Njemen: Rěka we wuchodnej Europje
Njemen (němsce Memel, litawsce Nemunas, běłorusce Нёман (Njoman), rusce Неман (Njeman), pólsce Niemen) je 937 kilometrow dołha rěka w zapadnej Běłoruskej a w južnym Baltikumje.
| Nemunas, Нёман (Njoman), Неман (Njeman), Niemen | |
 Njemen w Hrodnje (Běłoruska) | |
| ćeče přez | Běłorusku, Litawsku, Rusku |
| žórło | juhozapadnje Minska na Běłoruskich wyšinach (S, 27° 18′ 21″ W53.25277777777827.305833333333) |
| wysokosć | 176 m |
| wuliw | pola Šilutė do Kurskeho zaliwa (S, 21° 14′ 50″ W55.33666666666721.24722222222255° 20′ 12″ S, 21° 14′ 50″ W) |
| wysokosć | 0 m |
| spad rěki | 0,19 m/km |
| rěčina | Šćara, Swislač, Neris |
| dołhosć | 937 km |
| přestrjeń rěčiny | 98200 km² |
Běh
Třeći najdlěši přitok Baltiskeho morja wužórli so na Běłoruskich wyšinach blisko městačka Uzda něhdźe połsta kilometrow juhozapadnje běłoruskeje stolicy Minsk a běži přez zapadnu Běłorusku a wulkoměsto Hrodno do Litawskeje. Tam namaka so druhe najwjetše město kraja, Kaunas, při jeje brjoze. Dale na zapadźe twori Njemen z lěta 1945 hranicu mjez Litawskej a Kaliningradskej oblasću Ruskeje federacije. Na ruskim boku leži městačko Sowjetsk, něhdyši Tilsit. Tuta kónčina słušeše jako Memelland hač do kónca Druheje swětoweje wójny k Němskej. Z małej rěčnej deltu wuliwa so Njemen do Kurskeho zaliwa, dźěla Baltiskeho morja, z nim zwjazaneho přez wuski přeliw pola wulkeho litawskeho přistawa Klaipėda.
Za łódźnistwo, kotrež je principielnje wot Kurskeho zaliwa hač do Kaunasa móžne, so Njemen dźensa lědma hišće wužiwa.
Stawizny
W juliju 1807 podpisa so Tilsitski měr mjez francoskim kejžorom Napoléonom I., ruskim carjom Aleksandrom I. a pruskim kralom Bjedrichom Wylemom III. na spławje wosrjedź rěki. Wot lěta 1920 je delni běh Njemena statna hranica, najprjedy mjez Wuchodnej Pruskej a pod mjezynarodnym zarjadnistwom stejacym Memelskim krajom, wot 1945 do 1991 mjez sowjetskimaj republikomaj Litawskej a Ruskej a wot 1991 mjez njewotwisnej Litawskej a Ruskej federaciju.
Wotkaz
Commons: Njemen – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajowThis article uses material from the Wikipedia Hornjoserbsce article Njemen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wobsah pod CC BY-SA 4.0 k dispoziciji steji, jeli njeje so hinak podało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hornjoserbsce (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.