दिवाकर काकोडकर

काकोडकार हांचो जल्म 29 सप्टेंबर 1918 वर्सा काकोडें गावांत जालो.

लोकमान्य टिळकांनी स्वतंत्र्यांचो हेत नदरे मुखार दवरून सुरू केल्लो भौशीक गणेशोत्सव तशेंच शिवजयंती उत्सव त्या काळार जेन्ना गोंयचेर पुर्तुगेज सत्ता आसली तेन्ना काकोडें गांवांत निर्भिडपणान चलताले. शिवजयंतीच्या वेळार जावपी देशभक्ती जागोवपाच्या भाशणांचो कळत नकळत माणकुल्या दिवाकराच्या मनाचेर परिणाम जावन आपणेंय देशा खातीर कितें तरी करचें ही भावना जागृत जाली. ल्हानपणांतल्यानच चळवळी वृत्ती आशिल्ल्यान घरच्यांक ताची चिंता जाताली आनी म्हणूनच गोंयां पसून तोडून तांकां मुंबय भावा म्ह-यांत धाडले. पूण मजेची गजाल म्हणल्यार हरवे सोदतल्याक पिकिल्लें मेळ्ळें. माणकुल्या दिवाकराचे शाळेचें वातावरणच देश भक्तीचें आशिल्लें. संगीत शिक्षक तर तल्लीन जावन देशभक्तीचीं गितां संगिताच्या तालार शिकयतालो.‘गांठींकय जाय आनी दोतोरानय फर्मायलें,’ तशी अवस्था मुंबय आसतना दिवाकराची जाली. समाजीक , सांस्कृतीक , राजकीय आनी कामगार चळवळी तांणी लागींच्यान पळयल्यो. पूण ख-या अर्नथा ताच्यांत राजकीय बदल , भावाचे इश्ट कॉम्रेड चंद्रकांत काकोडकार हांका लागून घडपाक पावलो.

गिरणी काणगारांचे संप , लढे , निदर्शनां , चळवळी, गरिबांचेर जावपी अत्याचार , अन्याय, शोशण हें तांणी लागींच्यान पळोवन आदींच आशिल्ली देशभक्तीची कीट पेटून उठली. गांधीजींचे प्रेरणेन बारा वर्सांच्या दिवाकरान चळवळींत वांटो घेवन सोपूत घेतलो. ब्रिटिशां वरीच गोंयांतल्यान पुर्तुगेजांक जाता तितले बेगीन धांवडावप.

सुटी पडना फुडें दिवाकर गोंयांत येताले आनी इश्टा सांगातान राष्ट्रीय चळवळीचीं पत्रकां वांटून जागृती करपाची यत्न करताले. गोंय स्वतंत्र करपाक लागून दिवाकरान इश्टांच्या आदारान तरणाटया पंगडाची थापणूक केली. गावांतले लोक न्हिदले उपरांत रातच्या वेळार सावड्डें-कुडचडें सावन वचपी रेल्वे डब्यांचेर मोट्या अक्षरांनी ‘पुर्तुगेज चलूंक लागात' , 'दो. कुन्हाक मेकळे करात', 'सालाझारशाय नश्ट करात' अशो घोशणा रंगयताले आनी गुपचूप वचून न्हिदताले. रेल्वे गाडयो मराठी, इंग्लिश, पुर्तुगेज भाशेंतल्यो घोशणा घेवन मडगांव,माजोड्डें,कांसावले, वास्को स्टेशनार पावल्यो म्हणटकच लोक उत्सुकतायेन वाचताले.जेन्ना गव्हर्नराच्या कानार ही गजाल पावना फुडें गाड्यांची तपासणी सुरू जाली.

गोंय मुक्ती खातीर दिवाकरान इश्टांच्या सांगातान कला पथकां वरवीं जात्रांनी क्रांती गितां गावन देशभक्ती जागोवपाचो यत्न केलो. 1947 वर्सा भारत देश स्वतंत्र जालो.पूण गोंय पुर्तुगेजांच्या शेकातळाच आसलें. जेन्ना लोहियान चळवळीच्या किटीचेर फूंक मारली तेन्ना दिवाकर तातूंत सक्रीय वांटेकार जाले आनी तांकां बंदखणीची खास्त भोगची पडली. सुरवेक आग्वाद आनी मागीर काळया पाणयार आनी निमाणें लिस्बनाक आठ वर्सां. सुटका जाले उपरांत दिवाकरान नॅशनल कॅंपने कमिटी फॉर दी लिबरेशन ऑफ गोवा,दमण आनी दीव नांवाच्या संस्थे वरवीं भारतभर भोंवडी करुन सालाझारशायेचे गोंयचेर जावपी अत्याचाराचें काळाजाक पिवोळ घालपी चित्र उबें केलें. गोंय मुक्त जावन आपल्या ध्येच्या पुर्ती जाल्ली हें पळोवपाचें भाग्य तांकां लाबलें.गोंयच्या स्वतांत्र्य लढयांत उडी घेवन स्वराज्याचें सपन तांणी पळयिल्लें तें प्रत्यक्षांत आयलें.तातूंत तांका व्हड समाधान मेळळें.