آزمون سراسری پذیرش دانشگاههای کشور که با نام کنکور نیز شناخته میشود، آزمونی است که هرساله در ایران و بیرون از آن برای پذیرش دانشگاههای کشور برگزار شده و نمره گرفته شده در آن در کنار سوابق تحصیلی و سهمیههایی که به گفته اکثر داوطلبان ناعادلانه و تحمیلی هستند، مبنای ورود به دانشگاههای ایران است.
این مقاله ممکن است برای مطابقت با استانداردهای کیفی ویکیپدیا نیازمند بازنویسی باشد. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
کنکور سراسری بر حسب مقطع مورد نظر توسط نهادهای گوناگون برگزار میگردد، این آزمون در مقطع کارشناسی تمام دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ایران و نیز کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دولتی ایران توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار میگردد. رشتههای کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشگاههای آزاد اسلامی توسط مرکز پذیرش دانشگاه آزاد و برای رشتههای کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی علوم پزشکی و دورههای تخصص و فوق تخصص پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی توسط مرکز سنجش وزارت بهداشت برگزار میگردد.
این آزمون هر سال در دو نوبت برگزار میگردد، نوبت اول در نیمه اول اردیبهشت ماه و نوبت دوم در نیمه اول تیر ماه برای پنج گروه آزمایشی «علوم ریاضی و فنی»، «علوم تجربی»، «علوم انسانی» (شامل داوطلبان متقاضی شرکت در آزمون با منابع رشته علوم انسانی یا منابع رشته علوم و معارف اسلامی)، «زبانهای خارجی» و «هنر» بهطور جداگانه برگزار میشود. تا پیشاز سال ۱۳۹۲ کنکور دانشگاههای آزاد توسط مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی و به صورت جداگانه از کنکور سراسری برگزار میشد و پس از آن با کنکور سراسری ادغام شد.
طبق مصوبه مجلس کنکور به تدریج حذف شود و معیارهای دیگری برای ورود به دانشگاه در نظر گرفته شود.
همچنین بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و در راستای حذف تدریجی کنکور، سوابق تحصیلی به تدریج سهم بیشتری از پذیرش دانشجو را خواهد داشت. در حال حاضر این میزان برای کنکور سراسری ۱۴۰۳ معادل ۵۰ درصد تأثیر قطعی در نظر گرفته شدهاست. منظور از سابقه تحصیلی همان نمرات امتحانات نهایی و تشریحی داوطلب در رشته تحصیلی دوره دوم متوسطه (در نظام آموزشی جدید یا ۶-۳-۳) یا دیپلم و پیشدانشگاهی (در نظام آموزشی قبلی) است.
در ایران، سازمان سنجش آموزش کشور که سازمانی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، متولّی اصلی برگزاری کنکور برای ورود به دانشگاههای دولتی است.
کنکور در ایران بهطور معمول در هفته اول تیرماه برگزار میگردد. در سالهای اخیر برگزاری کنکور سراسری، به خصوص کنکور تیرماه سال ۱۴۰۱، تقلبهای گسترده و فراگیر صورت گرفت که واکنشهای فراوانی به همراه داشت.
اوّلین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شد و ۴۷٬۷۰۳ نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اوّلین دورهٔ کنکور، به صورت سؤالات کوتاه پاسخ طرّاحی شده بود. در آزمون سال ۱۳۹۴ که چهل و ششمین کنکور ایران بود حدود ۸۵۰۰۰۰نفر داوطلب ورود به دانشگاه بودند که ۵۰۰۰۰۰ نفر در رشته علوم تجربی ثبت نام کرده بودند.
بررسیها نشان میدهد که تعداد متقاضیان شرکت در کنکور از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۷ روندی کاهشی داشتهاست. با این حال تعداد متقاضیان کنکور در سال ۱۳۹۸ نسبت به ۱۳۹۷ روندی افزایشی داشتهاست. تعداد شرکتکنندگان در کنکور سراسری سال ۱۳۹۸، ۱۱۱۸۷۹۳ نفر بودهاست.
در آمار نهایی ثبتنامکنندگان داوطلبان کنکور سراسری ۹۶ مشخص شد که تعداد ۹۲۹/۷۹۱ نفر در مجموع ثبتنام کردهاند که پیشتازی داوطلبان کنکور تجربی نیز همچون سالهای گذشته ادامهداشت که طبق آن ۵۸۰/۳۰۱ داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی، ۱۴۸/۴۲۹ نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی، ۱۸۴/۱۲۲ نفر در گروه آزمایشی علوم انسانی، ۱۰/۴۸۵ نفر در گروه آزمایشی هنر و ۶/۴۵۴ داوطلب نیز در گروه آزمایشی زبانهای خارجی ثبتنام کردهاند.[نیازمند منبع]
قبولی در دانشگاههای دولتی دشوار است و بسیاری از داوطلبان به علت استرسهای مربوط به قبولی در کنکور آسیبهای روحی و جسمی میبینند.
طبق گزارش رسمی سازمان سنجش در کنکور سال ۱۳۹۷، تعداد یک میلیون و ۱۱ هزار و ۳۶۰ نفر داوطلب شرکت کردهاند.
از سال ۱۳۹۲ سنجش و پذیرش دانشجو علاوه بر شیوهٔ فراگیر در دانشگاه پیام نور قبولی در دانشگاه در بیشتر رشتههای تحصیلی در هر پنج گروه آزمایشی علوم تجربی، ریاضی و فیزیک، علوم انسانی، هنر و زبان خارجه از طریق قبولی به شیوهٔ سوابق تحصیلی «معدل کتبی سوم دبیرستان» در بیشتر دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه غیرانتفاعی انجام گرفت و در دانشگاه جامع علمی کاربردی به صورت کامل از طریق پذیرش با سوابق تحصیلی انجام گرفت و در سال ۱۳۹۴ بیشتر از ۲۰٪ رشته محلهای دانشگاههای سراسری و بیش از ۷۰٪ دانشگاههای دیگر کشور منحصراً پذیرش از طریق سوابق تحصیلی صورت گرفت.
به علت استرسهای کنکور و همچنین سوءاستفاده موسسات کشور که به مافیای کنکور مشهور است، حذف کنکور مورد بررسی است اما علتی که بسیاری از افراد را دلواپس کردهاست، نبود جایگزینی مناسب برای سنجش افراد است.
سال | تعداد کل شرکت کنندگان | شرکتکننده خانم | شرکتکننده آقا |
---|---|---|---|
۹۴ | ۸۸۰۷۵۶ | ۵۱۸۱۵۷ | ۳۶۲۵۹۹ |
۹۵ | ۸۶۰۱۰۹ | ۵۰۹۰۱۹ | ۳۵۱۰۹۰ |
۹۶ | ۹۲۹۷۹۱ | ۵۴۸۲۲۰ | ۳۸۱۵۷۱ |
۹۷ | ۱۰۱۱۳۶۰ | ۵۹۹۱۲۱ | ۴۱۲۲۶۳ |
۹۸ | ۱۱۱۸۷۹۳ | ۶۴۸۷۵۴ | ۴۷۰۰۳۹ |
در آزمون سراسری سال ۹۴, ۸۸۰ هزار و ۷۵۶ نفر شرکت نمودند، که از این تعداد ۵۱۸ هزار و ۱۵۷ نفر زن و ۳۶۲ هزار و ۵۹۹ نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر ۵۸٫۸۳ درصد از داوطلبان زن و ۴۱٫۱۷ درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری سال ۹۵ تعداد ۸۶۰ هزار و ۱۰۹ نفر داوطلب ثبت نام کردند، که از این تعداد ۵۰۹ هزار و ۱۹ نفر زن و ۳۵۱ هزار و ۹۰ نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر ۵۹٫۱۸ درصد از داوطلبان زن و ۴۰٫۸۲ درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری ۹۶ جمعاً تعداد ۹۲۹هزار و ۷۹۱ داوطلب ثبتنام نمودند، که از این تعداد ۵۴۸ هزار و ۲۲۰ نفر زن و ۳۸۱ هزار و ۵۷۱ نفر داوطلبان مرد شرکت کرده بودند.
در آزمون سراسری ۹۸ تعداد داوطلبان کنکور ۹۸ یک میلیون و ۱۱۸ هزار و ۷۹۳ نفر میباشد.
در سالهای اخیر، توجه داوطلبان کنکور به رشتهٔ تجربی بیش از پیش شدهاست. به طوریکه تعداد شرکتکنندگان داوطلبان در کنکور تجربی در سال ۱۳۹۵ به ۵۱۹٫۴۸۸ نفر رسید. این در حالی است که در همین سال تعداد شرکتکنندگان کنکور ریاضی فیزیک به ۱۶۲٫۸۷۹ نفر و تعداد شرکتکنندگان کنکور علوم انسانی به ۱۶۱٫۵۰۰ نفر و تعداد شرکتکنندگان کنکور هنر ۵۴٫۶۹۷ نفر و در کنکور منحصراً زبان به ۱۱۵٫۷۱۰ نفر بود.[نیازمند منبع]
طبق این آمار، تعداد شرکتکنندگان کنکور تجربی در سال ۹۵ بیش از ۳ برابر داوطلبان کنکور علوم ریاضیفیزیک و علوم انسانی میباشد. علّت این امر بازار کار رشتههای تحصیلی تجربی است.
از نکات جالب کنکور، احتمال قبولی متقاضیان با توجه به تعداد داوطلبان و ظرفیت دانشگاهها است که به شرح ذیل است:
تجربی ۲۴٪
ریاضی ۱۱۸٪
انسانی ۹۰٪
هنر ۴۱٪
زبان ۲۷٪[نیازمند منبع]
سیاستهای بومی گزینی که عمدتاً با هدف:
چند نوع پذیرش برای رشتهها به وجود آورد، از جمله: کشوری، قطبی، استانی و… که براساس محل دریافت مدرک است.
و رشتهها با توجه به نوع گزینش و موقعیت فرد توزیع میشود.
کنکور سراسری که برای معلولان برگزار میشود تفاوتی از نظر نوع و شمار سوالات با کنکور دانش آموزان دیگر ندارد و همان سوالات و شرایط را میگذرانند. اما ضوابط و مقرارت دگرگونی وجود دارد که این آزمون برای این دسته از افراد هموار شود. برای مثال زمان پاسخگویی به سؤالات با توجه به نوع ناتوانی داوطلب برای دروسی مانند ریاضیات، فیزیک و شیمی یک و نیم برابر بیشتر از دیگر داوطلبان و برای دروس دیگر یکسوم برابر زمان دیگر داوطلبان تعیین میشود.
سؤالات دروس عمومی برای نابینایان در تمامی گروههای آزمایشی به خط بریل تهیه میشود و برای کسانی که با خط بریل آشنا نیستند، منشی هم در نظر گرفته میشود.
در دروس فلسفه و منطق، زبان و ادبیات فارسی، روانشناسی، علوم اجتماعی، تاریخ و ریاضی گروه علوم انسانی و درس زبان انگلیسی تخصصی گروه زبانهای خارجی سؤالات به صورت خط بریل تهیه میشود. همچنین برای داوطلبان کم بینا سؤالات به خط درشت تهیه میشود.
برای ناتوانان جسمی حرکتی که از ناحیه دست مشکل داشته باشند، منشی در نظر گرفته میشود و دیگر معلولان جسمی حرکتی دارای صندلی چرخدار نیز با همان صندلی البته در طبقات همکف حوزه امتحانی آزمون میدهند.
داوطلبان کنکور در ۵ گروه آزمایشی با یکدیگر رقابت میکنند. هر کدام از این ۵ گروه آزمایشی به تعداد مشخصی سؤال پاسخ میدهند. این سوالات در قالب دو دفترچه سؤال تنظیم شده و در اختیار آنها قرار میگیرد:
دفترچه اول که شامل سوالات دروس عمومی و مشترک بین همه رشته هاست و دفترچه سوالات اختصاصی که با توجه به دروس محتلف هر رشته، شامل دروس تخصصی هر رشته میباشد.
۴ درس زبان و ادبیات فارسی، دین و زندگی، زبان انگلیسی و زبان عربی در کلیه آزمونها بهعنوان دروس عمومی مورد سؤال واقع میشدند. دفترچههای راهنمای آزمون ورودی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بر طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، از تغییرات مهم کنکور ۱۴۰۲ افزایش سهم معدل کتبی نهایی سال دوازدهم در نتایج کنکور بودهاست. این تأثیر چیزی به اندازه ۵۰ درصد است که بر اساس سابقه تحصیلی سال دوازدهم و بر مبنای ۱۱ درسی است که امتحانات آن مشترکاً و در مدارس سراسر کشور برگزار شدهاست و بر اساس این مصوبات از این پس دروس عمومی از کنکور حذف شده و سهم تأثیر آن به سوابق تحصیلی نمرات پایه دوازدهم و آزمون تستی کنکور صرفاً از دروس اختصاصی خواهد بود.
سهم معدل امتحانات نهایی که دروس عمومی نقش بسزایی در آن دارند، در کنکور ۱۴۰۳، ۵۰ درصد قطعی و سهم امتحان نهایی پایه دوازدهم و ۵۰ درصد نمره آزمون سراسری است.
دروس اختصاصی گروههای آزمایشی مختلف عبارتاند از:
ریاضیات (شامل: ریاضی ۱، حسابان (۱٬۲)، هندسه (۱، ۲، ۳)، آمار و احتمال و ریاضیات گسسته)، فیزیک (۱، ۲، ۳)و شیمی (۱، ۲، ۳)
زیستشناسی(۱٬۲٬۳)، زمینشناسی، ریاضی(۱٬۲٬۳)، فیزیک (۱، ۲، ۳)و شیمی (۱، ۲، ۳)
زبان و ادبیّات فارسی (شامل کتابهای علوم و فنون ادبی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم)، زبان عربی، اقتصاد، جامعهشناسی، روانشناسی، فلسفه و منطق، تاریخ (تاریخ اسلام ۱ و ۲ و تاریخ ۳ (ایران در دوره اسلامی) مخصوص داوطلبان دیپلمه علوم و معارف اسلامی)، جغرافیا، ریاضی و آمار
زبان خارجی تخصّصی (انگلیسی، فرانسه یا آلمانی با توجه به رشته انتخابی)
درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی-فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی، خواص مواد
در این گروه آزمایشی درس ریاضی برای بسیاری از داوطلبان دشوار است و از دروس مورد بحث است.
با توجه به رقابتی تر شدن کنکور سراسری در ایران و فشار روانی جلسه کنکور برای بسیاری از داوطلبان، موسساتی با هدف برگزاری آزمونهای آزمایشی مشابه کنکور شروع به فعالیت کردند. این موسسات طبق برنامه زمانبندی شدهای هر دو تا سه هفته یکبار اقدام به برگزاری آزمونی مشابه با کنکور سراسری کرده تا داوطلبان با شرکت در آن بتوانند مهارتهای آزمونی خود را به چالش بکشند. پایهگذار آزمونهای آزمایشی کاظم قلم چی بود که در سال ۱۳۷۲ اولین آزمون آزمایشی اش را در زیر زمین دبستانی با حدود ۶۰ نفر شرکت کننده برگزار کرد. .
از آزمونهای آزمایشی که در ایران برگزار میشود میتوان به قلمچی، گاج، خیلی سبز، گزینه دو، ماز و سنجش اشاره کرد.
در فرایند انتخاب رشته، تمامی افرادی که در کنکور سراسری شرکت نموده و توانستهاند رتبه و تراز لازم برای انتخاب رشته در هر یک از دورهها را کسب نمایند، امکان آن را خواهند داشت تا در بازه زمانی یک هفته ای اقدام به انتخاب رشته دلخواه خود نمایند. فرم انتخاب رشته در گذشته به صورت دستی و توسط متقاضیان در زمان مشخص تکمیل شده و به باجههای انتخاب رشته هر شهر تحویل داده میشد. اما در حال حاضر فرم انتخاب رشته به صورت اینترنتی تکمیل شده و متقاضیان ورود به دانشگاه حداکثر ۱۵۰ رشته در دانشگاههای متفاوت را میتوانند به ترتیب اولویت تکمیل نمایند.
گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی از گروههای پنجگانه آزمون سراسری ورود به دانشگاهها (آموزش عالی) است که بهطور مستقل آزمون ورودی برگزار میکند و رشتههایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد. دانشآموزان علاقهمند به رشته ریاضی - فیزیک باید قدرت درک، فهم و تجزیه و تحلیل بالایی در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی داشته و پایه درسی آنها در دروس نامبرده قوی باشد. دانشآموزان این رشته میتوانند در مقاطع بالاتر (دانشگاهی) به تحصیلات خود در رشتههای فنی و مهندسی ادامه دهند.
طبق آماری که در سال ۹۶ منوط بر ظرفیت دانشگاهها بر اساس شرکت کنندههای کنکور ریاضی اعلام شده از تقریباً ۲۳۵۰۰۰ نفر ظرفیت با آزمون و بدون آزمون، تقریباً ۶۶۰۰۰ نفر با آزمون به دانشگاه راه پیدا خواهند کرد.
در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، ریاضیات به عنوان مهمترین و اصلیترین ماده امتحانی اهمیت بسیاری دارد.
گروه آزمایشی علوم تجربی از گروههای پنجگانه آزمون سراسری ورود به دانشگاهها (آموزش عالی) است که بهطور مستقل آزمون ورودی برگزار میکند و رشتههایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد.
کنکور تجربی تنوع بسیار بالایی در سوالات خود دارد به گونه ای که داوطلبان در دروس زیستشناسی و زمینشناسی با قالبی حفظی-مفهومی روبرو خواهند شد و این در حالی ست که دروس ریاضی و فیزیک دانش استدلالی و محاسباتی را محک میزند؛ یا درس شیمی که تلفیقی از مهارتهای گفته شدهاست.
مواد تخصصی امتحانی این گروه برگرفته از دروس تخصصی رشته تحصیلی علوم تجربی از شاخه متوسطه نظری است. این رشتهٔ دبیرستانی دربارهٔ علوم تجربی و طبیعی بحث میکند. از مهمترین دروس این رشته زیستشناسی میباشد که در کنکور نیز بالاترین ضریب را دارد. از مباحث اصلی دروس زیستشناسی میتوان به زیستشناسی و بهداشت محیط، زیست گیاهی، زیست جانوری، زیست سلولی مولکولی و ژنتیک و… اشاره کرد. شرکت کنندگان در گروه آزمایشی علوم تجربی باید پایه و بنیه علمی قوی در درس زیستشناسی داشته و بهراحتی از پس مسائل ریاضی، فیزیک (در حد علوم تجربی) و شیمی برآیند.
درس زیستشناسی در رشته تجربی مهمترین درس است و ضریب ۱۲ را داراست.
گروه آزمایشی علوم انسانی از گروههای پنجگانه آزمون سراسری آموزش عالی ورود به دانشگاهها (کنکور) است. این گروه آزمایشی بهطور مستقل آزمون ورودی و رشتههایی در سطح کارشناسی و کاردانی دارد.
پذیرش در کنکور علوم انسانی به مراتب از کنکور ریاضی و کنکور تجربی بیشتر و بهتر است و از ۳۱۰۸۶۴ نفر شرکت کننده در سال ۹۶، تعداد ۵۴۴۰۷ نفر در رشتههای انسانی باآزمون پذیرفته شدهاند.
در کنکور انسانی سال ۹۹ تعداد ۳۱۴۴۹۸ نفر ثبت نام کردند. از این تعداد ۴۴۶۲۱ نفر غایب بودند.
تیپ سوالات انسانی همانند سایر رشته هاست. ۲۰٪ – ۳۰٪ ساده هستند و اکثراً پاسخ میدهند، ۴۰٪ – ۶۰٪ سوالات متوسط هستند و با دانش نسبی از مطالب میتوانید از پس این سوالات هم بر بیایید، ۲۰٪ – ۳۰٪ باقی مانده بخش سرنوشت ساز و مقدمه ورود به عرصه رقابت برای رتبه برتری ست که بسیار کاری سخت و دشوار است.
گروه آزمایشی علوم انسانی دارای ۵ زیرگروه است.
مواد تخصصی امتحانی آن از دروس تخصصی رشتهٔ تحصیلی علوم انسانی است که خود از شاخهٔ متوسطهٔ نظری است. رشتهٔ علوم انسانی بیشتر تأکید بر مباحث مرتبط با تفکّر آدمی (دروس فلسفه و منطق و روانشناسی)، جامعه و مسائل مرتبط با آن (جامعهشناسی، تاریخ، جغرافیا و اقتصاد) و مهمتر از همه زبان (ادبیات فارسی و عربی) که وسیلهٔ درک و انتقال پیام میان انسانها است، دارد.
دربارهٔ داوطلبان دیپلمه علوم و معارف اسلامی: داوطلبانی که دارای دیپلم رشته علوم و معارف اسلامی هستند (رشته علوم و معارف اسلامی در اکثر دروس با رشته علوم انسانی مشترک است) نیز میتوانند با شرکت در رشته علوم انسانی و انتخاب گزینهٔ تقاضای آزمون از منابع رشته علوم و معارف اسلامی؛ در منابع عمومی و تخصصی این رشته که با رشته علوم انسانی تفاوت دارند (عربی ۱، ۲ و ۳ [عربی رشته معارف مفصلتر و پیشرفتهتر از سایر رشتهها میباشد]؛ تاریخ (در رشته علوم و معارف اسلامی به جای تاریخ ۱، ۲ و ۳؛ تاریخ اسلام ۱ و ۲ و تاریخ ۳ (ایران معاصر) تدریس و مطالعه میشود؛ و همچنین دین و زندگی (که منبع تخصصی آن در این رشته کتب اصول عقاید ۱، ۲ و ۳ میباشد) به سوالات طرحشده از منابع خودشان پاسخ دهند؛ در ارزیابی با جامعه کل گروه آزمایشی علوم انسانی سنجیده میشوند و در انتخاب رشته هم تفاوتی با داوطلبان علوم انسانی ندارند.
دروس تخصصی زیرگروه علوم انسانی در نظام جدید ریاضی - اقتصاد - علوم و فنون ادبی (ادبیات تخصصی) - زبان عربی - تاریخ (تاریخ اسلام ۱ و ۲ و تاریخ ۳ (ایران در دوره اسلامی) مخصوص داوطلبان دیپلمه علوم و معارف اسلامی) - جغرافیا - علوم اجتماعی (جامعهشناسی) - فلسفه و منطق - روانشناسی.
رشتههای دانشگاهی گروه آزمایشی علوم انسانی در ۵ زیرگروه است.
ضرایب دروس تخصصی برای زیرگروههای مختلف:
دروس | زیرگروه ۱ | زیرگروه ۲ | زیرگروه ۳ | زیرگروه ۴ | زیرگروه ۵ |
---|---|---|---|---|---|
علوم و فنون ادبی | ۴ | ۲ | ۲ | ۲ | ۲ |
زبان عربی | ۴ | ۱ | ۱ | ۱ | ۱ |
ریاضی | ۲ | ۴ | ۴ | ۳ | ۳ |
اقتصاد | ۱ | ۲ | ۳ | ۲ | ۲ |
تاریخ و جغرافیا | ۱ | ۱ | ۱ | ۳ | ۱ |
علوم اجتماعی | ۱ | ۳ | ۲ | ۲ | ۳ |
فلسفه و منطق | ۳ | ۱ | ۱ | ۲ | ۲ |
روانشناسی | ۱ | ۲ | ۱ | ۳ | ۳ |
در تاریخ آموزش و پرورش نظامهای آموزشی مختلفی از ابتدا تاکنون وجود داشتند. آخرین نظام آموزشی که در حال حاضر در سیستم آموزش و پرورش در حال اجراست، با نام نظام ۳-۳-۶ میباشد. این نامگذاری اشاره به ۶ سال دوره ابتدایی (۳ سال دوره اول ابتدایی / ۳ سال دوره دوم ابتدایی) و ۳ سال دوره اول دبیرستان یا همان دوره راهنمایی و ۳ سال دوره دوم دبیرستان دارد. رشته علوم انسانی در دوره دوم متوسطه نظام آموزشی جدید قرار دارد. در نظام جدید آموزشی این رشته تغییرات زیادی اتفاق افتادهاست. مهمترین آنها را میتوان اینطور گفت:
کتاب درسی اقتصاد همچنان بخشهای مشترکی زیاد با نظام قدیم دارد. البته درس روانشناسی هم چنین است.
در کنکور انسانی نظام جدید این کتابها به عنوان منابع سوالات استفاده میشوند:
فارسی ۱ پایه دهم / فارسی ۲ پایه یازدهم / فارسی ۳ دوازدهم
در این درس ۲۵ تست طراحی میشود با ۱۸ دقیقه زمان پاسخگویی. سوالات این درس شامل موضوعات زیر میشود:
۱. املاء و درستی واژگان: ۲–۳ تست
۲. معنی واژگان: ۲–۳ تست
۳. دستور زبان: ۴–۵ تست
۴. تاریخ ادبیات: ۱ تست
۵. آرایههای ادبی: ۵–۴ تست
۶. قرابت معنایی و تناسب مفهومی: ۸–۹ تست
عربی، زبان قرآن ۱ پایه دهم / عربی، زبان قرآن ۲ پایه یازدهم / عربی، زبان قرآن ۳ پایه دوازدهم
در سوالات زبان عربی نیز مانند زبان و ادبیات فارسی ۲۵ سؤال قرار دارد. مدت زمان پاسخگویی این درس ۲۰ دقیقه است.
منابع کنکور برای این درس شامل سه کتاب مذکور است و شامل این موضوعات میشود:
۱. ترجمه از عربی به فارسی: ۷–۸ تست
۲. ترجمه از عربی به فارسی که تعریب نام دارد: ۱–۲ تست
۳. درک و معادل یابی حملات: ۱ تست
۴. درک مطلب و متن: ۴ تست
۵. تجزیه و ترکیب: ۳ تست
۶. حرکت گذاری: ۱ تست
۷. قواعد: ۴ تست
۸. سوالات ترکیبی قواعد و ترجمه: ۳ تست
دین و زندگی ۱ پایه دهم / دین و زندگی ۲ پایه یازدهم / دین و زندگی ۳ پایه دوازدهم
انگلیسی ۱ پایه دهم / انگلیسی ۲ پایه یازدهم / انگلیسی ۳ پایه دوازدهم
ریاضی و آمار ۱ پایه دهم / ریاضی و آمار ۲ پایه یازدهم / ریاضی و آمار ۳ پایه دوازدهم
تنها از کتاب درسی اقتصاد پایه دهم طرح سؤال میشود.
علوم و فنون ادبی ۱ پایه دهم / علوم و فنون ادبی ۲ پایه یازدهم / علوم و فنون ادبی ۳ پایه دوازدهم
از کتابهای عربی اختصاصی علوم انسانی پایه دهم و یازدهم و دوازدهم طرح سؤال میشود.
برای سوالات تاریخ: تاریخ ایران و جهان باستان ۱ پایه دهم / تاریخ ۲ پایه یازدهم / تاریخ ۳ ایران و جهان معاصر
برای سوالات جغرافیا: جغرافیای ایران پایه دهم / جغرافیا ۲ ناحیه ای / جغرافیا ۳ کاربردی پایه دوازدهم
جامعهشناسی ۱ پایه دهم / جامعهشناسی ۲ پایه یازدهم / جامعهشناسی ۳ پایه دوازدهم
منطق پایه دهم
فلسفه ۱ پایه یازدهم / فلسفه ۲ اسلامی پایه دوازدهم
فقط یک کتاب درسی روانشناسی برای طرح سؤال در پایه یازدهم است.
کنکور هنر یکی از ۵ کنکور ورود به مقطع کارشناسی یا کاردانی دانشگاه در ایران است. این کنکور مختص داوطلبانی است که علاقهمند به ادامه تحصیل در رشتههای هنری در دانشگاه هستند. این کنکور همانند ۴ کنکور دیگر (ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی و زبان خارجه) دارای ۴ درس عمومی و ۷ درس اختصاصی به شرح زیر است:
برای شرکت در کنکور هنر داوطلب نیازمند مدرک دیپلم در هر رشتهای است. اما غالباً بهخصوص داوطلبان هنرستانی پیش هنر یا پیش دانشگاهی هنر میگذرانند. منابع کنکور غالباً توسط سازمان سنجش اعلام شده و علاوه بر آنها برای دروس اختصاصی نیازمند مطالعه منابع آزاد هستید. این کنکور برای پذیرش در رشتههای هنری غالباً دارای امتحان عملی است. آزمون عملی (یا مرحله دوم) برای سنجیدن توانایی داوطلب توسط داوران در رشته مورد علاقه اش است. دروس تخصصی گروه آزمایشی هنر: درک عمومی هنر - درک عمومی ریاضی و فیزیک - ترسیم فنی - خلاقیت تصویری و تجسمی - خلاقیت نمایشی - خلاقیت موسیقی - خواص مواد.
گروه آزمایشی زبانهای خارجی از گروههای آزمون سراسری ورود به دانشگاهها (آموزش عالی) است که بهطور مستقل آزمون ورودی برگزار میکند و رشتههایی در مقاطع مختلف تحصیلی دارد.
کنکور زبان از جمله شاخههای کنکور سراسری است که علاوه بر داوطلبان خاص خود از رشتههای انسانی، تجربی، ریاضی هم شرکت کننده میپذیرد. کنکور زبان در بعد از ظهر یکی از کنکورها و اغلب کنکور تجربی برگزار میشود.
گروه آزمایشی زبانهای خارجی دارای چهار زیرگروه میباشد.
دروس تخصصی عبارتند از:
شامل کلیه رشتههای «فنی و حرفهای» و «کار و دانش» میشود که شامل دروس عمومی مانند ادبیات ۱و۲ , دینی و زندگی ۱و۲و۳ و دروس پایه مانند ریاضی ۱و۲ در بعضی از رشتهها مانند کامپیوتر (مهندسی کامپیوتر) و الکتروتکنیک (مهندسی برق) ریاضی ۳، فیزیک ۱ و دروسهای تخصصی در هر رشته میشوند؛ البته در سال ۹۵ تصمیم بر آن شد که برای ورود به ۳۱ رشته فنّی و حرفهای و کار و دانش نیازی به کنکور نیست.
البته هنرآموزان «کار و دانش» برای ورود به دانشگاههای فنّی و حرفهای باید بعضی از دروس کنکوری رشته خود را خود بخوانند زیرا آن دروس بهطور عادی در هنرستان تدریس نمیشوند.
مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی نیز آزمونهای تقریباً مشابهی را برای پذیرش دانشجو برگزار میکرد. دانشگاه آزاد اسلامی، آزمون گروه پزشکی را جداگانه از آزمون علوم تجربی برگزار میکرد. از کنکور سراسری ۱۳۹۲ این آزمون با آزمون سراسری تلفیق شدهاست و داوطلبان فقط در آزمون سراسری شرکت میکنند.
در سال ۹۵ برای کنکور ۹۶ تأثیر معدل مثبت درنظر گرفته شد و برای سالهای بعد باید بررسی شود. چرا که طبق قوانین، تأثیر قطعی معدل درکنکور باید در صورتی اعمال شود که امتحانات سه سال آخر دبیرستان به صورت نهایی برگزار شود.
با اعتراض به این مسئله که چرا نمرات یک سال امتحان نهایی (سال سوم) باید در کنکور تأثیر قطعی داشته باشد این موضوع بررسی شده و تأثیر معدل در کنکور ۹۶ تأثیر مثبت شد.
تأثیر معدل در کنکور سراسری سال ۹۸ بعد از کش و قوسهای فراوان به صورت حداکثر ۳۰ درصد و برای متقاضیان نظام قدیم ۲۵ درصد تأثیر مثبت اعلام شد و عملاً تأثیری در قبولی رشتههای پر متقاضی نخواهد داشت. در رابطه با کنکور سال ۹۸ به بعد نیز هنوز تصمیم قطعی گرفته نشدهاست.
نظرسنجی رسمی که توسط سازمان سنجش دربارهٔ میزان تأثیر سوابق تحصیلی لحاظ شده نشان میدهد که نزدیک به ۸۵ درصد داوطلبان خواهان تأثیر مثبت هستند.
براساس مصوبه جلسه مورخ ۱۳۹۸/۰۸/۰۱ شورای سنجش و پذیرش، در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹، میزان تأثیر سوابق تحصیلی، حداکثر ۳۰ درصد و با تأثیر مثبت اعمال میشود.
همچنین مطابق مصوبات بیست و چهارمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مورخ ۹۹/۰۷/۲۲ در کنکور سال ۱۴۰۰ نیز تأثیر معدل به صورت حداکثر ۳۰٪ و مثبت خواهد بود.1&id =۶۸۲۲
اکنون با نگریستن به افزایش گنجایش پذیرش دانشگاهها در ایران، بحثهایی بر سر حذف کنکور در ایران وجود دارد و برخی نمایندگان مجلس خواهان حذف آن میباشند، ولی دیگر نمایندگان بر این باورند که هنوز زیرساختهای لازم برای حذف کنکور وجود ندارد و برای همین پرونده این حذف بازماندهاست.
عبدالرسول عمادی درمورد توییت وزیر آموزش و پرورش مبنی بر «خداحافظی با کنکور» و مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مبنی بر «ورود بدون کنکور به ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاهها» اظهار داشت: پنج سال از اجرای قانون سنجش و پذیرش دانشجو میگذرد و در این قانون تأکید شده بود که از سال ۹۷ باید ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاهها بدون کنکور تکمیل شود.
عبدالرسول عمادی افزود: امسال اولین سالی است که قبل از ثبت نام کنکور سراسری، ظرفیت این ۸۵ درصد رشتههای آزاد از کنکور اطلاعرسانی میشود و بدون آن که داوطلبان نیاز به شرکت در کنکور داشته باشند مستقیم به دانشگاههای محل اجرای رشتههای مورد نظر مراجعه میکنند و در وب سایت دانشگاه ثبت نام اولیه خود را انجام میدهند.
براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱ تیر ۱۴۰۰، از سال ۱۴۰۲ در پذیرش دانشگاهها سهم سوابق تحصیلی ۶۰ درصد و سهم کنکور سراسری ۴۰ درصد خواهد بود.
همچنین کنکور سراسری از سال ۱۴۰۲ مختص دروس تخصصی است و دروس عمومی با توجه به سوابق تحصیلی (نمرات کسب شده در پایههای دهم و یازدهم و دوازدهم) ارزیابی میشود همچنین کنکور سراسری دو بار در سال برگزار خواهد شد و نتایج آزمونها تا ۲ سال اعتبار خواهد داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهمن ۱۴۰۰، با بیان اینکه تلاش علمی سالهای دهم، یازدهم و دوازدهم دوران دبیرستان در کنکور تأثیر قطعی پیدا میکند، گفت: بر مبنای این مصوبه، معدل کتبی سال دوازدهم و اعمال آن در سال ۱۴۰۲ ; معدل کتبی سال یازدهم و دوازدهم برای پذیرش در سال ۱۴۰۳؛ و معدل کتبی سال دهم و یازدهم و دوازدهم در سال ۱۴۰۴ تأثیر قطعی خواهد داشت. بر اساس این مصوبه سهم ۶۰ درصد ارزیابی توانائی داوطلبان کنکور به دوره تحصیلی دبیرستان منتقل میشود و صرفاً طی ۴ ساعت کنکور، سرنوشت دانشآموزان تعیین نخواهد شد و وزن بیشتر به علم و دانش عمیق دانشآموزان اختصاص پیدا خواهد کرد.
در ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۱ مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی به همراه اصلاحیه آن توسط سید ابراهیم رئیسی ابلاغ شد و مبنای کنکور ۱۴۰۲ به بعد قرار گرفت به این صورت که تأثیر قطعی معدل برای سال ۱۴۰۲، ۴۰ درصد قطعی برای پایه دوازدهم، ۱۴۰۳، ۵۰ درصد قطعی برای پایه دوازدهم، ۱۴۰۴، ۶۰ درصد قطعی برای یازدهم و دوازدهم و برای ۱۴۰۵، ۶۰ درصد قطعی برای دهم، یازدهم و دوازدهم اعمال شود.
این مصوبات از سوی مجلس شورای اسلامی و نیز جمعیت فراوانی از فرهنگیان، دانش آموزان، والدین آنان و کنشگران و فعالان حوزه کنکور مورد مخالفت قرار گرفتهاست.
مجلس معتقد است شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای سیاست گذاری قانون گذاری کرده و این اقدامات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تقابل با قانون اساسی ست. همچنین، مخالفان بیان میکنند که این شیوه گزینش سبب افزایش نا عدالتی آموزشی میشود و مشکلاتی را در امر گزینش به وجود میآورد که میتوان به این اشاره نمود که در کشور سالانه در پنج گروه آزمایشی تعداد بسیاری ازداوطلبان دارای معدل ۱۹ الی ۲۰ میباشند که که در حقیقت داوطلبان دارای معدل مطلوب و متوسط و پایینتر از چرخه گزینش حذف میشوند و نیز سوالات امتحانات نهایی توانایی تفکیک داوطلبان و دانش آموزان را ندارند. به اعتقاد بسیاری، این مصوبه از نظر ریاضی دارای اشکالات فراوانی است.
در کنکور سال ۹۳ و ۹۴ معدل به صورت قطعی تأثیر داده شد و نتایجی غیرقابل قبول برای داوطلبان پدیدآورد که موجب شد با شکایت یکی از داوطلبان و پیگیری دیوان عدالت کشور تأثیر معدل برای سال ۹۵ از سوی سازمان سنجش آموزش کشور مثبت اعلام شود.
سال ۹۷ شورای سنجش و پذیرش دانشجو تصمیم بر این نهاد که تأثیر معدل برای کنکور سال ۹۸ به صورت قطعی باشد. تصمیم این شورا اعتراضهای زیادی از سوی داوطلبان را موجب شد و این شورا در نهایت تأثیر معدل را در آبان ماه سال ۹۷ برای کنکور سال آینده را مثبت اعلام کرد.
این تلاشها برای تأثیر قطعی نمودن کنکور سراسری و لغو شدن آنها و شرایط نظام آموزشی کشور نشان میدهد که زیر ساختها برای چنین اقداماتی مهیا نبوده و انتظار میرود سالهای آینده اعتراضهای زیاد بر اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد شود.
برخی معتقدند در شورای عالی انقلاب فرهنگی تعداد اندکی و اقلیت این شورا از این مصوبات حمایت کرده و موافق آن میباشند و اقلیت جمعیت افراد حقیقی و حقوقی این مصوبات را پدیدآورده اند.
عبدالرسول پور عباس به عنوان رئیس سازمان سنجش در چندین مورد ممکن نبودن اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را متذکر شده بود. رئیس سازمان سنجش همچنین بر این موارد تأکید داشت که این سازمان تنها اجرای مصوبات را بر عهده دارد و در تصویب آنها دخالت نداشتهاست.
رئیس پیشین این سازمان، ابراهیم خدایی اظهار داشت که ما تأثیر قطعی را یکبار برای کنکور بهطور آزمایشی (درون سازمانی) اجرا کردیم که رتبه کلیه داوطلبان منطقه ۳ کاهشی شد.
پیش از ابلاغ از سوی سید ابراهیم رییسی اصلاحیههای متعدد و فراوانی بر مصوبات اجرا شد که نشان از عدم نظام مند و عدم هدفمند بودن مصوبات را دارد.
احمد نادری، نماینده تهران در یک مصاحبه متذکر شد که مجلس ممکن است در این رابطه به سوی طرح سؤال از رئیسجمهور حرکت کند. مجلس همچنین یک طرح دو فوریت در ارتباط لغو و ملغی کردن مصوبات (اجرای آنها) آماده کرد.
بنا بر گفته مسئولان سازمان سنجش هدف از برگزاری کنکور، جدا کردن ۵٪ اول داوطلبان هر گروه آزمایشی (جهت انتخاب رشته در رشتههای پرطرفدار است) و به همین خاطر مجبور هستند هر سال یک یا چند درس را دشوار طرح کنند.
این موضوع در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ موجب اعتراضات شدیدی بخاطر سطح بسیار دشوار درس شیمی و در کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ در درس ریاضی شدهاست. همچنین در سال ۱۴۰۲ به دلیل سختی بیش از حد سوالات در امتحانات نهایی و درس ریاضی در کنکور مورد اعتراض قرار گرفت.
هر ساله سازمان سنجش به نتایج تعدادی از داوطلبان مشکوک میشود و برخی خبرگزاریها ادعای تقلب در کنکور را مطرح میکنند.
تقریباً از سال ۹۷ بحث تقلب در کنکور داغ است. بیش از ۳۰۰ نفر متخلف و متقلب در کنکور ۹۸ شناسایی شدند. در کنکور ۱۴۰۰ موسسات و افرادی ادعا کردند که سوالات کنکور همه رشتهها را میفروشند. کنکور ۱۴۰۱ با حواشی زیادی از جمله استفاده از وسایل الکترونیکی و پخش سوالات همراه بود. همچنین در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ موضوع تقلب در امتحانات نهایی که نمرات این امتحانها در گزینش داوطلبان کنکور تأثیر دارد، مطرح شد.
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به کنکور در ایران در ویکیگفتاورد موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article کنکور در ایران, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.