Talijanske Regije
Talijanska Republika svojim Ustavom iz 1948.
regione; Pl. regioni) ili pokrajina, koje su utemeljene na osnovu različitih historijskih, geografskih, kulturnih i privrednih kriterija. Talijanskim regijama ustavom je zagarantirana određena količina samostalnosti. Pet regija imaju poseban status samostalnosti, a tu spadaju regije: Furlanija-Julijska krajina, Sardinija, Sicilija, Trentino-Južni Tirol i Valle d'Aosta.
Posljednjih godina su se u talijanskom političkom krajoliku pojavile određene tenzije za još većom samostalnosti regija, pa čak i odvajanjem od države. Jedna od političkih partija koja se najglasnije zauzima za to je nacionalistička Lega Nord talijanskog političara Umberta Bossija.
Svaka od talijanskih regija ima svoj parlament i vladu (Giunta Regionale) na čijem čelu se nalazi predsjednik.
Nazivi i položaj
Na sljedećoj tablici nalaze nazivi 20 talijanskih regija, grupiranih po geopolitičkim zonama, s nazivom glavnog mjesta, kraticom i brojem koji pokazuje položaj regije na karti.
| Skupina | Regija | Glavno mjesto | Kratica | Br. na karti |
|---|---|---|---|---|
| Sjeverozapadna Italija |  Ligurija (Liguria) | Genova | LIG | 10 |
 Lombardija (Lombardia) | Milano | LOM | 11 | |
 Pijemont (Piemonte) | Torino | PMN | 14 | |
 Valle d'Aosta* | Aosta | VAO | 2 | |
| Sjeveroistočna Italija | Emilia-Romagna | Bologna | EMR | 7 |
 Furlanija-Julijska krajina (Friuli-Venezia Giulia)* | Trst (Trieste) | FVG | 8 | |
 Trentino-Južni Tirol (Trentino-Alto Adige)* | Trento | TAA | 17 | |
 Veneto | Venecija (Venezia) | VEN | 20 | |
| Središnja Italija |  Lacij (Lazio) | Rim (Roma) | LAZ | 9 |
| Marke (Marche) | Ancona | MAR | 12 | |
 Toskana (Toscana) | Firenca (Firenze) | TOS | 18 | |
 Umbrija (Umbria) | Perugia | UMB | 19 | |
| Južna Italija |  Abruzzo | L'Aquila | ABR | 1 |
 Basilicata | Potenza | BAS | 4 | |
 Kalabrija (Calabria) | Catanzaro | CAL | 5 | |
 Kampanija (Campania) | Napulj (Napoli) | CAM | 6 | |
 Molise | Campobasso | MOL | 13 | |
 Apulija (Puglia) | Bari | PUG | 3 | |
| Otočna Italija |  Sardinija (Sardegna)* | Cagliari | SAR | 15 |
 Sicilija (Sicilia)* | Palermo | SIC | 16 |
Autonomne regije s posebnim statusom
Pet talijanskih regija imaju poseban status, koji je zagarantiran talijanskim ustavom.
Ovaj poseban status jamči širu autonomiju od ostalih regija, pogotovo u financijskom smislu. Četiri autonomne regije uspostavljene su 1948. godine. Sicilija i Sardinija ovaj su status dobile zbog jakog pokreta za autonomiju, djelomično i separatističkog na Siciliji. Valle d'Aosta ima ovaj status kako bi se zaštitila frankofonska manjina, a Trentino-Južni Tirol kako bi se zaštitila germanofona manjina, kao što je određeno sporazumom Gruber-De Gasperi. Godine 1963. poseban status dobila je regija Furlanija-Julijska krajina.
Stanovništvo
Ova tablica sadrži podatke o broju stanovnika, površini i gustoći stanovništva, glavnom mjestu, broju općina i pokrajina po regijama.
| Regija | Glavno mjesto | Stanovništvo (stan.) | Površina (km) | Gustoća (stan./km) | Pokrajine | Općine |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lombardija* | Milano | 9432554 | 23861 | 396,5 | 11 | 1546 |
| Kampanija | Napulj | 5801931 | 13592 | 424,5 | 5 | 551 |
| Lacij | Rim | 5312403 | 17210 | 302,1 | 5 | 378 |
| Sicilija | Palermo | 5168996 | 25701 | 201,3 | 9 | 390 |
| Veneto | Venecija | 4627694 | 18390 | 246,2 | 7 | 581 |
| Pijemont | Torino | 4314677 | 25398 | 165,9 | 8 | 1206 |
| Apulija* | Bari | 4120707 | 19364 | 209,6 | 5 | 258 |
| Emilia-Romagna | Bologna | 3983346 | 22122 | 180,1 | 9 | 341 |
| Toskana | Firenca | 3497806 | 22990 | 152,1 | 10 | 287 |
| Kalabrija | Catanzaro | 2011466 | 15083 | 133,4 | 5 | 409 |
| Sardinija | Cagliari | 1631880 | 24090 | 67,7 | 8 | 377 |
| Ligurija | Genova | 1571783 | 5421 | 289,9 | 4 | 235 |
| Marke* | Ancona | 1470581 | 9695 | 151,7 | 4 | 246 |
| Abruzzo | L'Aquila | 1262392 | 10793 | 117,0 | 4 | 305 |
| Furlanija-Julijska krajina | Trst | 1165761 | 7712 | 151,2 | 4 | 219 |
| Trentino-Južni Tirol | Trento | 940016 | 13599 | 69,1 | 2 | 339 |
| Umbrija | Perugia | 825826 | 8454 | 97,7 | 2 | 92 |
| Basilicata | Potenza | 597768 | 9992 | 59,8 | 2 | 131 |
| Molise | Campobasso | 320601 | 4438 | 72,2 | 2 | 136 |
| Valle d'Aosta | Aosta | 119548 | 3266 | 36,6 | 0 | 74 |
| Ukupno | 56977736 | 301171 | 189,2 | 106 | 8101 |
* novoosnovane pokrajine postat će aktivne 2009. godine
- Podaci ISTAT-a - 2001. godine.
Vanjske poveznice
- (tal.)Regionalne vlade Italije na Italia.gov.it
- (tal.)Regionalne vlade Italije na Governo.it Arhivirana inačica izvorne stranice od 2. veljače 2006. (Wayback Machine)
This article uses material from the Wikipedia Hrvatski article Talijanske regije, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Sadržaji se koriste u skladu s CC BY-SA 4.0 osim ako nije drukčije navedeno. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hrvatski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.