کاراته: هنر رزمی ژاپنی

مسابقات کاراته مدرن در دو بخش کومیته (بخش مبارزه) و کاتا (بخش اجرای فرم) برگزار می‌شود. کاراته نوعی هنر رزمی متعلق به جزایر ریوکیو است، جایی‌که امروز در جزایر اوکیناوا ژاپن قرار دارد. این رشته از ترکیب روش‌های جنگی بومی و محلی این منطقه معروف به ته (معنی تحت‌اللفظی: دست) پدید آمده‌است. کاراته یک هنر رزمی مبتنی بر ضربه زدن است که از ضربات مشت، لگد، زانو، آرنج و تکنیک‌های دستِ باز، مانند دست چاقویی تشکیل می‌شود. در برخی سبک‌های کاراته فنون گلاویزی، قفل مفصل، مهاری، پرتابی و ضربه به نقاط حساس نیز آموزش داده می‌شود. در کاراته ضربات با حداکثر قدرت و سرعت، به سمت حریف پرتاب می‌شود. سه بخش مهم کاراته از کیهون (تکنیک‌های پایه و اساسی)، کاتا (اجرای فرم) و کومیته (الگوهای مبارزه) را تشکیل می‌شود. هنرجویان این رشته کاراته‌کا نامیده می‌شوند.

کاراته
آنژلیکا ترلیوگا
نام	کاراته
شناخته شده به نام	Karate Do (空手道)
تاکید	ضربه‌زدن
سختی	فول کنتاکت کاراته
کشور مبدا	پادشاهی ریوکیو
والد	هنرهای رزمی اوکیناوا هنرهای رزمی ژاپنی
المپیک	المپیک تابستانی ۲۰۲۰

تکامل کاراته تا سدهٔ نوزدهم در جزایر ریوکیو، پیش از آن که به قلمرو ژاپن ملحق شود، اتفاق افتاد. در اوایل سدهٔ بیستم در پی دورانی از تبادلات فرهنگی بین ریوکیو و ژاپن، رشته کاراته نیز به سرزمین اصلی ژاپن معرفی شد. در سال ۱۹۲۲ وزارت آموزش ژاپن گیچین فوناکوشی را برای نمایش کاراته به توکیو دعوت کرد. در ۱۹۲۴ دانشگاه کیو نخستین باشگاه دانشگاهی کاراته را تأسیس کرد و تا سال ۱۹۳۲ در تمام دانشگاه‌های اصلی ژاپن، باشگاه‌های کاراته بر پا شده بود. در این دوران که نظامی‌گرایی ژاپنی اوج گرفته بود، نام این رشته از واژه تو. دی با معنی تحت‌اللفظی «دست‌چینی» به واژه‌ای هم‌نوا با معنی «دست خالی» تغییر کرد. البته هر دو کلمه کاراته تلفظ می‌شوند. این تغییر نشانگر اشتیاق ژاپنی‌ها به معرفی این رشته به عنوان یک هنر رزمی ژاپنی بود. پس از جنگ جهانی دوم اوکیناوا یک قرارگاه نظامی مهم ایالات متحده آمریکا شد و تمرین کاراته در میان نظامیان ساکن این جزیره محبوبیت یافت. کاراته مدرن توسط استاد هیگائونا بنیان نهاده شده‌است. فیلم‌های سینمایی رزمی دههٔ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کمک زیادی به افزایش محبوبیت کاراته کردند و به گشایش باشگاه‌های کاراته در بسیاری از نقاط جهان منجر شدند. شیگارو اگامی مدرس ارشد شوتوکان بر این باور است «اکثر هنرجویان کاراته در کشورهای دیگر کاراته را فقط برای تکنیک‌های مبارزه‌ای آن دنبال می‌کنند. فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی، کاراته را به مثابهٔ روشی جادویی برای جنگیدن معرفی می‌کنند، که قادر به کشتن یا مجروح کردن حریف در یک چشم برهم زدن است. رسانه‌های جمعی یک هنر ساختگی را معرفی می‌کنند که بسیار دور از واقعیت است.» شوشین ناگامینه نیز معتقد است «کاراته را می‌توان یک نبرد درونی یا ماراتنی توصیف کرد که تمام عمر طول می‌کشد و موفقیت در آن تنها از مسیر خویشتن‌داری، تمرین سخت و ابتکارات خلاقانه میسر است.»

برای بسیاری از هنرجویان، کاراته یک نوع روش زندگی و تمرین عمیق فلسفی و عرفانی است. کاراته_دو به آموزش اصول اخلاقی می‌پردازد و می‌تواند جنبهٔ معنوی برای پیروان آن داشته باشد. امروزه کاراته برای کمال شخصی، دفاع شخصی، و به عنوان یک ورزش آموخته می‌شود. کاراته در برنامه المپیک، بازی‌های جهانی، و بازی‌های آسیایی قرار دارد. این رشته در جریان رأی‌گیری کمیته بین‌المللی المپیک در ۴ اوت ۲۰۱۶ در برزیل توانست اکثریت آراء برای ورود به المپیک را کسب کند و به عنوان یک رشته المپیکی به رسمیت شناخته شود و از بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ ژاپن وارد بازی‌های المپیک خواهد شد. «وب ژاپن» وبگاه متعلق به وزارت خارجه ژاپن تعداد هنرجویان کاراته در سراسر جهان را حدود ۵۰ میلیون نفر برآورد کرده‌است.

کاراته دارای قدمتی دو هزار ساله‌است و یکی از استادان اولیه و مبتکران این فن «بودی دارما» است که حدود ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیح می‌زیسته‌است. وی که از پیشوایان مذهبی بودایی بود، به تنهایی از ایران باستان به راه افتاد و پس از راهپیمایی چند هزار کیلومتری خود و با پشت سر گذاشتن موانع طبیعی بسیار مشکل موجود در آن زمان به چین رسید و در ایالت هون نان و معبد شائولین اقامت گزید. تعالیم بودیدهاراما شامل تمرینات شدید انضباطی و رعایت پرهیزکاری بود. وی ۹ سال رنج و ریاضت همراه با تفکر و برای این که شاگردانش نیز بتوانند در مقابل ساعت‌های طولانی تفکر و اندیشه تاب مقاومت بیاورند و نیز با زورگویانی که تعالیم مذهبی و مردان دین را سد راه خود می‌دیدند به مبارزه و مقابله برخیزند ۱۸ حرکت تمرینی را ابداع نمود که در حقیقت زیر بنای حرکات کاراته امروزی است.

کاراته امروزی شکل تکامل یافته‌ای از کمپوی چینی (بوکس چینی) که نوعی رشته سنتی در ووشو می‌باشد که در ابتدا اوکیناواته نامیده می‌شد. از هنگامی که حکومت‌های استبدادی در چین سلسله کینک ۱۶۴۴ سلسله ساتسوما در اوکیناوا به منظور جلوگیری از ورزیده شدن مخالفان و نیز تحت کنترل درآوردن مردم قانون منع استفاده از شمشیر را به مورد اجرا گذاشتند و به جمع‌آوری سلاح‌های رزمی اقدام نمودند مردم به سوی آموزش هنر مبارزه با دست خالی روی آوردند که همین امر باعث شکوفایی هرچه بیشتر کاراته شد.

در سال ۱۹۲۱ یکی از بزرگ‌ترین استادان کاراته جزیره اوکیناوا گیچین فونا کوشی ۱۸۶۸–۱۹۵۷ توانست با قدرت و ظرافت تمام کاراته را به ژاپن معرفی نماید و برخی دیگر از هنر جویان که تحت تعلیم بزرگ‌ترین استادان اوکیناوا قرار گرفته بودند، تکنیک‌های سنتی را با یکدیگر ترکیب نموده و سبک‌های متعددی از کاراته را به وجود آوردند.

سال ۱۳۴۲ سال ورود کاراته به ایران توسط سن سی فرهاد وارسته می‌باشد.

به‌طور کلی سبک‌های کاراته به دو دسته تقسیم می‌شود:

1. سبک‌های اصلی؛ مادر یا کنترلی
2. سبک‌های آزاد یا غیر کنترلی

سبک‌های مهم در کاراته (چهار سبک اصلی کاراته):

• شوتوکان، که توسط استاد فقید فوناکوشی که او را به عنوان پایه‌گذار کاراته امروزی می‌شناسند پایه‌گذاری شده‌است.
• شیتوریو، (سیستم ناهاته، سیستم شوری‌ته) این سبک توسط کنوا مابونی ایجاد شد.
• وادوریو،
• گوجوریو

سبک‌های اصلی یا کنترلی

• شوتوکان، (بنیان‌گذار: گیچین فونا کوشی) در این متد توجه خاصی به نیرو و سرعت ورود آن و مرکز ثقل نیرو می‌شود.
• شیتوریو، (بنیان‌گذار: کنوا مابونی) شیتوریو متشکل از دو سیستم «ناها ته» و «شوری ته» در کاراته می‌باشد.
• گوجوریو، (بنیان‌گذار: چوجون میاگی) گوجوریو روش سفت و نرم، که در اوکیناوا شکل گرفت و و متعلق به سیستم ناهاته در کاراته می‌باشد.
• وادوریو، (بنیان‌گذار: اوتسوکا هیرونوری) وادوریو یعنی: راه صلح، روش صلح، روش صلح جویانه.

سبک‌های آزاد

• کیوکوشین، (بنیان‌گذار: ماسوتاتسو اویاما) کیوکوشین‌کای، از عناصر مختلفی که نشات گرفته از تجریبات اویاما و سبک‌های دیگر است، به وجود آمد. و اویاما از شاگردان استاد فونا کوشی است.
• گوجوریو: در گوجوریو هر دو گونهٔ مبارزات کنترلی و غیرکنترلی وجود دارد.
• جوکای دو کاراته: (بنیانگذار کانچو دهنوی) از سبک‌های ترکیبی کاراته، ترکیبی از کاراته، جودو، بوکس است
• کاراته دای دوجوکو (بنیان‌گذار: کانچو تاکاشی آزوما) ترکیبی از سه رشته رزمی، کاراته کیوکوشین، بوکس، جوجیتسو است.
• انشین (ساباکی کاراته)(بنیانگذار کانچونینومیا)
• جیسن کاراته
• سی دوکان کاراته یک سبک کاراته غیر کنترلی

کاراته یک هنر رزمی است اما مانند خیلی دیگر از هنرهای رزمی به صورت یک ورزش هم تمرین می‌شود و مسابقات بین‌المللی، جهانی دارد. این مسابقات زیر نظر فدراسیون جهانی کاراته WKF برگزار می‌شوند. فدراسیون جهانی سال‌ها است که برای راهیابی کاراته به بازی‌های المپیک تلاش می‌کند و موفق به ورود رشته کاراته در بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ شد. یکی از راه‌هایی که به افزایش تماشاگران مسابقات کاراته منجر خواهد شد ساده و قابل فهم شدن قوانین مسابقات برای مخاطبین و تماشاگران عام است. چندی پیش فدراسیون جهانی یک راهنمای تصویری منتشر کرد که به زبان ساده قوانین اصلی مسابقات کاراته را شرح می‌دهد و می‌تواند یک راهنمای ساده برای علاقه‌مندان مسابقات کاراته باشد.

کاراته_دو: راه و روش دفاع با دست خالی کارا: خالی ته: دست دو : راه و روش

1. سوکی (زوکی) : سوراخ ، رخنه ، شکاف
2. کن: مشت، شمشیر
3. گری: ضربه پا

آشی: پا جودان: از پیشانی تا پایین گردن چودان: از پایین گردن تا سر حد لگن گدان: از سر لگن تا سر حد زانو

1. اوس: اختصارا یک کلمه تاییدی و تاکیدی و جواب اوس همیشه اوس و با معانی بسیاری همچون احترام، احترام متقابل، بله، خیر و...
2. سن سی: مربی، استاد، معلم

شیهان: اموزگار مربی ها کانچو: بنیان گذار هر سبک

1. سِن پای: ارشد کلاس

کاتا: مجموعه ای از تکنیک ها و تاکتیک های دفاعی و ضربه‌ای که یک یا چند استراتژی خاص را دنبال میکنند و در قالب یک فرم از پیش تعیین شده است. کومیته: الگوهای مبارزه ای که خود به چند دسته تقسیم بندی میشود کیهون: تکنیک های پایه و اساسی مائه: جلو اوشیرو: عقب هیداری: چپ میگی: راست شومن: جایگاه گیاکو: مخالف سِی زا: نشستن دو زانو آگورا: نشستن چهار زانو

1. زاریا: خم کردن یا پایین اوردن سر برای کسب اجازه یا ادای احترام
2. یودانشا: کمربند مشکی کاراته
3. مادانشا: کسی که کمربند مشکی کاراته را دارد
4. کودانشا: فردی که رده بالایی از کمربند مشکی را دارد
5. کاکه: قلاب
6. وازا: جمع تکنیک (تکنیک های...)
7. اوکه: تکنیک های دفاعی
8. داچی: استقرار یا حالت ایستادن
9. تمشیواری: شکست اجسام سخت با دست خالی
10. تای، ساباکی: خالی کردن و جابه جایی بدن
11. اویو: تفسیر حرکات
12. بونکای: اجرای کاربردی حرکات
13. گی: لباس
14. دو: شلوار
15. دوگی: لباس و شلوار
16. کاراته گی: لباس کاراته
17. اوبی: کمربند
18. ماکی وارا: تخته این سفت و عمودی برای تمرین ضربات کاراته

هارا: شکم

سونی: ساق پا هیزا (هیتسوئی): زانو گانمن: صورت کوبی: گردن آگو: چانه آتامه:سر اوده: بازو یوکو: پهلو، کنار، جنب کوشی: کمر ، باسن هیجی ، امپی: ارنج توبی: پرش ذن: مراقبه یامه: پایان هاجیمه: شروع شیرو: سفید کیرو: زرد نارنجی: دای داریو سبز: میدوری آبی: آئو قرمز: آکا بنفش: موراساکی قهوه ای: چایرو مشکی:

کورو

• هنرهای رزمی اوکیناوا
• کاتا در کاراته
• فرهاد وارسته

• حق‌شناس، علی، (۱۳۹۵)، دانشنامهٔ هنرهای رزمی: نخستین دایرةالمعارف ورزش‌های رزمی در ایران، تهران، نشر بوستان.

• Wiki contributors, "Karate," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Karate&oldid=398863559 (accessed November 28, 2010).

• فدراسیون کاراته ایران بایگانی‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
• راهنمای تصویری قوانین کاراته
• فدراسیون جهانی کاراته WKF