مارتین مک‌دونا: نویسنده و کارگردان اهل ایرلند

او بابت به‌کار بردن کمدی سیاه ابسوردیست خود که اغلب زیبایی‌شناسی تئاتر مدرن را به چالش می‌کشد، شناخته شده‌است. او جوایز متعددی از جمله یک جایزه اسکار، شش جایزه بفتا، چهار جایزه گلدن گلوب، سه جایزه اولیویه و نامزدی پنج جایزه تونی دریافت کرده‌است.

مارتین مک‌دونا
مک‌دونا در ۲۰۱۲
نام هنگام تولد	مارتین فارانان مک‌دونا
زادهٔ	۲۶ مارس ۱۹۷۰ ‏(۵۴ سال) کمبرول، لندن، انگلستان
شهروندی	بریتانیا ایرلند
پیشه	نمایشنامه‌نویس فیلم‌نامه‌نویس تهیه‌کننده کارگردان
سال‌های فعالیت	۱۹۹۶–اکنون
شریک(های) زندگی	فیبی والر-بریج (۲۰۱۷–اکنون)
خویشاوندان	جان مایکل مک‌دونا (برادر)

مک‌دونا در سال ۲۰۰۴ برای شش‌لول برنده جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه شد. او در شش بخش دیگر نامزد دریافت جایزه اسکار بوده‌است. او کارگردانی فیلم‌های کمدی سیاه در بروژ (۲۰۰۸)، هفت روانی (۲۰۱۲)، سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری (۲۰۱۷) و بنشی‌های اینیشرین (۲۰۲۲) را بر عهده داشت.

تئاتر

شش نمایشنامه اول مک‌دونا که به دو سه‌گانه تقسیم شده‌اند، در کانتی گالوی و اطراف آن واقع شده‌اند، جایی که او تعطیلات خود را در کودکی گذراند. داستان اول در ملکه زیبایی لی‌نین، دهکده‌ای کوچک در ساحل غربی ایرلند، اتفاق می‌افتد و شامل ملکه زیبایی Leenane (1996)، جمجمه در Connemara (1997) و The Lonesome West (1997) است. سه گانه دوم او در سراسر جزایر آران، در سواحل کانتی گالوی، اتفاق می‌افتد و شامل The Cripple of Inishmaan (1996)، ستوان Inishmore (2001) و Banshees of Inisheer است. سومین نمایشنامه هرگز منتشر نشد، زیرا مک‌دونا اصرار داشت که «خوب نیست»، اگرچه او تمایل خود را برای بازگشت به آن در سنین بالاتر ابراز کرده‌است.

اولین نمایشنامه غیرایرلندی مک‌دونا، مرد بالشی در یک حالت توتالیتر ساختگی می‌گذرد و پس از خوانش در تئاتر فینبورو در سال ۱۹۹۵، در تئاتر ملی سلطنتی در سال ۲۰۰۳ به درآمد.

مراسم قطع دست در اسپوکن اولین نمایشنامه مک‌دونا است که در ایالات متحده اتفاق می‌افتد و در مارس ۲۰۱۰ در برادوی نمایش داده شد. کریستوفر واکن بازیگر نقش اول برای بازی در نقش قاتل به دنبال دستی که در جوانی از دست داده بود نامزد دریافت جایزه تونی برای بهترین بازیگر مرد در یک نمایشنامه شد.

مک‌دونا همچنین دو نمایشنامه رادیویی برنده جایزه نوشت که یکی از آنها داستان گرگ و هیزم شکن است.

در فوریه ۲۰۱۰، اعلام شد که مک‌دونا در حال کار بر روی یک موزیکال جدید است.

مک‌دونا در ۲۶ مارس ۱۹۷۰ در خانواده‌ای ایرلندی در کمبرول، لندن به دنیا آمد. پدر و مادرش پس از مدتی او و برادرش را در لندن رها کردند و به گالوی در ایرلند بازگشتند. مک‌دونا و برادرش جان مایکل مک‌دونا در لندن ماندند. او در ۱۶ سالگی مدرسه را رها کرد و چند سال در جنوب لندن بیکار و سرگردان بود تا این‌که شغل سطح پایینی دست و پا کرد. پس از مدت کوتاهی آن شغل را هم رها کرد تا قلمش را امتحان کند.

شش اثر ابتدایی نمایشی او در واقع دو تریلوژی است که ماجراهای همگی‌شان در شهرستان گلوی یا اطراف آن می‌گذرد، جایی که مک‌دونا تعطیلات کودکی‌اش را می‌گذراند.

مارتین مک‌دونا سه‌گانهٔ «لی‌نین» را در سال ۱۹۹۵ به سالن‌های نمایش ایرلند و لندن فرستاد تا این‌که ملکهٔ زیبایی لی‌نین در فوریهٔ ۱۹۹۶ در گلویِ ایرلند به روی صحنه رفت. سپس در سالنِ «رویال کورت» لندن اجرا شد و منتقدان را به وجد آورد. مک‌دونا که ۲۷ساله بود توانست پس از شکسپیر دومین کسی باشد که همزمان چهار نمایشنامه‌اش در سالن‌های تئاتر لندن روی صحنه رفته‌است.

مک‌دونا از سال ۲۰۱۸ با فیبی والر-بریج، بازیگر، نویسنده و تهیه‌کنندهٔ بریتانیاییِ رابطهٔ عاشقانه دارد.

• ملکهٔ زیبایی لی‌نین (۱۹۹۶)، برگردان حمید احیاء، انتشارات نیلا
• جمجمه‌ای در کُنه‌مارا (یا کانه‌مارا) (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
• غرب غمزده (۱۹۹۷)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
• چلاق آینیشمان (۱۹۹۷)، برگردانِ شادی فرزین، انتشارات نیلا
• ستوان آینیشمور (۲۰۰۱)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
• بانشی‌های آینیشیر (منتشرنشده)
• مرد بالشی (۲۰۰۳)، برگردانِ زهرا جواهری، انتشارات افراز
• مراسم قطع دست در اسپوکن (۲۰۱۰)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
• مأمورین اعدام (۲۰۱۵)، برگردانِ بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
• یک ماجرای خیلی خیلی خیلی سیاه (۲۰۱۸) برگردان بهرنگ رجبی، انتشارات بیدگل
• سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری (۲۰۱۸) برگردان سینا شاه بابا، انتشارات چترنگ

تهیه‌کننده اجرایی

• مرگ دوم (۲۰۰۰)
• نگهبان (۲۰۱۱)

جوایز اسکار

جوایز فیلم بفتا

گلدن گلوب

جشنواره ونیز

جایزه لارنس الیویه

جوایز تونی