il-pjanijiet ta' demolizzjoni ġew posposti. Il-Koppla ta' Genbaku saret suġġett kontroversjali. Uħud min-nies tal-post riedu li titwaqqa', filwaqt li oħrajn riedu li tiġi ppreservata bħala mafkar tal-bumbardament u simbolu tal-paċi. Fl-aħħar mill-aħħar, meta bdiet ir-rikostruzzjoni ta' Hiroshima, il-fdalijiet tal-qafas tal-binja ġew ippreservati.
Mill-1950 sal-1964, il-Park tal-Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima ġie stabbilit madwar il-Koppla ta' Genbaku. Il-Kunsill tal-Belt ta' Hiroshima adotta riżoluzzjoni fl-1966 dwar il-preservazzjoni permanenti tal-Koppla ta' Genbaku, uffiċjalment imsejħa l-Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima. Il-binja għadha l-għeliem primarju tal-park. L-erożjoni u d-deterjorament tal-Koppla ta' Genbaku baqgħu sejrin fil-perjodu ta' wara l-gwerra. Fl-1966, il-Kunsill tal-Belt ta' Hiroshima ddikjara li kien biħsiebu jippreserva l-istruttura b'mod indefinit. L-ewwel sindku ta' Hiroshima elett b'vot popolari, Shinzo Hamai (1905-1968) talab għal fondi għall-isforz ta' preservazzjoni domestikament u internazzjonalment. Matul vjaġġ f'Tokyo, Hamai beda jiġbor il-fondi direttament fit-toroq tal-belt kapitali. Ix-xogħol ta' preservazzjoni fuq il-Koppla ta' Genbaku tlesta fl-1967. Saru żewġ proġetti żgħar ta' preservazzjoni fuq il-binja biex tiġi stabilizzata l-koppla, l-iktar bejn Ottubru 1989 u Marzu 1990.
Il-Koppla ta' Genbaku għadha kważi fl-istess kundizzjoni ta' wara l-bumbardament tas-6 ta' Awwissu 1945. Il-bidliet li saru fil-fdalijiet, bil-ħsieb li tiġi żgurata l-istabbiltà tal-istruttura, kienu mill-inqas.
F'Diċembru 1996, il-Koppla ta' Genbaku ġiet irreġistrata fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO abbażi tal-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Wirt Kulturali u Naturali Dinji. L-inklużjoni tagħha fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO kienet ibbażata fuq ir-reżistenza tagħha għall-forza distruttiva tal-bomba atomika, l-ewwel użu ta' armi nukleari fuq popolazzjoni umana, u r-rappreżentanza tagħha bħala simbolu tal-paċi.
Id-delegati tal-Kumitat tal-Wirt Dinji miċ-Ċina u mill-Istati Uniti kellhom riżervi rigward il-konferma tal-mafkar bħala Sit ta' Wirt Dinji. Iċ-Ċina kkwotat il-possibbiltà li l-monument jintuża bħala skuża biex iċekken il-fatt li l-pajjiżi vittmi tal-aggressjoni tal-Ġappun ġarrbu l-ikbar telf ta' ħajjiet matul il-gwerra, u l-Istati Uniti ddikjaraw li mafkar għal sit tal-gwerra jħalli barra l-kuntest storiku meħtieġ. L-Istati Uniti ma assoċjawx ruħhom mad-deċiżjoni li l-Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima jsir Sit ta' Wirt Dinji.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".
This article uses material from the Wikipedia Malti article Mafkar tal-Paċi ta' Hiroshima, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Il-kontenut huwa disponibbli taħt il-liċenzja CC BY-SA 4.0 sakemm mhux indikat mod ieħor. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Malti (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.