ತತ್ಸಮ ತದ್ಭವ

ತತ್ಸಮ ತದ್ಭವ: ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮೂಲ ಪದವು ತತ್ಸಮ, ಅದೇ ಪದದ ಅಪಭ್ರಂಶವಾದ ಕನ್ನಡ ಪದವು ತದ್ಭವ - ಇವುಗಳನ್ನು ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಳು: ಯುದ್ಧ ತತ್ಸಮ - ತದ್ಬವ ಸ್ವರ್ಗ...

ತತ್ಸಮ, ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದದೆ ಅಥವಾ ಅಲ್ಪ ವ್ಯತ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶಬ್ದ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆಯ ಶಬ್ದ....

ಲಿಂಗ ವಿವಕ್ಷೆ ಅಂಕಿ ವಿರುದ್ಧಾರ್ಥಕ ಪದಗಳು ತತ್ಸಮ ತದ್ಭವ: ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮೂಲ ಪದ, ಅದೇ ಪದದ ಅಪಭ್ರಂಶವಾದ ಕನ್ನಡ ಪದ - ಇವುಗಳನ್ನು ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು:...

ಅರ್ಥವಿದೆ ) ನಾಲ್ಕು ಮೊಗ ಉಳ್ಳವ - ನಾಲ್ಮೊಗ (ಸಮಾನಾಧಿಕರಣ ಬಹುವ್ರೀಹಿ) (ಮುಖ - ತತ್ಸಮ : ಮೊಗ - ತದ್ಭವ) ಕೆಂಪು ಕಣ್ಣು ಉಳ್ಳವ - ಕೆಂಗಣ್ಣ (ಸಮಾನಾಧಿಕರಣ ಬಹುವ್ರೀಹಿ) ಡೊಂಕು ಕಾಲು ಉಳ್ಳವ...

ಸಾಲು ಅಥವಾ ವಾಕ್ಯ ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಧಾತು-ವ್ಯಾಕರಣ ... ಪ್ರಮುಖ ವಿಭಾಗಗಳು : ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವ ... *ಪ್ರಬಂಧ ರಚನೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ -: ಸಮುಚ್ಚಯ ಪದಗಳು :- ಇದು ... ೪ KB (೨೧೦ ಪದಗಳು)...

ಶಬ್ದಸಂಪತ್ತುಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾಡಿದ ಮೌಲಿಕ ವಿವೇಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಶಬ್ದಗಳು ದೇಶ್ಯ, ಸಂಸ್ಕೃತದ ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವ ಎಂಬಿಷ್ಟೇ ಪರಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಕೃತದಿಂದಲೂ...

ಸೂಚನೆ: ಈ ಲೇಖನ [[:ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವ|ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವ]] ವಿಲೀನಗೊಂಡಿದೆ. (ಚರ್ಚೆ)...

ಮುಂತಾದ ಭಾಷೆಗಳ ಶಬ್ದಗಳೂ ಒರಿಯದ ಭಂಡಾರಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ತತ್ಸಮ ಮತ್ತು ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳು, ಅರೇಬಿಕ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಶಬ್ದಗಳೂ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ...

1450), ವಿರಕ್ತ ತೋಂಟದಾರ್ಯನ ಕರ್ನಾಟಕ ಶಬ್ದಮಂಜರಿ (ಸು.1560) ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶ್ಯ, ತತ್ಸಮ, ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥ ಹೇಳಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಶಬ್ದಮಂಜರಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಟೀಕೆಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ...

ಆರ್ಯೇತರ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕೂಡ-ಸಂಸ್ಕøತವಿಲ್ಲದೆ ಕಲ್ಪಿಸಲು; ಕೂಡ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ತತ್ಸಮ, ಅರ್ಧತತ್ಸಮ, ತದ್ಭವ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳೂ ಸಂಸ್ಕøತದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದಿವೆ...

ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಕನ್ನಡದೊಳಗೆ ಸ್ವೀಕೃತವಾದರೆ ಅದನ್ನು ತತ್ಸಮ ಎಂದೂ(ಲಕ್ಷ್ಮೀ-ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಸೀತಾ-ಸೀತೆ), ಬಹಳಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದಿ ಬಂದರೆ ತದ್ಭವ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. (ಶ್ರೇಷ್ಟಿ>ಸೆಟ್ಟಿ, ಯಾತ್ರಾ>ಜಾತ್ರೆ)...

ಆರ್ಯೇತರ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕೂಡ-ಸಂಸ್ಕøತವಿಲ್ಲದೆ ಕಲ್ಪಿಸಲು; ಕೂಡ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ತತ್ಸಮ, ಅರ್ಧತತ್ಸಮ, ತದ್ಭವ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳೂ ಸಂಸ್ಕøತದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದಿವೆ...

ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತದ ಪ್ರಭಾವ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತತ್ಸಮ ಮತ್ತು ತದ್ಭವ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಕನ್ನಡದ ಬಣ್ಣ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಪ್ರಾಕೃತದ ವಣ್ಣ ಎಂಬ ಶಬ್ದದಿಂದ...

ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಸಿಂಧಿ ಶಬ್ದಕೋಶದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬಗೆಯ ಪದಗಳಿವೆ: ತತ್ಸಮ: ಅಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಸ್ವೀಕೃತವಾದ ಸಂಸ್ಕøತದ್ದೇ ಆದ ಪದಗಳು. ತದ್ಭವ: ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ರೂಪ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡು ಬಂದ ಪದಗಳು. ಸಿಂಧಿ...

ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟಾದರೂ ಕನ್ನಡಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೋಗಿರುವ ತದ್ಭವ, ತತ್ಸಮ, ಅನ್ಯದೇಶ್ಯ ಮುಂತಾದ ಶಬ್ದಗಳೂ ಧಾರ್ಮಿಕ, ಲೌಕಿಕ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ, ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಮುಂತಾದ...