Hwězdne Njebjo

• napohlad njebja z njebjeskimi ćělesami - nócneho njebja
  • a na nim z wóčkomaj widźomnych hwězdow (wotwisowace wot wobstejnosćow wot někotrych stow do tysac);
• njebjeska kula, směrowa kula abo jednotna kula
  • antikska astronomija je so předstajiła, zo su hwězdy na tutym firmamenće jako dźěl njebjeskeje sfery přilěpjene.

Hwězdowe njebjo wobsteji we wjacerazowym zmysle z dweju połojcow abo hemisferow:

• widźomne njebjo a połojca pod horicontom
• sewjerne hwězdne njebjo a južne hwězdne njebjo, dźělene posporomje Ekwatora (na južnej połojcy je centrum ptakoweje drohi a ma tohodla wjace widźomnych hwězdow)
• hwězdne njebjo sewjernje a južnje ekliptiki (pozdatna lětna cera Słónco pod fikshwězdami)

Za astrometriju a sferisku astronomiju je hwězdne njebjo baza za definiciju poćahowanskich systemow za krute koordinaty w hwězdnym systemje, sideriske periody a za městny čas abo swětowy čas (UT). Hlej k tomu tež na časowe systemy.

Geodeziji a nawigaciji słuži wono při měrjenju absolutnych směrow, při ortowanju a při zwěsćenju formy Zemje.
Fyzice pomóže hwězdne njebjo při postajenju inercialneho systema z pomocu zdalenych hwězdow a galaksijow.

Poćahowanski system za čas, koordinaty a fyzikaliske měrjenja so na kóncu wotwodźa wot hwězdneho njebja. Wažne parametry so mjezynarodnje jednotnje definuja, při čimž třěšne towarstwa astronomow (IAU), fyziki, geofyziki (IUGG) a geodetow (IAG, FIG) wusko kooperuja.

Spody: napohlad njebja štyrjoch počasow (z hwězdnymi wobrazami) za srjedźnu Europu wokoło 21 hodźin wosrjedź měsaca w januarje, aprylu, juliju a oktobrje.
Wobrazy su wusměrjene za napohlad do juha.

 

 

 

 

• wječorne njebjo, rańše njebjo, universum

• aktualne hwězdne njebjo (simulacija)
• https://web.archive.org/web/20120415141322/http://www.sternenhimmel-aktuell.de/Hauptseite.htm