Фитофтороз

Бұл ауру көбінесе картоп, қызанақ, цитрусты дақылдарға, алмаға, т.б. түседі. 19 ғасырдың 2-жартысында Фитофтороз. Батыс Еуропа елдерінде тек картоп жеп күнелткен мыңдаған ирландықты ашаршылыққа ұшыратқан (Ф.Энгельс “Табиғат диалектикасы”). Картоп Фитофторосы жауыны көп жаздың 2-жартысында картоп егістігіне зиян келтіріп, дақылдың тамыртүйнегі мен жапырағын зақымдайды. Кеселге шалдыққан жапырақтардың жоғары ұшы мен жиектерінде қоңырқай келген үлкен дөңгелек дақтар, ал дақылдың сабағында ұзынша қоңырқай дақтар немесе сызықшалар пайда болып, соңында қурап қалады. Түйнегінде сұрғылт дақтар пайда болып, кейіннен қарайып, түйнекті шірітеді. Ауру тұқымдық картоп арқылы таралады. Фитофтороздың дамуы егер бірнеше тәулік бойы ауа ылғалд. 90 — 95% болып, ал ауа температурасырасы 15 — 17С-тан аспаса қарқынды өтеді. Күрес шаралары: қызанақ тұқымын себу алдында 0,5 — 1%-дық тотияйын немесе калий перманганаты ерітіндісіне 12 — 16 сағатқа салып қою керек. Тұқымдық картопты іріктеп алып, ТМТД (3 — 4 л/т) немесе фундазол мен фенорам супер (2 л/т) препараттарының бірімен өңдеу қажет. Фитофтороз белгісі байқалған өсімдікке риомил МЦ не ридомил голд МЦ (2,0 — 2,5 л/га) препаратын бүркеді.

"Қазақ Энциклопедиясы" 9 том

Койшыбаев М., Жанарбекова А.Б., Особенности развития фитофтороза картофеля в Казахстане // “Защита и карантин растений”, М., 2001, ғ9.