Imaziɣen d imezdaɣ ineṣliyen deg tefriqt ugafa, d nutni i yellan d amur ameqqṛan deg yimezdaɣ n Tmazɣa/Tafriqt n ugafa, tutlayt-sen d Tamaziɣt, xas ma yella aṭas deg-sen ass-a la ttmeslayen Taɛrabt.
ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ, ⵎⵣⵗⵏ | |
---|---|
Annay/Akenyal n yimaziɣen | |
Leḥsab | |
20–30 imelyan – 50 imelyan | |
Timnaḍin akked amur ameqqran n yimezdaɣen | |
Lmerruk | seg ≈ 14 imelyan ar ≈ 20 imelyan |
Lezzayer | seg 9 ar ≈ 13 imelyan |
Libya | ~3,850,000 |
Tunes | 110,000 ar ≈ 389,652 |
Fṛansa | kter n 2 imelyan |
Tamuriṭanit | 2,883,000 (2,768,000 & 115,000) |
Nnijer | 1,620,000 |
Mali | 850,000 |
Biljik | 500,000(Including descendants) |
Timura n Wadda | 367,455(Including descendants) |
Burkina Faso | 50,000 |
Maṣer | 34,000 neɣ 1,826,580 |
Kanada | 37,060 (Including those of mixed ancestry) |
Israyel | 3,500 |
Iwunak Yedduklen | 1,327 |
Tutlayin | |
Tutlayin timaziɣin, ttwurant s Tifinaɣ neɣ s ugemmay Amaziɣ Alatin; Ddarja n Tefriqt Ugafa (gar Arabized Berbers) | |
Ddin | |
Amur ameqqran seg-sen tasunnit. Lbaqi ttekkin ɣer ifurkawen nniḍen n lislam (Taciɛit, Taɛibadit), Tamasiḥt (ladɣa Taprutistant), Tudayt, akked liman aqdim | |
Igududen wid ay asen-yettilin | |
At tutlayin tifrusyawiyin nniḍen |
Imaziɣen ḥerren-d akal d ameqqran, yewweḍ seg wemda n Isiwan, deg Utaram (lɣerb) n Maṣer alamma d Targa Zewwaɣen d Muriṭanya, ɣef yiri n ugaraw Aṭlasi. Yuɣ lḥal, d Imaziɣen i d agdud n Tefriqt awḥid id-iḥerren anect-a n wakal, imi amur ameqqran deg yegduden ifriqiyen-nniḍen, tikwal sɛan kan akal d amecṭuḥ, tikwal bitt, cerken-t akked yegduden-nniḍen. Imaziɣen ttuneḥsaben d agdud n yiri (race) amellal, xas ma yella nettaf gar-asen aṭas n yimibriken d yiberkanen.
Aṭas n Yimaziɣen id-mazal la ttmeslayen tamaziɣt, rnu deg yiseggasen-a ineggura, aṭas n trebbaɛin timaziɣin id-yennulfan i wakken ad wtent ad ḥerzent tutlayt-nsent. Xas ma yella tantalyin (dialectes) i ttmeslayen Yimaziɣen mgaradent si tama ɣer tayeḍ, maca kkant-d akk seg yiwen n uẓar, seg yiwet n tutlayt, yernu yeshel ɣef waṭas n timaziɣin ad msegzunt(msefhament) gar-asent s tutlayt-nsent, xas ma yella mgaradent tentalyin-nsent.
Imaziɣen mazal ṭṭfen deg waṭas n wansayen (lɛaddat), ladɣa wid yettidiren di Merruk akk d Uneẓruf (ṣṣeḥra), dacu kan, ass-a, aṭas n wansayen imaziɣen i yellan ɣef yiri n nnger, la ten-ttaǧǧan medden yernu ur d asen-ttgen ara leqrar. Nnig waya, ula d tutlayt tamaziɣt la tettuɣal ɣer deffir deg waṭas n tamiwin n Tmazɣa, medden la d-ttaǧǧan, ilmeẓyen ur ttlemden ara, dɣa yessefk ad yettwaxdem kra n leqdic s lḥir i lmend n ussukkes n tutlayt di tmiwa-a.
Ass-a llan azal n 45 imelyan n imaziɣen deg ddunit merra.
Daɣen
This article uses material from the Wikipedia Taqbaylit article Imaziɣen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Le contenu est disponible sous licence CC BY-SA 4.0 sauf mention contraire. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Taqbaylit (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.