Lista Ta' Siti Ta' Wirt Dinji Fil-Każakistan: Lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fil-Każakistan

Il-wirt kulturali jikkonsisti minn monumenti (bħal xogħlijiet arkitettoniċi, skulturi monumentali, jew inċiżjonijiet), gruppi ta' binjiet, u siti (fosthom siti arkeoloġiċi). Il-wirt naturali jinkludi karatteristiċi naturali (li jikkonsistu minn formazzjonijiet fiżiċi u bijoloġiċi), ġeoloġiċi u fiżjografiċi (inkluż il-ħabitats ta' speċijiet mhedda ta' annimali u pjanti), u siti naturali li huma importanti mill-puntdivista tax-xjenza, tal-konservazzjoni jew tas-sbuħija naturali. Il-Każakistan iffirma l-Konvenzjoni fid-29 ta' April 1994.

B'kollox, il-Każakistan għandu sitt Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. L-ewwel sit li tniżżel fil-lista kien il-Mawżolew ta' Khoja Ahmed Yasawi, fis-27 Sessjoni tal-Kumitat tal-Wirt Dinji, li saret f'Pariġi, Franza, fl-2003. L-iżjed sit reċenti huwa sit transnazzjonali: id-Deżerti Bierda tax-Xitwa ta' Turan li żdiedu fl-2023. Tliet siti huma kulturali u erba' siti huma naturali.

L-UNESCO tiddeżinja s-siti abbażi ta' għaxar kriterji tal-għażla; kull sit irid jissodisfa mill-inqas wieħed mill-għaxar kriterji. Il-kriterji (i) sa (vi) huma kulturali, filwaqt li l-kriterji (vii) sa (x) huma naturali.

NB: * Siti transnazzjonali (bl-ikħal)

Sit	Ritratt	Post	Sena tad-deżinjazzjoni	Kriterji tal-għażla	Deskrizzjoni
Mawżolew ta' Khoja Ahmed Yasawi		Turkestan	2003	i, iii, iv (kulturali)	Il-mawżolew iddedikat lill-mistiku Sufista tas-seklu 12 Ahmed Yasawi nbena bejn l-1389 u l-1405 matul it-tmexxija ta' Timur. Minkejja li l-mawżolew qatt ma tlesta kollu, xorta waħda huwa l-ikbar binja u l-iżjed waħda ppreservata tajjeb ta' żmien Timur. Il-mawżolew kien ukoll prototip għal binjiet suċċessivi ta' Timur, speċjalment fil-belt kapitali ta' Timur, Samarkanda.
Petroglifiċi fil-Pajsaġġ Arkeoloġiku ta' Tamgaly		Reġjun ta' Almaty	2004	iii (kulturali)	Il-petroglifiċi tal-Fondoq ta' Tanbaly fil-muntanji ta' Chu-Ili fihom tinqix ta' bnedmin, annimali, u figuri reliġjużi. Dawn imorru lura għat-tieni nofs tat-tieni millenju Q.K. sal-bidu tas-seklu 20 u jagħtu ħjiel dwar il-ħajja tal-komunitajiet pastorali li kienu jgħixu fir-reġjun. Fiż-żona hemm ukoll għadd ta' oqbra, kurgan, u kompartimenti minn Żmien il-Bronż u l-Ħadid.
Saryarka – Steppa u Lagi tat-Tramuntana tal-Każakistan		Reġjun ta' Almaty	2008	ix, x (naturali)	Saryarka tinkludi żewġ żoni, ir-Riżerva Naturali ta' Naurzum u r-Riżerva Naturali ta' Korgalzhyn (fir-ritratt), li jipproteġu l-isteppa, il-lagi u l-artijiet mistagħdra mhux mimsusa tal-Asja Ċentrali. Dawn il-ħabitats huma postijiet importanti għall-passa tat-tjur migratorji u jipprovdu kenn għal għadd kbir ta' speċijiet mhedda, fosthom il-grawwi tas-Siberja, il-pellikani tad-Dalmazja, l-ajkla ta' Pallas u s-sajga.
Toroq tal-Ħarir: in-Network ta' Rotot tal-Kuritur ta' Chang'an-Tianshan*		diversi siti	2014	ii, iii, v, vi (kulturali)	It-Toroq tal-Ħarir huma network antik ta' rotot kummerċjali li bdew jiffurmaw fis-seklu 2 Q.K. u baqgħu attivi sas-seklu 16. It-toroq kienu jikkollegaw lis-soċjetajiet tal-Asja, is-Subkontinent, l-Asja Ċentrali u l-Punent tal-Asja, kif ukoll il-Lvant Qarib. Minbarra l-iskambju ta' merkanzija, ikkontribwew ukoll għat-tifrix ta' teknoloġiji, ideoloġiji, u reliġjonijiet, inkluż il-Buddiżmu, il-Kristjaneżmu Nestorjan, il-Manikejiżmu, iż-Żoroastrijaniżmu u l-Iżlam bikri. Diversi rħula u l-infrastruttura ta' appoġġ inbnew tul ir-rotot tat-Toroq tal-Ħarir. Dan is-Sit ta' Wirt Dinji jkopri l-kurituri minn Chang’an/Luoyang, il-kapitali tad-dinastiji Han u Tang taċ-Ċina, sar-reġjun ta' Zhetysu tal-Asja Ċentrali, u huwa kondiviż maċ-Ċina u mal-Kirgiżistan.
Punent ta' Tian Shan*		diversi siti	2016	x (naturali)	Is-sit huwa kondiviż mal-Kirgiżistan u mal-Użbekistan, u jkopri l-parti tal-Punent tal-katina muntanjuża ta' Tian Shan. Tgawdi minn bijodiversità rikka u għadd ta' għelejjel tal-frott ikkultivati joriġinaw miż-żona. Il-qċaċet tal-muntanji jaqbżu l-4,500 metru (14,800 pied). Fir-ritratt jidher il-Kanjon ta' Aksu.
Deżerti Bierda tax-Xitwa ta' Turan*		l-Użbekistan, it-Turkmenistan u l-Każakistan	2023	ix, x (naturali)	Dan is-sit transnazzjonali jirrappreżenta l-ekosistemi tad-deżerti tal-Asja Ċentrali bi klima kontinentali. Fid-deżerti jgħixu bosta speċijiet ta' pjanti, kif ukoll is-sajga u l-għażżiela.