گَردونه در ایران باستان ارابهای سبک بوده با دو چرخ و تندرو و کاربردهای جنگاورانه و مسابقهای داشتهاست.
به نظر میرسد توسعهٔ فناوری گردونهها مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد در میانرودان باشد. هندوایرانیان در هزارهٔ دوم پیش از میلاد به طور گسترده و با مهارت بسیار از این گردونهها استفاده میبردهاند. نخستین سند یافتشدهای که در آن از گردونه یادشدهاست، به صورت وامواژهای هندوآریایی در زبان هیتی مربوط به سدهٔ چهاردهم پیش از میلاد در کیکولی میباشد. کهنترین صورت یادکردن از گردونه در میان ایران به سخن زرتشت و عبارت raiθī- به معنای گردونهران بازمیگردد.
جز مقاصد نظامی از گردونه برای مسابقهدادن هم بهره میبردند، از جمله پادشاهان آشور و هخامنشیان.
پس از دوران باستان در آسیای غربی شتر جایگزین گردونه شد.
در زبان اوستایی گردونه raθa و در هندی ودایی باستان rátha- خوانده میشد که برابر با rah در پارسی میانه است. واژهٔ دیگر برای گردونه در اوستایی -vāša بوده که این واژه هم در زبان پارسی میانه به صورت wardyūn درآمده که ریشهٔ خود واژهٔ گردونه میباشد.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article گردونه, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.