Сейсмийн долгион буюу Газар хөдлөлтийн долгион нь дэлхийн давхаргуудаар дамждаг энергийн долгион бөгөөд газар хөдлөлт, галт уулын дэлбэрэлт, магмын хөдөлгөөн, их хэмжээний хөрсний гулсалт, бага давтамжийн акустик энерги ялгаруулдаг хүний гараар хийсэн томоохон дэлбэрэлтийн үр дагавараар үүснэ.
Байгалийн болон антропогенийн бусад олон эх үүсвэр нь орчны чичиргээ гэж нэрлэгддэг бага далайцтай долгион үүсгэдэг. Газар хөдлөлтийн долгионыг сейсмологич гэж нэрлэгддэг геофизикчид судалдаг. Газар хөдлөлтийн долгионы талбайг сейсмометр, гидрофон (усан дахь) эсвэл акселерометрээр бүртгэнэ.
Газар хөдлөлтийн долгионы тархалтын хурд нь орчны нягтрал, уян хатан чанар, долгионы төрлөөс хамаарна. Хурд нь дэлхийн царцдас ба мантийн гүнд орох тусам нэмэгдэх хандлагатай боловч мантиас гадна цөм рүү огцом буурдаг.
Газар хөдлөлт нь янз бүрийн хурдтай өөр өөр төрлийн долгион үүсгэдэг; Газар хөдлөлтийн ажиглалтын газруудад хүрэх үед тэдний аяллын өөр өөр хугацаа нь эрдэмтдэд гипоцентрийн эх үүсвэрийг олоход тусалдаг. Геофизикийн хувьд газар хөдлөлтийн долгионы хугарал буюу тусгалыг дэлхийн дотоод бүтцийн судалгаанд ашигладаг бөгөөд гүехэн, гүний байгууламжийг судлахын тулд хүний гараар хийсэн чичиргээг ихэвчлэн үүсгэдэг.
This article uses material from the Wikipedia Монгол article Сейсмийн долгион, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Тусгай тайлбар байхгүй бол энэ агуулгыг CC BY-SA 4.0 лицензийн дагуу хэрэглэх боломжтой. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Монгол (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.