Žiwjenjoběh
Maćij Wjacław Jakula narodźi so jako syn serbskeho rjemjeslnika, rězbara Jana Jakule a jeho žony Apolonije w Kulowje. Přesydli so w lěće 1684 do Prahi a załoži dźěłarnju w tamnišim Starym měsće.
Jeho twórby namakaja so mjez druhim w Praze, Čěskim Krumlowje, Broumowje, Sedljeci, Dobřanach, Chtěšovje, Drježdźanach, Pančicach-Kukowje, Kulowje a Žďarje nad Sázavou.
Dnja 20. nowembra 1684 woženi so na Praskej Małej stronje ze 17-lětnej Mariju Elisabeth Hylbert, z kotrejž měješe dohromady 13 z mjenom znate dźěći. 17. meje 1691 dóstachu Jakula a synaj Tobias a Jan Emanuel Praske byrgarske prawo. Jeho syn Anton Jakula (1699–1736) a přichodny syn Franc Ignac Weiss († 1756) běštaj jeho sobudźěłaćerjej w dźěłarni.
Maćij Wjacław Jakula wumrě 1738 w Praze w starobje 82 lět.
Tworjenje
Jakulowa wobdarjenosć je tak wurazniwa a přirodna była, zo so hižo w jeho dźěćatstwje zjewi. Jeho postawy su w eksaltěrowanym ekspresiwnym pohibje z wurazom połnym nabožneho pohnuća, kotryž bu w krótkim wokomiku (zabłysku) zapopadnjeny, jara typiske za wysoki barok. Druhdy su ruki do ruma wupřestrěte.
Wubrane dźěła
- 1691: dźewjeć postawow na morowym stołpu w Čěskim Krumlowje – Knjeni Marija bjezhrěšneho podjeća, swj. Rochus, swj. Franc Xaver, swj. Bosćan, swj. Wjacław, swj. Wit, swj. Jan Ewangelista, kaž tež swjateju japoštołow Symana a Judy Tadeja)
- 1700-1701: Postawy w cyrkwi swj. Józefa na Małej Stronje
- Postawy na woltarju cyrkwje swj. Franca z Assisi - rjada křižownikow
- 1707: Skupina postawow: swj. Hana, swj. Marija mać Boža a dźěćo Bože na Korlowym mosće
- 1708: Skupina postawow: Madonna mać Boža, swj. Dominik a swj. Tomaš z Akwina na Korlowym mosće
- 1709: Skupina postawow: Knjeni Marija a swj. Bjarnat na Korlowym mosće
- 1718-1720: jědnaće skulpturow w klóštrje Marijina hwězda
- 1729: swj. Pětr na róžku domu Serbskeho seminara
- 1723: Wołtar w cyrkwi Marijineho donebjeswzaća w ródnym měsce Kulow, ze stukoweho marmora zhotowjeny
Skulptury na Korlowym mosće w Praze
-
Knjeni Marija a swj. Bjarnat na Korlowym mosće
-
Knjeni Marija a swj. Tomaš z Akwina na Korlowym mosće
-
Swj. Hana, swj. Marija mać Boža a Bože dźěćo na Korlowym mosće
Wulki wołtar w Kulowskej wosadnej cyrkwi
-
wulki wołtar: 1722/23, Maćij Wjacław Jakula
blokowy wołtar: 1972, Gottfried Zawadzki
wołtarny retabl: 1597, Andreas Dreßler
Literatura a žórła
- Christina Boguszowa: Maćij Wjacław Jakula – rězbar barokoweje doby. W Rozhledźe 55 (2005) 9/10, str. 359–362.
- Jürgen Matschie: Mathias Wenzel Jäckel – ein sorbischer Bildhauer des Barock. W: Lětopis C 24 (1981), str. 64–74.
- Tomáš Mlynkec: Slavíci kamenného mostu. Praha Motto 2008
- Jindřich Mudra: Wodźenje po M. W. Jakulowych skulpturach w Praze. W Rozhledźe 50 (2000) 6, str. 238.
- Lubomír Neumann: Český barok. Praha Odeon 1974, str. 53sl.
- Ctibor Vořech: Maćij Wjacław Jakula/Jäckel, základní data života a díla. W Česko-lužickým věstníku.
- Chr. Wornarjec: Z Kulowa do wulkeho swěta – K 250. posmjertninam rězbarja M. W. Jakule. W Rozhledźe 38 (1988) 1, str. 13sl.
Fachowa literatura
- Oldřich Blažíček: Matěj Václav Jäckel. W: Památky archeologické, skupina historická, Nová řada 6-8 (díl 41), 1940
- Oldřich J. Blažíček: Sochařství baroku v Čechách. Plastika 17. a 18. věku. Praha 1958, 682 str.
- Emanuel Poche: Praha na úsvitu nových dějin. Panorama, Praha 1988, 384 str.
- Anonym: W ródnym měsće pozabyty? – K 350. narodninam rězbarja Maćija Wjacława Jakule. W Serbskich Nowinach 15-176 (9. septembra 2005), Budyšin.
- Jana Tischerová: Matěj Václav Jäckel. Praha 2012.
- Heinrich Wölflin: Renaissance und Barock. Leipzig 1986
Wotkazaj
Nóžki
This article uses material from the Wikipedia Hornjoserbsce article Maćij Wjacław Jakula, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Wobsah pod CC BY-SA 4.0 k dispoziciji steji, jeli njeje so hinak podało. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hornjoserbsce (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.