Gorontalo yito tala tuwawu lo provinsi to pulau Sulawesi, Indonesia, yilobu'a mayi lonto provinsi Sulawesi Utara to tawunu 2000, payu Undang-undang Nomor 38 tahun 2000, tanggal 22 Desember 2000.
Ibukota lo provinsi Gorontalo to Kota Gorontalo. To'u dipo lowali Provinsi, Gorontalo taya-tayade duluwo, Kabupaten Gorontalo wawu Kotamadya Gorontalo to tibawa lo pemerintaahan Provinsi Sulawesi Utara. Provinsi Gorontalo toliliyo "Kota Serambi Madinah", wawu sloganliyo "Adat bersendikan Syara', Syara' bersendikan Kitabullah". Provinsi Gorontalo dudutuliyo to tilayo lo pulau Sulawesi, to 0° 19′ 00” - 1° 15′ 00” LU (Lintang Utara) wawu 121° 23′ 00” - 123° 43′ 00” BT (Bujur Timur). Tanggaliyo 12.435 km².
Provinsi Gorontalo (GTO) Hulontalo | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Kantor Gubernur Provinsi Gorontalo | |||||
Julukan: "Bumi Serambi Madinah", "Bumi Para Sastrawan" dan "Bumi Maleo" | |||||
Semboyan: Aadati hula-hula to Sara', Sara' hula-hula to Kuru'ani (Adat bersendikan Syara', Syara' bersendikan Al-Quran) | |||||
Hari jadi | 5 Des. 2000 | ||||
Dasar hukum | Undang-Undang Nomor 38 Tahun 2000 | ||||
Ibu kota | Gorontalo | ||||
Kota besar lainnya | Kota Gorontalo | ||||
Area | |||||
- Total luas | 12.435 km2 | ||||
- Latitude | 0º 19' - 0º 57' LU | ||||
- Longitude | 121º 23' - 125º 14' BT | ||||
Populasi (2016) | |||||
- Total | 1.133.237 | ||||
- Kepadatan | 88/km2 | ||||
Pemerintahan | |||||
- Gubernur | Rusli Habibie | ||||
- Wagub | Idris Rahim | ||||
- Ketua DPRD | Paris RA. Jusuf | ||||
- Sekda | Winarni Monoarfa | ||||
- Kabupaten | 5 | ||||
- Kota | 1 | ||||
- Kecamatan | 77 | ||||
- Kelurahan | 735 | ||||
APBD (2015) | Rp1.419.850.510.742,25 (total) | ||||
- PAD | Rp318.172.267.527,25 | ||||
- DAU | Rp845.395.651.000,00 | ||||
- DAK | Rp60.343.000.000,00 | ||||
Demografi | |||||
- Etnis | Gorontalo (90%), Suku Suwawa, Suku Bolango, Suku Atinggola, Mongondow | ||||
- Agama | Islam 97.38% Kristen Protestan 1.94% Hindu 0.37% Katolik 0.22% Buddha 0.08% Konghucu 0.01% | ||||
- Bahasa | Bahasa Gorontalo, Bahasa Suwawa, Bahasa Atinggola, Bahasa Indonesia | ||||
Zona waktu | WITA (UTC+8) | ||||
Lagu daerah | Hulontalo Lipu'u | ||||
Rumah tradisional | Bantayo Poboide | ||||
Senjata tradisional | Bitu'o, Sabele | ||||
Situs web | www.gorontaloprov.go.id |
Tahe Gorontalo asaliliyo lonto tahe Hulontalo, wawu tahe hulontalo lohihilawo odiyamola asaliliyo:
Odito mola asali lo tahe Hulontalo wawu tahe Gorontalo. Tahe Hulontalo wonu polo'iya lo tawu lo Walanta tingohiyo wawu tuladiyo mali "Holontalo". Utiye woluwo tula-tulade to buku u pilohutu lo tawu lo Jerman te Wilhelm Joest, ta pernah lo leleyangi mayi ode Hulontalo to taawunu 1879-1881 to delomo bukuliyo, Das Holontalo: Glossar und grammatische Skizze; ein Beitrag zur Kenntniss der Sprachen von Celebes, Berlin 1883.
Moturuti mota sojara, madala lo Hulontalo ma woluwo 400 lotawunu yilalu mayi. Kerajaan Suwawa ma woluwo to abad 8 masehi. Ma yilotapuliyo makam lo olongiya to bihu dutula lo Bulawa. Ngophiya ma'o leeto ma yilotapuliyo olo makam lo olongiya Suwawa to huludu dutula lo Bune, makam olongiya Moluadu (tala ngota lo olongiya Suwawa) wolo makam lo dile wawu wala'iyo. To uwewo liyoma'o leeto, woluwo situs prasejarah, Situs Oluhuta tangguliyo, bukti bahwa madala lo Hulontalo mawoluwo peradaban to masa yilalu mayi. Kota Gorontalo ma lowali tala tuwewu lo kota panggola to pulau Sulawesi ngopohiya lo Makassar, Pare-pare wawu Manado. Kota Gorontalo to'u mulololiyo mayi ma lowali ambuwa lo'u pilololade lo agama Isilamu to Indonesia tayadu pobbutuwa mato lo dulahu monto Ternate, Gorontalo wawu Bone.
Bilulo'a lo kerajaan Gorontalo bungaliyo to kelurahan Hulawa, kecamatan Telaga masatiya, to biihu dutula lo Bolango. To masa lo pemerintahan Sultan Botutihe hulu pemerintahan pilintaliyo lonto kelurahan Tuladenggi kecamatan Dungingi ode tambati to woolotaliyo lo kelurahan Biyawa'o wawu kelurahan Limba B.
Sipatana lo Provinsi Gorontalo delo odiyamola:
Tilayo | Laut Sulawesi |
Huliyaliyo | Teluk Tomini |
Otolopa | Kabupaten Parigi Moutong wawu Kabupaten Buol, Provinsi Sulawesi Tengah |
Pobbutuwa | Kabupaten Bolaang Mongondow Utara wawu Bolaang Mongondow Selatan, Provinsi Sulawesi Utara |
Provinsi Gorontalo taya-tayade 5 (limo) lo kabupaten wawu 1 (tuwawu) kota:
Kabupaten/Kota | Ibukota | Kecamatan wawu Desa | Luas Wilayah (Km²) | Prosentase (%) | Dasar Hukum |
---|---|---|---|---|---|
Kabupaten Boalemo | Tilamuta | 7/82 | 1.735,93 | 14,51 | UU No.50 Tahun 1999 |
Kabupaten Gorontalo | Limboto | 18/169 | 2.207,58 | 18,45 | UU No.29 Tahun 1959 |
Kabupaten Pohuwato | Marisa | 13/81 | 4.291,81 | 35,86 | UU No.6 Tahun 2003 |
Kabupaten Bone Bolango | Suwawa | 18/187 | 1.889,04 | 15,78 | UU No.6 Tahun 2003 |
Kabupaten Gorontalo Utara | Kwandang | 11/123 | 1.777,03 | 15,78 | UU No.11 Tahun 2007 |
Kota Gorontalo | - | 9/50 | 66,25 | 0,55 | UU No.38 Tahun 2000 |
Hasili lo Sensus Penduduk tawunu 2011, tuwango lipu to Provinsi Gorontalo 1.062.883 jiwa, mongolola'i 534.027 jiwa, mongobuwa 528.856 jiwa. Pertumbuhan penduduk 2,00 persen/tahun.
Tawunu | 1990 | 2000 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Daata lo tawu | 715.508 | 830.184 | 855.057 | 881.057 | 896.004 | 909.083 | 941.444 | 960.335 | 972.208 | 983.952 | 1.040.164 | 1.062.883 |
No | Gubernur | Mulai Jabatan | Akhir Jabatan | Prd. | Ket. | Wakil Gubernur | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
— | Tursandi Alwi | 16 Februari 2001 | 10 Desember 2001 | — | — | |||
1 | Fadel Muhammad | 10 Desember 2001 | 17 Januari 2007 | 1 | ||||
17 Januari 2007 | 21 Oktober 2009 | 2 | ||||||
2 | Berkas:Gusnar Ismail.jpg | Gusnar Ismail | 26 Oktober 2009 | 16 Januari 2012 | Tonny Uloli (2010—2012) | |||
3 | Rusli Habibie | 16 Januari 2012 | 16 Januari 2017 | 3 | Idris Rahim | |||
— | Zudan Arif Fakrulloh | 28 Oktober 2016 | — | |||||
16 Januari 2017 | 30 Januari 2017 | — | ||||||
30 Januari 2017 | 12 Mei 2017 | |||||||
(3) | Rusli Habibie | 12 Mei 2017 | Petahana | 4 | Idris Rahim |
This article uses material from the Wikipedia Hulontalo article Gorontalo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Tuwango woluwo to tibawa lo CC BY-SA 4.0 ngopohiya lo uweewo. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Hulontalo (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.