Тафэ

Тафэ (фр-бз. plage, ин-бз. beach) — псымрэ жьымрэ я Ӏерозиэм къагъэхъуауэ, хы Ӏуфэм ерэ дэтхэ нэгъуэщӀ псылъэ Ӏуфэми Ӏулъ щӀы захуэ. Тафэ Ӏуфэм Ӏулъым...

КъуэкӀыпӀэ-Еуропей тафэм, и гъунапкъэу ирикӀуэу. Ищхъэрэ Къаукъазым и гупэмкӀэ щылъ тафэ-бгылъэр Ӏыхьищу гуэшащ: Ищхъэрэ-КъухьэпӀэ Къаукъаз МыутӀэ губгъуэ (Тэнрэ...

Сыбырым я мэз, тафэ зэхэтхэм. Мэлъэтэж. ЩӀымахуэр щырах Африкэм и ипщэ тропикхэм, Индиэм. Къаукъазым илъэс кӀыхьагъым щыплъэгъунущ тафэ мэзхэм, жыг хадэхэм...

куэдым щопсэу, ипщэ, ищхъэрэ дыдэхэм къанэмыщӀа. ХьэщӀапӀэу нэхъ къыхах тафэ псыпцӀалъэхэр. ХэкӀыгъуэм лъэпкъ хиубыдэхэр: Aramidae Дудакъ лъэпкъыр Otididae...

къырым, къуэладжэхэм, Ӏуфэ нэпкъ задэхэм. И фэщыгъэцӀэм емылъытауэ мэзхэмрэ тафэ нэщӀхэмрэ запыӀуедз. Абгъуэр емыгугъуу зыхуедзыс мащӀэу кумбу. Щыкъуным хохьэ...

щӀымахуэр щрах. Ищхъэрэ Къаукъазым куэду щыболъагъу гъатхэмрэ бжьыхьэмрэ бгылъэ, тафэ щӀыпӀэхэм. Кърур гуэурейщ, ауэ икӀи сакщ. Къэрал куэдым щопсэу. ЩӀымахуэр...

(урбз. Ногайская степь) — Ищхъэрэ Къаукъазым и къуэкӀыпӀэ лъэныкъуэм хэлъ тафэ Тэрчрэ Гумрэ я псыхъуэ зэхуакум дэлъу. И инагъыр км² 9,500 хуэдиз мэхъущ...

щыкуэдщ, лъэтэжкъым. Щогъуалъхьэ къущхьэ мэзхэм, жыг хадэжьхэм, паркхэм. Тафэ мэзхэм щыплъагъунур бжьыхьэмрэ щӀымахуэмрэщ. Нэхъыбэм щогъуалъхьэ жыгыуӀухэм...

Къашыргъэхэм зы къомкӀэ ящхьщ, ауэ мыхэр мэз къуалэбзукъым, нэхъыбэу здэщыӀэхэр тафэ нэщӀхэращ — губгъуэхэм, мэкъупӀэхэм, хьэсэхэм. Здэгъуалъхьэхэри щӀылъэращ...

 Астрахань) — Урысейм хэт къалэ, Ащтэрхъан областым и къалащхьэщ. Къалэр тафэ занщӀу ирикӀуэм хэтщ, Ӏуащхьэ мылъагэхэт м. 5-15 фӀэмыкӀыу иӀэу, езыр Индыл...

щымащӀэщ. Нэхъ здалъагъур абы и Ищхъэрэ-КъухьэпӀэ лъэныкъуэмкӀэщ. Нэхъ къыхах тафэ, къурш мэзхэр, жыг здагъэуа щӀыпӀэхэр, къэкӀыгъэ кӀырхэр, яутӀыпщыжьа жыг...

я зэхуэдитӀыр хужьщ. Куэду уащыпэщӀохуэ Урысейм и тафэхэм. Къауъказым и тафэ, къум губгъуэхэм щыгъуалъхьэу хуагъэфащэ. ЩӀымахуэм Къауъказым щыплъагъунущ...

нэгъуэщӀ щӀыпӀэхэми. Ищхъэрэ Къаукъазым икум щыбэгъуащ, лъэтэжкъым, щогъуалъхьэ тафэ, бгы лъапэ, бгылъэ щӀыпӀэхэм. Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр...

зэгуэгъу хъуахэр я гъащӀэ псом зэдопсэу. Я абгъуэ Ӏэгъуэблагъуэр къыхах тафэ зэӀуха, хыкъум здэщыӀэ, щӀыпӀэ псыӀэхэр, къамыл, нэгъуэщӀ псы удзхэр, чыцэ...

здэпсэур Африкэ закъуэрщ. Хеубыдэ Африкэм и Кумрэ и КъуэкӀыпӀэ лъэныкъуэхэмрэ. Тафэ псыпцӀэхэм, губгъуэ псыӀэрынэхэм и щӀасэу щопсэу. Жэшыр кӀарцей жыгхэм и...

Урысейм щыӀэхэр мэлъэтэж, Къаукъазым къинэмыщӀауэ. Губгъуэжьецыр щогъуалъхьэ тафэ нэщӀхэм — губгъуэхэм, хъупӀэхэм, псыхъуэхэм, мэз псыпцӀэхэм, мэз лъапэхэм...

Мыдрей Ӏуфэ тӀэкӀуурэ хым и лъэгагъым нэс еххэм елътауэ, гуэхупӀэ Ӏуфэхэм тафэ яӀэкъым, абыхэм я щӀагъым деж занщӀэу хым щыщӀедзэ. ГуэхупӀэ Ӏуфэ нэхъ хэгъэщауэ...

ФӀыцӀэ къуэдмэзым, Къаукъазым деж — Азэрбиджаным. Нэхъыбэу здэпсэур щӀы тафэ зытемылэжьыхьхэращ. Ищхъэрэ лъэныкъуэмкӀэ щыӀэхэм щӀымахуэр Африкэм щырах...

зэфэзэщщ. Бабыщгъуабжэм ущыпэщӀохуэ Еуропэм, Азиэм, Америкэм. ФӀыуэ елъагъу тафэ, псы хуэмхэр, псыхъуэшхуэхэр, къамылылъэ хыкъумхэр, псыпцӀалъэхэр, губгъуэхэр...

Адыгэбзэм ежьыгум цӀэ бжыгъэ зэрехьэщ, нэхъ гъэунэхуауэ абыхэм ящыщхэр: тафэ, губгъуэжь, губгъуэ. Абым хуэдэу Адыгэ Хэкум хиубыдэу щытахэр е и гъунэгъуа...