Tɛkɩnɛsɩyɔm

Tɛkɩnɛsɩyɔm kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 43 nɛ yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Tc.

Tɛkɩnɛsɩyɔm kɛ pʊtʊ weyi ɛwɛ hɛŋgɛlɛɛ nɛ ɛfɛyɩna ɖiɣɖiɣ agbelenaa yɔ. Kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ nɔmɔʊ taa lɛ ɛkɛ ñɩɣlɩm wonuu kɩɖɛzʊʊ ŋgʊ kɩñɩlɩsɩɣ yɔ, nɛ kɩfɛyɩ ɛjaɖɛ taa nɛ ɛwɛtʊ wɛɛ ɛzɩ rɛnɩyɔm nɛ maŋganɛzɩ yɔ. Ɛ-hɩɖɛ lɩna krɛkɩ kʊnʊŋ taa se technetos pʊ-tɔbʊʊ se poluba kulubu. Ɛkɛ kajalaɣ pʊtʊ weyi paɖana-ɩ lubu yɔ. Tɛkɩnɛsɩyɔm kɛ pʊtʊnaa kuluba taa lɛ, weyi ɛfɛyɩ yuŋ yɔ.

Kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ nɔmɔʊ taa lɛ, mɔlɩbɩdɛnɩ (Z = 42) nɛ rʊtɛnɩyɔm (Z = 44) pɛ-hɛkʊ taa kaawɛ kpɛɖɛ. Ñɩnɩyaa sakɩyɛ kaawɛna tambaɣ se pana pʊtʊ ɛnʊ, mbʊ pʊyɔɔ yɔ yee pʊtʊ ɛnʊ pana ɛ-ɖɩcaɣyɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ kpata taa kɔyɔ pʊwɛʊ kɛlɛʊ nɛ pana pʊtʊnaa lalaa mba patatɩɩ tɩlɩda yɔ.

Pɩnaɣ 1877, Ruusii kpɛlɩ kpɛlɛkɩyʊ Serge Kern tɔŋ se ɛna pʊtʊ paakpɛndʊʊ ñɩɣlɩm wondu lɛ pʊtʊ weyi ɛtɛɖɩɣ yɔ. Kern ya pʊtʊ kɩfalʊ ɛnʊ hɩɖɛ nɖɩ mbʊ ɛmaɣzaɣ se ɛkɛ yɔ davyum se pɩkɛ kiɖima kɛ Ɛnglɩsɩ kpɛlɩ kpɛlɛkɩyʊ Sir Humphry Davy, ɛlɛ pʊtʊ ɛnʊ ŋcɔna kɔyɔ pɩkɛ pisidina ɩrɩdɩyɔm nɛ rɔtɩyɔm nɛ ñɩɣyʊʊ.

Hɩla panormium pɩtɩŋna Palerme sukuli kɩtɛzɩɣ yɔɔ nɛ trinacrium pɩlɩna Sicile yɔɔ kɛ palɩza. Ñɩnɩyaa nakɩlɩ sɔɔlʊʊ krɛkɩ hɩɖɛ τεχνητός nɛ pʊ-tɔbʊʊ se kulubu, mbʊ pɩkɛ pʊtʊ kajalaɣ tʊ weyi palaba-ɩ nɛ nesi yɔ. Segrè pɩsɩ Berkeley nɛ ɛsʊlɩmɩ Glenn T. Seaborg. Ɛlɩzɩ nɖeke tɛkɩnɩsɩyɔm agbele 99m weyi palakɩ-ɩ nɛ tʊmɩyɛ wiluu hɔɔlɩŋ taa ɖɔkɔtɔ naa miiliiyɔɔ waa pɩtalɩ 10 mbʊ yɔ paa pɩnaɣ ŋga.

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki Kabɩyɛ:

Alimiiniyɔɔm1914Laatriki miŋPapa WembaOseyanii tɛtʋ wandammSeelandɩ KɩfalʊʊBɛrɩlɩyɔmNoéMogaadisiyoKabɩyɛ kʊnʊŋKooree Hadɛ KiŋPombePɔritigaalɩConfuciusKɩbɩnjaazɩ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛHaɣCaamaHɛkʊ nɛ Hɛkʊ AlɩwaatʊSarakawaɣ wiyeMisuuriiArchimèdeKuwarɩtɩsɩSophocleMasɩ kpeekpe pɩlʊʊÑɔsɩ ñalʊ fɔɔfɔɔFʊwa lakɩteeThomas d'AquinMakaLusakaaaRuusii kʊnʊŋSɔnɔ Krɛkɩ kʊnʊŋAtɩlantiki teŋguAmerika nɛ hayi tɛtʋ (Amérique du Nord)PɩnaɣƐsakuliye takayaɣ kɩkalaɣTabu Ley RochereauGeorge Eliot2000Kanadaa (Canada)Eriitree (Érythrée)KrowasiiTanimarikɩUzibekistanɩZeenɛɛvɩSimon BolivarNicolas CoperniqueRonald ReaganLɩmSuwiisiYemeniiAvicennaƖtrɩyɔmMinziiki1955Tɔm hʊʊ kpaaŋ kɩkpaɖʊʊ (Cour supreme)PythagorusGoogleKooree Hayɩ KiŋKetu ɖohoPɩɩzantɛ ampiiriAazii tɛtʋ wandammTɛtʋ KikizituEgipitiCharles DarwinAdolph HitlerHafezLituyaniiTayi Kʋnʋŋ1969🡆 More