Յարութիւն Շմաւոնեան
Յարութիւն Շմաւոնեան (1750, Շիրազ, Պարսկաստան - 1824, 2 Փետրուար, Մատրաս), հայ հասարակական գործիչ, տպագրիչ, հայ առաջին պարբերականի՝ «Ազդարար»ի հիմնադիր։
Կենսագրութիւն
Ոսում ստացած է ծննդավայրին մէջ, քահանայ ձեռնադրուածլ Ամէնափրկիչ վանքին մէջ։ Մինչեւ 1777 թուական պաշտօնավարած է Շիրազի մէջ։ 1777-84 թթ. անցած է մենակեաց կեանքի, ինքնուրոյն ուսումնասիրել պարսկերէն եւ արաբերէն լեզուներ ու գրականութիւն, փիլիսոփայութիւն, աստուածաբանութիւն, սորվիլ արհեստներ։
1784-ին, որպէս աւագ քահանա, ուղարկուած է Մատրաս։ Տեղի հայութեան ծանօթացուցած է բրուտագործութեան, ձիթհանութեան եւ այլ արհեստներու։ 1789-ին հիմնադրած է Մադրասի երկրորդ հայկական տպարանը, իսկ 1794-ին` «Ազդարար»ը։
1809-էն տպարանը յանձնած է իր աշակերտներուն, ամբողջապէս նուիրուած է գաղութի հասարակական-լուսաւորական կեանքին։ Ունեցած է ընդգծուած ռուսամետ կողմնորոշում, սերտ կապերու մէջ եղած է Ռուսաստանի եւ Հայաստանի յառաջադէմ շրջաններու հետ, հանգանակութիւններ կազմակերպած ի նպաստ կրթական եւ մշակութային գործին։
Ծանօթագրութիւններ
This article uses material from the Wikipedia Արեւմտահայերէն article Յարութիւն Շմաւոնեան, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Արեւմտահայերէն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.