شهرستان شهریار: یکی از شهرستان‌های استان تهران

این شهرستان با جمعیتی بالغ بر ۷۴۴٬۲۱۰ نفر دوازدهمین شهرستان پرجمعیت ایران محسوب می‌شود.

شهرستان شهریار
موقعیت شهرستان شهریار در استان تهران
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	تهران
سایر شهرها	اندیشه، باغستان، صباشهر، فردوسیه، وحیدیه، شاهدشهر
بخش‌ها	مرکزی، جوقین
سال تأسیس	۱۳۶۸
مردم
جمعیت	۷۴۴٬۲۱۰
جغرافیای طبیعی
مساحت	۳۴۰ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	۱۱۴۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۰ درجه بالای صفر
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۲۱

این شهرستان به نگین سرسبز غرب تهران مشهور است که در آن انواع میوه‌ها کشت می‌شود. زبان بومی این شهر فارسی و ترکی آذربایجانی است.

در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی و لغت‌نامه دهخدا و فرهنگ معین از شهریار چنین یاد شده‌است:

 

شهریار. [ش َ] (اِخ) بخشی از شهر تهران که ۱۷۰۰۰ تن سکنه دارد و مرکز آن علیشاه عوض و دیه‌های آن «وحیدیه» و «رباط‌کریم» است. (از فرهنگ فارسی معین). در کتاب‌های جغرافیایی قدیم این نام را به یکی از ولایات مشهور نزدیک ری داده‌اند، و حمدالله مستوفی از قلعه‌ای به همین نام که در شمال شهر بوده‌است یاد می‌کند و بعداً شرف الدین علی یزدی در شرح جنگ‌های تیمور اسم شهریار را به ری داده‌است. (از ترجمهٔ سرزمین‌های خلافت شرقی ص ۲۳۴).

شهرستان شهریار اکنون متشکل از دو بخش، ۷ شهر، ۶ دهستان، و حدود ۵۰ روستا و شهرک مسکونی است.

• شهرها؛

شهریار - اندیشه - باغستان - صباشهر - فردوسیه - وحیدیه - شاهدشهر

• دهستان‌ها:

1. دهستان جوقین: بکه (شهریار) - اصیل‌آباد - ترپاق تپه - رنگرز (شهریار) - حصارساتی - سقرچین (شهریار) - قجر تخت‌رستم - قجرآباد - فرارت - قشلاق مهرچین - قلعه نو (شهریار) - کردامیر - یبارک - مهرآذین
2. دهستان رزکان: رزکان - اسکمان - الورد - دهشاد بالا * قلعه دهشاد - دهشاد پایین - دینارآباد (شهریار) - رضی‌آباد بالا - رضی‌آباد پایین - قره تپه (شهریار) - محمدآباد (شهریار) - اسدآباد (شهریار)
3. دهستان فردوس: حصارزیرک - رازمره - رامین (شهریار) - وسطر - یوسف‌آباد صیرفی - ابراهیم‌آباد (شهریار) - کردزار - نصرت‌آباد (شهریار)
4. دهستان قائم‌آباد: محمودآباد خلج‌آباد - شهرک مصطفی خمینی (شهریار) - ویره (شهریار)
5. دهستان سعیدآباد: سعیدآباد (شهریار) - مهدیه (شهریار) - ورامینک
6. دهستان مویز: باباسلمان - بادامک - قلعه بها
7. شهرک‌ها:وایین - شهرک جعفریه - شهرک صدف - شهرک شاهد - امیریه(وحیدیه)- شهرک رفاه(اندیشه) - شهرک ASP - کهنز - شهرک مریم(اندیشه)

قره تپه شهریار

یک مکان تاریخی است که در روستای قره تپه قرار گرفته، این روستا در جنوب شرقی شهریار قرار دارد. قدمت این منطقه طبق گفته باستان شناسان به هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد.

قلعه دهشاد شهریار

این مکان تاریخی که تنها قلعه روستایی ایران هم شمرده می‌شود وسعتی نزدیک به ۱۳۸۰۰ متر مربع دارد و در چهار گوشه آن ۴ برج دیده می‌شود.

به صورت دقیق مشخص نشده‌است که این قلعه زیبا به لحاظ تاریخی برای چه زمانی است اما کارشناسان احتمال می‌دهند که این بنا متعلق به دوران قاجار است.

پل آبرسان ورامینک

یکی از پل‌های تاریخی شهریار است که ابعاد تقریبی آن ۲۶ متر طول، ۲ متر عرض و ۶ متر ارتفاع دارد.

این پل هم ظاهراً به دوران قاجار بازمی‌گردد.

این پل هم در زمان پرآبی رود کرج ساخته شده اما به دلیل مشکلات کم‌آبی اخیر به‌طور کامل این پل خشک شده‌است.

تخت کیکاووس

این مکان در ۱۸ کیلومتری شهریا در روستای بیدگنه قرار دارد. پیشینه تخت کیکاووس به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. این مجموعه از سه قطعه ذوزنقه ای در دامنه تپه‌هایی با ارتفاع ۱۰۰ متری بنا شده‌است.

تپه بالکین

طبق کاووش‌های انجام گرفته در این مکان سفالینه‌ها و اشیاء با ارزشی از این تپه به دست آمده‌است که قدمت آن‌ها به عصر آهن بازمی‌گردد.

جالب است بدانید این تپه در ارتفاع ۱۱۶۶ متری از سطح دریا قرار گرفته و این تپه در جنوب روستای مهر چین قرار دارد و نزدیک به ۴۰۰ متر هم با این روستا فاصله دارد.

جلگهٔ شهریار بین ۵۰ درجه و ۵۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۵۳ دقیقهٔ طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۳ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۰ دقیقهٔ عرض شمالی واقع شده‌است. این جلگه، از شمال به جلگهٔ ساوجبلاغ محدود است و از جنوب شرقی و مشرق به ترتیب به بخش‌های «پشاپویه» و «غار» مربوط می‌شود. مغرب، جنوب‌غربی و جنوب آن را رشته‌کوه کم‌ارتفاع و باریک «تخت رستم» با ارتفاع ۱۴۵۰ متر، از منطقهٔ کویری شهرستان ساوه جدا می‌کند.

زبان‌های رایج و نوع گویش در شهرستان شهریار:

زبان مردم بومی شهرستان شهریار تاتی و ترکی خلجی بوده ، ولی زبان محاوره و گفتگوی عامه مردم فارسی می‌باشد که بیشتر مردم ساکن با آن تکلم می‌نمایند ، علاوه برزبان فارسی ، زبان های آذری، گیلکی، کردی و لری به لحاظ مهاجرپذیری به ترتیب اهمیت در شهرستان رایج هستند .

وجود این لهجه‌ها نیز ناشی از مهاجرت‌هایی است که از اقوام مذکور به شهرستان صورت پذیرفته است.

جمعیت شهرستان شهریار تا پایان سال ۱۳۸۸ حدود ۱/۳۰۰/۰۰۰ نفر شامل سه بخش ملارد، قدس و مرکزی بود. سپس و بر اساس مصوبه هیئت وزیران بخش‌های ملارد و قدس از ابتدای سال ۱۳۸۹ از شهرستان شهریار جدا شدند. در حال حاضر شهرستان شهریار با توجه به سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیتی بالغ بر ۷۴۴٬۲۱۰ نفر شامل ۷ شهر، ۶ دهستان و ۳۹ روستا می‌باشد.

شهرستان شهریار به عنوان یکی از سرریزهای جمعیتی شهر تهران عمل می‌کند و با معضل مهاجرت بی‌رویه و رشد بالای جمعیت روبروست. رشد ۸ درصدی جمعیت این شهرستان به عنوان یک معضل اجتماعی مطرح است. طی سال‌های ۷۵–۱۳۶۵ خورشیدی حدود ۳۰۰ هزار نفر مهاجر به شهرستان شهریار وارد شده‌اند. به همین دلیل مشاغل بومی این شهرستان گسترده و به عبارت دیگر مشاغل مهاجرتی هستند، اصلی‌ترین شغل و قدیمی‌ترین شغل مردم این شهرستان باغداری و در کنار آن کشاورزی است، باغ‌های سرسبز شهریار به دلیل خاک حاصلخیز این شهرستان از گذشته زبانزد مردم منطقه غرب استان تهران بوده‌است. این شهرستان با سرازیر شدن مهاجرین از سراسر ایران به یک شهرستان بسیار تأثیرگذار در امور اجتماعی و سیاسی مخصوصاً در استان تهران تبدیل شده‌است. پرورش دام و مرغداری، به‌خصوص در مناطقی همچون باغستان از سایر مشاغل این شهرستان است.

شبکه بهداشت ودرمان شهرستان شهریار به عنوان زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران با هدف تأمین بهداشت و درمان شهروندان از طریق تعمیم و گسترش خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی در این شهرستان فعالیت می‌نماید.

ارتقا سطح سلامت شهروندان با اجرای برنامه‌های بهداشتی خصوصاً در زمینه بهداشت محیط، مبارزه با بیماری‌ها، تغذیه، سلامت باروری و جمعیت، سلامت دهان و دندان، آموزش بهداشت عمومی، بهداشت کار، بهداشت مدارس و شاغلین با تأکید بر اولویت مراقبت‌های بهداشتی اولیه به ویژه بهداشت مادران و کودکان با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های ذیربط تأمین می‌گردد.

بیمارستان‌ها

بیمارستان امام سجاد (ع)

بیمارستان تأمین اجتماعی

بیمارستان فوق تخصصی نور شهریار بیمارستان جانبازان اعصاب و روان میلاد (دارای بخش‌های جنرال و تخصصی برای عموم)

بیمارستان امام خمینی (شهریار): این بیمارستان پس از ۳۴ سال انتظار در سال ۱۴۰۲ افتتاح شد.

مراکز تصویربرداری پزشکی

• مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر
• مرکز تصویربرداری پزشکی بیمارستان نور

مرکز تصویر برداری و پزشکی هسته ای جام جم

آزمایشگاه‌ها

• آزمایشگاه مرکزی