ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ

ಸಂಧಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಪದ+ಉತ್ತರ ಪದ = ಸಂಧಿ ಪದ. ಇಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಪದ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಪದಗಳು ಮೂಲಪದಗಳು. ಪೂರ್ವಪದದ ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಪದದ ಆದಿಯ ಅಕ್ಷರ ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಸಂಧಿಕಾರ್ಯ ಆಗುವುದು...

ವ್ಯಂಜನ) ಕಾಲ ವಿಳಂಬವಿಲ್ಲದಂತೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಬರದಂತೆ ಸೇರಿಸಿ ಉಚ್ಛರಿಸುವುದು ಸಂಧಿ ಎನಿಸುವುದು.ಉದಾ : ಹೊಸಗನ್ನಡ=ಹೊಸ+ಕನ್ನಡ, ಹೊಸ-ಪೂರ್ವಪದ, ಕನ್ನಡ-ಉತ್ತರಪದ ಪೂರ್ವಪದ+ಉತ್ತರಪದ=ಸಂಧಿಪದ...

ಕ್ಯೆಪಿಡಿಕಾರ. ಸಂಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧ. ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿ. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ. ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿ ಎಂದರೇನು ? ಕನ್ನಡ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳು ಕೂಡಿ ಆಗುವುದು ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿ. ಉದಾ : ಎಳೆ+ಕರು=ಎಳೆಕರು. ಇಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಕನ್ನಡ+ಕನ್ನಡ...

ಸಕಾರ ತವರ್ಗಾಕ್ಷರಗಳ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಷ ಕಾರ ಟ ವರ್ಗಾಕ್ಷರಗಳೇ ಆದೇಶವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ. ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಧಿಯ ನಿಯಮ ಹೀಗಿದೆ: ष्टुना ष्टुः| (ಪಾಣಿನೀಯ ಸೂತ್ರ)...

ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಆ,ಈ ಮತ್ತು ಊ ಸ್ವರಗಳು ದೀರ್ಘ ಸ್ವರಗಳು. ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳು ಸಂಧಿಯಾಗುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸವರ್ಣ ಸ್ವರಗಳು ಒಂದರ ಮುಂದೊಂದು ಬಂದಾಗ ಸಂಧಿ ಹೊಂದಿ, ಈ ಸವರ್ಣದ ದೀರ್ಘ ಸ್ವರವಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ...

ಗುಣ ಸಂಧಿ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಯು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಮೂರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಅ ಆ ಕಾರಗಳ ಮುಂದೆ ಇ ಈ ಕಾರವು ಬಂದಾಗ 'ಏ' ಕಾರವು ಉ ಊ ಕಾರವು ಬಂದಾಗ 'ಓ' ಕಾರವೂ ಋ ಕಾರವು ಬಂದಾಗ...

ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿ- ಇದು ವೀರೇಂದ್ರ ಶೆಟ್ಟಿ ಬರೆದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ 2019 ರ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಆಕ್ಷನ್ ಹಾಸ್ಯ-ನಾಟಕವಾಗಿದೆ. 'ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿ' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯು ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣದಲ್ಲಿ...

ಕ್ರಮದಿಂದೆ ಸಂಧಿ ನಾಮಂ ಸಮಾಸಮಾ ತದ್ಧಿತಂ ಪೊದಳ್ದಾಖ್ಯಾತಂ| ಸಮುದಿತ ಧಾತುವಪಭ್ರಂ ಶಮವ್ಯಯಂ ಸಂಧಿ ಶಬ್ದಮಣಿದರ್ಪಣದೊಳ್|| (ಶಬ್ದಮಣಿದರ್ಪಣ-ಪೀಠಿಕೆ-೮) ಈತನ ಮೇಲೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ವೈಯಾಕರಣರ ಪ್ರಭಾವ...

ಮೊದಲನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ‘ಶಬ್ದಸ್ಮೃತಿ’ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಧಿ, ನಾಮಪದ, ಸಮಾಸ, ತದ್ಧಿತ, ಆಖ್ಯಾತ ಎಂಬ ಐದು ಭಾಗಗಳಿವೆ. ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪದ ಹಳೆಗನ್ನಡ ರೂಪದ...

ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೇರುಕೃತಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿತವಾಗಿರುವ ಕನ್ನಡ ಭಾರತ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹತ್ತು ಪರ್ವಗಳು, ೧೪೭ ಸಂಧಿ, ೭೯೭೧ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. (ತಿದ್ದುಪಡಿ:೧೫೨ ಸಂಧಿಗಳು,...

ಅದರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಎರಡನೆ ಸಂಧಿ -'ಸತೀಧರ್ಮ' ಕುರಿತದ್ದು, ಮೂರನೆ ಸಂಧಿ -ಪತಿಸೇವೆ/ಶುಶ್ರೂಷೆ ವಿಧಾನವನ್ನೂ, ನಾಲ್ಕನೆ ಸಂಧಿ -ಅತ್ತೆ-ಮಾವರ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಗಂಡನ ಆಂತರ್ಯವನ್ನು...

ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. ಈ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವರ ವ್ಯಂಜನ ವಿಸರ್ಗ ಎಂಬ ಮೂರು ಬಗೆಯ ಸಂಧಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ನಾಮಪದದಲ್ಲಿ ಪುಲ್ಲಿಂಗ, ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ, ನಪುಂಸಕ ಭೇದಗಳೂ ಏಕವಚನ ಬಹುವಚನ...

ಮುದ್ರಿಸಿರುವರು. ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ನಾಲ್ಕು ಸಂಧಿಗಳು ಈ ಕೆಳಗೆ ತಿಳಿಸಿದ ರೀತಿ ಇವೆ: ೧. ಪೀಠಿಕಾ ಸಂಧಿ: ಶ್ರೀವಧುವಿನಂಬಕ ಚಕೋರಕಂ ಪೊರೆಯೆ, ಭ| ಕ್ತಾವಳಿಯ ಹೃತ್ಕುಮುದ ಕೋರಕಂ ಬಿರಿಯೆ ಜಗ| ತೀವಲಯದಮಲ...

ಪೇಳದಡವಿಗೆ ಕಳುಹಿ ಬಾಯೆಂದ| ನಯ್ಯಯ್ಯೋ! ರಾಘವ ಕಾರುಣ್ಯನಿದಿಯೆಂದಳಲ್ದಳಂಭೋಜ ನೇತ್ರೆ||೧೭||ಸಂಧಿ ೧೯|| --ಪೋಗು ನೀಂ ಕೊಂದುಕೊಂಬೊಡೆ ತನ್ನ ಬೆಂದೊಡಲೊಳಿದೆ ಬಸಿರದಂದುಗಂ, ಕಾನನದೊಳು ಬಂದುದಂ...

1450 ರಲ್ಲಿದ್ದ ಬೊಮ್ಮರಸನ ಸೌಂದರ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶನ ಈ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಭಾವ ಇದೆ ಎಂದು. ಸಂಧಿ 17 ಪದ್ಯ 46ರಲ್ಲಿ ಸಂಗಮನ 5 ಪುತ್ರರನ್ನೂ ವಿದ್ಯಾರಣ್ಯರನ್ನೂ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು; ಮತ್ತು...

ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಸು. ೧೫೫೫-೧೬೧೭; ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ವಿದ್ವಾಂಸ; ಕವಿ. ಸಂತಕವಿ ತುಳಸೀದಾಸನ ಸಮಕಾಲೀನ. ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಾಂಡಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ...

ಕೊಂಡಂ = ಕೆಳೆಗೊಂಡಂ, ಮರೆಯೊಳ್ ಪೊಕ್ಕಂ - ಮರೆ + ಪೊಕ್ಕಂ = ಮರೆವೊಕ್ಕಂ. [ಇಲ್ಲಿ ಆದೇಶ ಸಂಧಿ ನಿಯಮವೂ ಇದೆ] ಅಭಾಸಕ್ಕೆ ಹೊಸಗನ್ನಡದ ಪದಗಳು: ಮೈದಡವಿ, ತಲೆಗೊಡವಿ, ಮೈದೊಳೆದು, ಕೈದೊಳೆದು...

ರಾಮನು ಕಾಡಿಗೆ ಹೋದನು = ರಾಮ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋದನು ಸಿಂಹದ ದೆಸೆಯಿಂದ ಹೆದರಿದೆನು = ಸಿಂಹದಿಂದ ಹೆದರಿದೆನು. ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣ ಪ್ರಬಂಧ ರಚನೆ ಛಂದಸ್ಸು ಸಂಧಿ ವರ್ಗ: ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳು...

ಅಂಕಗಳಲ್ಲೂ ವಿದೂಷಕನಿರಬೇಕು. ಅವನ ಪಾತ್ರವೂ ಗಣ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು. ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ನಾಟಕದಂತೆ ಸಂಧಿ, ಸಂಧ್ಯಾಂಗ ರಚನೆ. ಅಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ದೇವ ಮರ್ತ್ಯಗಳ ಮಧುರ ಮಿಲನವೆಂದಂತಾಗುವುದು. ಉದಾ:ವಿಕ್ರಮೋರ್ವಶೀಯ...

ಮೂವತ್ತೆರಡು ಸ೦ಧಿಗಳಲ್ಲಿ “ಮಂಗಳಾಚರಣ ಅಥವಾ ನಾಂದಿ ಸಂಧಿ” ಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು “ದೇವತಾ ತಾರತಮ್ಯ ಅಥವಾ ಕಕ್ಷಾ ತಾರತಮ್ಯ ಸಂಧಿ” ಯವರೆಗೆ ಹರಡಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊ೦ದು ಸ೦ಧಿಗೂ ಒ೦ದೊ೦ದು ಉಚಿತ...