Остров Чӏехибритания

Breatainn Mhòr, корнск. Breten Veur, скотс. Great Breetain) — чӀехивилел гьалтайла Европада садлагьай, дуьньяда кӀуьдлагьай остров я. Чилин кьадар — 229 946 км² я. Агьалийрин кьадар — 63 млн кьван кас я, и къалурзавай лишандал гьалтайла Великобритания дуьньяда пудлагьай остров я (Явадинни Хонсюдин гуьгъуьнилай). Британиядин островрик акатзава. ЧӀехибританиядал Садхьанвай Королвиликай 95 вишекайди ала, гьа гьисабдикай яз, Англиядин, Шотландиядин, Вэлсдин дибвилин паярни.

• кефер пата — Даннет Хэд кӀвенкӀвечил, 58,666667° к. гь. 3,366667° р.-а. я.;
• рагъакӀидай пата — Коррахард Мор кӀвенкӀвечил 56,715611° к. гь. 6,227944° р.-а. я.;
• кьибле пата — Лизард кӀвенкӀвечил 49,9591° к. гь. 5,2151° р.-а. я. ;
• рагъэкъечӀдай пата — Лоустофт-Несс кӀвенкӀвечил 52,481167° к. я. 1,762833° р.-э. я..

Кефер паталай кьибле патал кьван яргъивал — 966 км, рагъакӀидай паталай рагъэкъечӀдай патал кьван — 508 км я. Островдин къерехрив Атлантик гьуьл гва. Норвегиядикайни Даниядикай кьери Кеферпатан гьуьлелди чара жезва, Франциядикай — гуьтӀуь Па-де-КалениЛа-Манш проливралди, Ирландиядин островдикай — Ирландиядин гьуьлелди, Пак Георгдин, Кеферпатан проливралди.

Гилан чӀаварин къерехдин цӀарцӀин контурар гьакӀ килигайла гьа мукьвара тайин формадиз гьатна. Островдин къерехдин цӀар пара заливралди лап атӀайди я (кеферпата — фьордалди, кьиблепата — вацӀун эстуарийралди).

Кьибле пата рельеф дибвилин гьисабдалди дугундинди я. Вэлсда Кембрия сувар ава (абурун лап вини кьил — Сноудон сув, 1085 м.). Англиядин кефер пата Пеннинрин сувар (лап вини кьил — Кросс Фелл сув, 893 м.), абур рагъакӀидай пата Камберленд сувариз (лап вини кьил — Пайк сув, 978 м.) ва Кьиблепатан Шотландиядин кьакьан чкадиз (лап вини кьил — Меррик, 843 м.) элячӀзава. Эхиримжиди Юкьван Шотландиядин дугундалди уьлкведин виридалайни кьакьан тӀинкӀер гвай (Бен-Невис, 1344 м ва Бен-Макдуи, 1309 м.) Кеферпатан Шотландиядин нагорьедикай чара жезва.

Яргъивилел гьалтайла виридалайни чӀехи вацӀар Северн (220 км), Темза (215 км) я. Виридалайни чӀехи вирер — Лох-Ломонд (71 км²), Лох-Несс (56 км²).

Виридалайни чӀехи зуростровар — Вэлс, Корнуолл.