Герчкан

Герчкан – дзуртан шыа лэбач. Чуксасьӧмсӧ кывзан да, быттьӧ пуысь вӧчӧм сынан пиньясӧд бедьторйӧн гирсйӧдлӧны. Коми сёрнисикасын нӧшта шуӧны ватшканӧн, гетшканӧн, герчканӧн да с.в. Перымса комилӧн – герскан, гретшкан, удмуртъяслӧн – татыртісь, тшажы, куажы, кодъясӧс артмӧдӧмаӧсь «трачкӧдчысь», «дзажгысь» вежӧртаса кывъясысь.

Ичӧтик тылаборда, сьӧктаыс овлывлӧ 150 граммӧдз, тушаыс 25-29 сантиметр, юрыс пелькиник, бӧжыс дженьыд. Мышкуыс гӧрдовруд. Синкымыс, банбокыс да морӧсыс рудов, кынӧмыс да бӧж улыс еджгов-кольквиж, ӧтар-мӧдар бокас тӧдчӧны вомӧна еджыд визьяс.

Паськыда олӧны тайӧ лэбачьясыс сӧмын Коми мулӧн лунвыв юкӧнъясын – Сыктыв, Визин да Летка вожъясын. Шочджыка паныдасьлӧны Кулӧмдін да Удора районъясын, а сідзжӧ Печора ю ковтасын.

Поздысьӧны муӧ джуджыд турун пӧвстӧ. Вель паськыд гуранаинӧ пуктӧны дасысь унджык кольк. Найӧ вижов либӧ вежов рӧмаӧсь, перкальвевъя чутъясасӧсь. Пӧжсигас позъяс пукалӧ сӧмын эньпӧлыс кык вежонысь дырджык.

Кайпияныс петӧны синмаӧсь да гӧнаӧсь. Ставныс ӧткодь чим сьӧд рӧмаӧсь. Колькйысь петӧм бӧрын, косьмыштасны да, пыр заводитӧны вӧтлысьны мамыс бӧрся, медым ӧтвылысь перйыны кынӧмпӧтсӧ. Вердчӧны лэбачьясыс гагъясӧн, номыръясӧн да быдмӧг кӧйдысӧн. Арланьыс герчканъяс дугдӧны шыавны, сы вӧсна он казяв, кор эновтӧны чужанінсӧ да мунӧны шоныд муясӧ. Тӧвйӧны найӧ Шӧр да Лунвыв Африкаын.

Лунвылысь локтӧны Комиӧ вель сёрӧн – гожӧм пуксигӧн, кор видзьяс, егыръяс да керасінъяс вевттьысьӧны сук турунӧн. Гусьӧн олысь лэбач, сы вӧсна зэв шоча мойвилӧ аддзывны сійӧс. Чуксасьӧм сертиыс и тӧдмалан, кодарын олӧны. Гетшкыны пондӧны шонді пуксьӧм бӧрын. Вой шӧрнас ланьтыштласны, асъя кыа петігӧн бара нин сьылӧны.

Важся нимыс лэбачыслӧн абу. Быд финн-йӧгра войтырлӧн асланыс лӧсьӧдӧм кывъяс.

• Ракин А.Н. Герчкан // Би кинь, 2011. – 3 №.
• Ракин А.Н. Вӧр-васа олысьяс. — Сыктывкар: Анбур, 2017. — 240 л.б.