محمد بن واصل حنظلی

دربارهٔ اصل و نسب وی منابع اطلاعات دقیقی ندارند اما به گفته اصطخری او از خاندان حنظله بن تمیم بوده که در زمان امویان به فارس مهاجرت کرده و خاندانش به تدریج تبدیل به زمین داران بزرگ در آن منطقه شدند و پس از مدتی حکومت آن دیار و شهر اصطخر را بر عهده گرفتند که از کوره‌های مهم ایران در آن زمان بود.

 

محمد بن واصل در سال ۲۵۵ه‍. ق، پس از سال‌ها زمینداری در فارس، علیه خلیفه معتمد شورید و توانست قدرت را از کف والی خلیفه عباسی بگیرد و خود قدرت منطقه را بدست بگیرد. در همین اثنا در سال ۲۶۲ه‍.ق یعقوب لیث صفاری به بهانه دفاع از عامل خلیفه و شخص خلیفه (در واقع از نیرنگ خلیفه و عاملش که در نبرد یعقوب با طوق بن مغلس از خلیفه کینه به دل داشت و قصد فتح انتقام‌گیری بود) از کرمان عازم فارس شد و درصدد تسخیر آنجا برآمد. یعقوب در منطقه بیضا با محمد بن واصل روبه‌رو شد و پس از جنگی که بین دو سپاه رخ داد، محمد را شکست داد و به اسارت گرفت. سپس خزانه او را در اصطخر که از ارزشمندترین خزانه‌های آن زمان بود، را به عنوان غنیمت برای حکومت و دربار خود ضبط کرد. وی در سال ۲۶۵ ه‍.ق دوباره به فارس بازگشت که قدرت از دست رفته را بازیابد که به توفیقی دست نیافت و پس از آن در منابع از او ذکری نشده‌است.