Cél articllo est ècrit en arpetan supradialèctâl / ORB lârge. |
Èfèso (Ἔφεσος / Éphesos en grèco ancian, Ephesus en latin, Efes en turco, 𒀀𒉺𒊭 / Apaša en hitito, Éphèse en francês) est yona de les més ancianes et pués més importantes veles grèques d’Asia Minora, la premiére de l’Ionia.
Quand ben que sos réstos sè trôvont enqu’houé vers los sèpt kilomètros u dedens de les tèrres, prés de les veles de Selçuk et Kuşadası dens lo Cuchient de la Turquia d’ora, Èfèso ére dens l’Antiquitât, et adés u temps bizantin, yon des pôrts los més actifs de la mar Ègê, qu’est prés du bèc du grant fllevo anatolien Cayistro.
L’Artèmision, lo grant sanctuèro consacrâ a Artèmis, la déèssa tutèlèra de la vela, que comptâve entre-mié les Sèpt Mèrvelyes du mondo et que balyêve a Èfèso na granta pârt de sa rèputacion, sè trovâve d’ense a l’origina sus la couta. O est l’ôvra combinâye des sèdiments charreyês per lo Cayistro, des changements cllimaticos, et pôt-étre d’accidents sismicos ou ben tèctonicos, qu’èxplique lo dèplacement progrèssif de la couta de vers lo Cuchient, et l’ensablament d’aprés des pôrts de la vela, prèludo de lor abandon (lo câs de Trôye est de sûr prod comparâblo).
La vela d’Èfèso est ben cognua por étre citâye dedens lo Novél Tèstament de la Bibla (lo lévro de l’Apocalipsa avouéc).
This article uses material from the Wikipedia Arpetan article Èfèso, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Lo contegnu est disponiblo desot licence CC BY-SA 4.0 betâ a pârt mencion contrèra. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Arpetan (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.