لامعی گرگانی: شاعر ایرانی

لامعی گرگانی متخلص به لامعی، در بکرآباد گرگان به دنیا آمد. لامعی مداح خواجه نظام‌الملک، وزیر آلپ‌ارسلان (۴۵۵–۴۶۵ هـ. ق) بود و پیش از وی عمیدالملک کندری را مدح گفته بود. پس از دوره آلپ‌ارسلان از لامعی شعری در دست نیست و لذا عده‌ای قول بعضی از تذکره‌نویسان را که وی را شاگرد امام محمد غزالی (۵۰۵ هـ. ق) دانسته‌اند، اشتباه می‌دانند. وی از شاعران دوره اول غزنوی پیروی می‌کرد و گاه بعضی از قصیده‌های آن‌ها را جواب می‌گفت. لامعی در اشعار خود از ترکیب‌های متعدد عربی و تشبیه‌ها استفاده کرده‌است. او در تشبیه‌ها از منوچهری دامغانی و در سرودن اشعار بلند و وصف طبیعت از فرخی سیستانی و عنصری بلخی پیروی می‌کرد و با برخی از شاعران مانند برهانی، سوزنی، جمالی مهریجردی و عمعق بخاری مشاعره و مناظره داشت. برای نخستین بار سعید نفیسی دیوان لامعی گرگانی را تصحیح کرد.

وی بنابر شیوه شاعران و ادیبان همعصر خود، به ادب عرب توجه خاصی نشان داده و برخی از مضامین شعری خود را از شاعران عرب اخذ نموده است. تأثیرپذیری این شاعر از شعر عرب به چند گونه نمود و بروز پیدا کرده‌است. برخی از قصاید لامعی بر اساس ساخت و بافت قصاید جاهلی سروده شده و یا مفاهیم و تصاویر شعری شعرای عرب را در شعر خود اقتباس کرده‌است. علاوه بر آن اصطلاحات، ترکیبات، جملات عربی، نام شاعران، معاریف ادب عرب، عرایس شعر عرب را در جای جای دیوان خود به کار برده است.