Манаров Муса Хираманнул арс — СССР-нал лётчик космонавт, Совет Союзрал герой, СССР-спортрал мастер.
Космосравун левххуссар кӀийлва, кӀий аьмну бувсса гьантрал лахъишиву 541 ва арилва тӀивтӀусса космосравун увккуссар.
Манаров Муса Хираманнул арс | |
---|---|
Муса Маннаров Хираманнул арс | |
Увсса чӀун | 22 мартрай 1951 (73 шин) |
Увсса кӀану | |
ХӀукумат | |
Ссаха зий уссарив | инженер, космонавт, политик, депутат Государственной думы Российской Федерации |
Бахшиш ва премиярду | |
Медиафайлы на Викискладе |
«Мир» Орбитальный станциялий зий ивкӀссар кӀийла ва цалва яруннин ххал бувссар жулла аьрщарал абуршиву космосрава. Владимир Титовлущал хӀасул дурссар космосрал тарихраву яла лахъимур леххаву-ца шин.
Манаров Муса Хираманнул арс увну ур мартрал 22, 1951-ку шинал Бакуй. Му ур лаккучу. Аммарив цалва ниттил маз къакӀулли, цан чирчан шаппа оьрус мазрей гъалгъа буллей тӀий.
Бутта военный уну тӀий Мусал оьрчӀшиву личӀи-личӀисса шагьрурдей ларгун дур. Школалий дуклей айивхьуссар Харьков шагьрулий. 1968-ку шинал чувашнал Алатырь тӀисса шагьрулий къуртал бунни школа.
Школа лахъсса кьимматирдай къуртал бувну мукьах, Москавуллал авиационный институтравун увххун ур. Цалва Мусал учаврийн бувну, аьмсса дарсирдахсса гъирарал хӀасул дурна мунал касму. Мусал учайва цуксса гужсса цӀуллу-сагъшиву ва спортрахун авгьун унугу, инсаннаща дукъарккуну сивсуну касму ласун къабюхъейссар куну.
1974-ку шиная 1978 шинайн бияннин Муса Манаров «Энергия» тӀисса элмулуха зузисса объединениялий инженерну зий ивкӀссар. Му объединениялий космический жамирду леххан хӀадур бувайсса бивкӀссар. Мунияр махъ Муса космонавтурал отрядравун кьамул увссар.
1987 шинал март зуруя тийнмай Владимир Титовлущал аьрхӀал «Союз ТМ-4» жамилул баххана шаймур экипажну, ва май зуруя-агьаммур экипажну хӀадур буллай бивкӀссар.
1988-ку шинал «Союз-ТМ-4» жамилий цалчин космосравун левххуссар, Владимир Титов командирну ва Муса бортинженерну. Леххаврил чӀумал Муса шамийла увккуссар тӀивтӀусса космосравун. Миннал леххаврил лахъишиву хъаней дур 365 гьантта ва 23 ссят. Та чӀумух бурувгун му дия дунияллул рекорд.
Космосрава зана хьуну мукьах Манаров Муса Хираманнул арснан Совет Союзрал Геройнал цӀа, Лениннул цӀанийсса орден ва «Мусил ЦӀуку» медаль (№ 11591) дуллуссар.
1990-ку шинал 2 декабрдания 26 май 1991 шинайн бияннин Манаровлул «Союз ТМ-11» жамилий 2-мур леххаву дурссар. Ва ппурттуву 4 тӀивтӀусса космосравун увккун ур. Аьмну Муса Манаровлул космосраву бувну бур 561 гьантта ва 20 минут.
# | Левххусса жами | Дайдихьу, UTC | Экспедиция | ЩябивкӀсса жами | Посадка, UTC | Налёт | ТӀиртӀусса космосравун уккаву | ТӀиртӀусса космосравусса чӀун |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Союз ТМ-4 | 21.12.1987, 11:18 | Союз ТМ-4, Мир-3 | Союз ТМ-6 | 21.12.1988, 09:56 | 365 гьантта 22 ссят 38 минут | 3 | 13 ссят 47 минут |
2 | Союз ТМ-11 | 02.12.1990, 08:13 | Союз ТМ-11, Мир-8 | Союз ТМ-11 | 26.05.1991, 10:04 | 175 гьантта 01 ссят 50 минут | 4 | 20 ссят 16 минут |
541 гьантта 00 ссят 28 минут | 7 | 34 ссят 03 минут |
Леххавурду къуртал хьуну мукьах Манаровлул «Энергия» объединениялий космонавт-инструкторну зий ур.
1992-ку шинал пенсиялийн увккун космонавтурал отрядрава укьан увний, даххуласулухун агьлей ур.
1995-ку шинайн бияннин «Смолсат» компаниялул зузалану, ТОО «МКОМ» рал директорну, яла ЗАО «Выделенные интегральные сети» лул хъунаману.
1990—1993 ш. РСФСР данул халкьуннал депутат. 2007—2011 ш. Аьрасат Федерациялул ХӀукуматрал думаллул депутат.
This article uses material from the Wikipedia Лакку article Манаров Муса Хираманнул арс, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Если не указано иное, содержание доступно по лицензии CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Лакку (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.