والونها (/wɒˈluːnz/ ; فرانسوی: Wallons ( شنیدن) ؛ والون: Walons) یک قومیتِ گالی-رومیِ بومیِ والونی و مناطقِ مجاور فرانسه، آلمان، لوکزامبورگ و هلند هستند.
والونها در درجهٔ نخست به زبانهای دویل چونان فرانسوی-بلژیکی، پیکاردی و والونی سخن میگویند. والونها از نظر تاریخی و در درجه اول کاتولیک رومی هستند.
کل جمعیت | |
---|---|
ح. ۳/۵–۴ میلیون | |
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
بلژیک | ۳٬۲۴۰٬۰۰۰ |
ایالات متحده آمریکا | نادقیق[a] (۳۵۲٬۶۳۰ بلژیکی) |
کانادا | ۱۷۶٬۶۱۵[b] بلژیکیها |
فرانسه | ۱۳۳٬۰۶۶ |
زبانها | |
Belgian French Regional Langues d'oïl
| |
دین | |
Historically Roman Catholic majority Protestant minority (see also Walloon church) Increasingly irreligious | |
قومیتهای وابسته | |
Other Romance, romanized Celtic and Germanic peoples
| |
^ سرشماری جمعیت ایالات متحده، میان «بلژیکی» و «والون» تفاوتی قائل نمیشود، بنابراین شمار ایشان نادقیق است. والونها ممکن است فرانسوی هم به حساب بیایند که در این صورت شمارشان بیش از ۸/۲ میلیون نفر خواهد بود. ^ سرشماری کانادا هم میان «بلژیکی» و «والون» تفاوتی قائل نمیشود، بنابراین شمار ایشان نیز نادقیق است. این رقم قطعاً شامل تعداد قابل توجهی از هموندانِ قومیتهای فلاندری هم هست که شاید خود را «بلژیکی» معرفی کرده بودهاند. آنان چه بسا ممکن است تمایل داشته باشند خود را فرانسوی معرفی کنند که با این حساب این رقم، ۷ میلیون نفر خواهد بود. |
والونها در بلژیکِ امروزی، بنابر قانون، همانندِ فلانردیها در همسایگیِ خود (که ژرمن هستند)، یک «جامعه زبانی و قومیِ متمایز» در کشور محسوب میشوند.
این قومنام، بیتوجه به قومیت، برای اشاره به همهٔ ساکنانِ منطقهٔ والون هم به کار میرود.
قومنامِ والون از * walha مشتق شدهاست که یک واژهٔ پروتو-ژرمنی برای اشاره به گویشورانِ سلتیک و لاتین بود.
«والون» تنها اصطلاحی که برای زبانهای رومی به کار میرفت نبود اما رفتهرفته، جایگزینِ همه شد. کهنترین شاهدِ این عنوان، کتاب خاطرات ژان ژان دو هاینین در سال ۱۴۶۵ است؛ در جایی از کتاب که به جمعیت رومیِ هلند بورگوندی اشاره میشود. کاربرد این قومنام در استقلال بلژیک تنها به نامیدنِ بلژیکیهایِ گویشور به زبان رومی (فرانسوی، والون، پیکارد و غیره) محدود شد. شکاف زبانی در سیاستهای کشور، بلژیک محتوایی سیاسی به «مفهوم عاطفی فرهنگی و زبانی» میافزاید. واژگانِ والون و والُنها را میتوان در کتاب چارلز وایت، انقلاب بلژیک (۱۸۳۵) دید: «والونهای بیقرار، با آن جسارتِ ماجراجویانه که ویژگیِ تاریخی آنهاست، مشاغل خود را رها کردند و به سمت مرکز هیاهو درآمدند.». اصطلاحات اسپانیاییِ والون و والونا از قرن هفدهم میلادی به یک سپاه گارد سلطنتی که در فلاندر اسپانیا استخدام شده بود اشاره دارند. آنها در بسیاری از مهمترین نبردهای امپراتوری اسپانیا شرکت داشتند.
آلبرت هنری نوشت که اگرچه در سال ۱۹۸۸، واژهٔ والون تداعیگرِ واقعیت قانون اساسی بود، اما در اصل، به جمعیت رومی هلند بورگوندی اشاره داشت و همچنین از قرن شانزدهم تا انقلاب بلژیک برای تعیین قلمرو، از عباراتی چون استانهای والون یا پِیز والون (کشور والونی) استفاده میشد و بعدها هم والونیا. اصطلاح «کشور والونی» در زبان هلندی هم به کار میرفت. این اصطلاح در آلمانی نیز وجود داشت. شاید واژهٔ Wulland در کتابی از هانس هیست به سالِ ۱۵۷۱ بوده که بعدها در انگلیسی به والونیا ترجمه شدهاست. اما در آلمانی بهطور کلی Wallonenland گفته میشود.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article والونها, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.