عشق‌آباد: پایتخت ترکمنستان
عشق‌آباد (اَشک آباد) (ترکمنی: Aşgabat şäheri، آشغابات شأهری) پایتخت کشور ترکمنستان است.
این شهر در پایه کوه کوپه داغ در بیابان قره قوم و در نزدیکی مرز این کشور با ایران واقع شده‌است. این شهر در عین اینکه در استان آخال واقع شده، اما از این استان مستقل بوده و قانونا یک شهر هم‌درجه‌ی استان می باشد.
عشق آباد Aşgabat/Ашгабат Poltoratsk (۱۹۱۹–۱۹۲۷) | |
|---|---|
 .jpg)   .jpg) | |
.svg) مهر  [[عشق‌آباد|]] | |
  عشق‌آباد موقعیت در ایران  عشق‌آباد عشق‌آباد (آسیا) | |
| مختصات: ۳۷°۵۶′ شمالی ۵۸°۲۲′ شرقی / ۳۷٫۹۳۳°شمالی ۵۸٫۳۶۷°شرقی | |
| کشور |  ترکمنستان |
| بنیان‌گذاری | ۱۸۸۱ |
| مدیریت | |
| • نوع | نظام ریاستی[نیازمند منبع] |
| • شهردار | شاه‌محمّد دردیلیف |
| مساحت | |
| • کل | ۴۴۰ کیلومتر مربع (۱۷۰ مایل مربع) |
| بلندی | ۲۱۹ متر (۷۱۹ پا) |
| جمعیت (۲۰۱۲) | |
| • کل | ۱٬۰۳۱٬۹۹۲ |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی +۰۵:۰۰ |
| • تابستانی (DST) | یوتی‌سی +۰۵:۰۰ (not observed) |
| کد پستی | ۷۴۴۰۰۰–۷۴۴۰۴۰ |
| پیش‌شماره(های) تلفن | (+۹۹۳) ۱۲ |
| پلاک خودرو | AG |
| وبگاه | |
عشق‌آباد در سال ۱۸۸۱ میلادی (۱۲۶۰ گاه‌شماری هجری خورشیدی) توسط نیروهای روسیه تصرف گردید.
ریشهٔ نام
این شهر در نزدیکی پایتخت باستانی اشکانیان (شهر نسا) قرار دارد. نام عشق‌آباد در قدیم «اَشک‌آباد» (aşkāpāt) بوده‌است و آن را برگرفته از نام ایرانی «اشک یکم» (سردودمان سلسله اشکانیان) به همراه واژهٔ فارسی «آباد» دانسته‌اند.
تاریخچه
عشق‌آباد در سال ۱۸۱۸ تنها روستای کوچک جهت استراحت کاروانیان جاده ابریشم بوده که در نزدیکی شهر باستانی نسا قرار داشته‌است. شهر نِسا که در زمانی یکی از پایگاه های اشکانیان بوده که در حمله مغول کاملاً ویران شده‌است. آثار این شهر در نزدیکی عشق‌آباد کشف شده‌است. در حال حاضر اینطور حدس زده شده‌است که عشق‌آباد بر روی خرابه‌های شهر باستانی نِسا بنا گردیده‌است.
در سال ۱۸۸۱ روسیه یک پایگاه نظامی به منظور پشتیبانی حمل و نقل ریلی (قطار سراسری) که از دریای خزر شروع و در کشورهای قزاقستان و ازبکستان عبور می‌کرد در آن منطقه احداث نمود. در سال ۱۹۱۹ اولین معبد بهاییان در عشق‌آباد تأسیس و لزوماً تا سال ۱۹۳۸م یکی از آثار هنری عشق‌آباد به‌شمار می‌رفت که در سال ۱۹۶۳ توسط شوروی تخریب و ویران گردید. در سال ۱۹۱۹ این شهر به افتخار پاول پولتوراتسکی انقلابی بلشویک به پولتوراتسک تغییر نام داد، اما در سال ۱۹۲۷ دوباره به نام اصلی‌اش عشق‌آباد بازگشت.
در سال ۱۹۲۴ عشق‌آباد رسماً پایتخت ترکمنستان شوروی شد. در سال ۱۹۴۸ میلادی زمین‌لرزهٔ ویرانگری این شهر را تخریب کرد که سپس بازسازی گردید. در سال ۱۹۶۲ طرح کانال قره قوم که در نوع خود طولانی‌ترین کانال جهان به طول ۶۰۰ کیلومتر بود و قره قوم را به آمودریا متصل می‌نمود، شروع شد.
در سال ۲۰۱۳، عشق آباد بخاطر تمرکز بلندترین ساختمان‌های سنگ مرمر جهان در کتاب رکوردهای جهانی گینس قرار گرفت.
جغرافیا
جمعیت این شهر در سال ۲۰۱۲ میلادی ۱٬۰۳۲٬۰۰۰ نفر بود. ارتفاع عشق‌آباد از سطح دریا ۲۱۴ تا ۲۴۰ متر است.
عشق‌آباد در جنوب ترکمنستان، در دشت توران، و در ۲۵ کیلومتری شمال مرکز ایران واقع شده‌است. این شهر در وادی آخال-تکه در دشت کوه‌پایه‌ای کوهستان کپه‌داغ قرار دارد. کوه‌های کپه‌داغ از سمت جنوب به شهر نزدیک می‌شوند و بیابان سعید کاتب صفا نیز از سمت شمال تا نزدیکی‌های شهر می‌آید. در سال ۱۹۶۲ کانال آبیاری قره‌قوم به عشق‌آباد رسید.
شهر شیروان در استان خراسان شمالی نزدیک‌ترین شهر ایران به عشق‌آباد است و از مرز این شهرستان در حدود ۲۰ کیلومتر فاصله تا پایتخت ترکمنستان می‌باشد. فاصلهٔ عشق‌آباد از مشهد، دومین شهر بزرگ ایران ۲۵۰ کیلومتر می‌باشد.
تقسیمات اداری
شهر عشق‌آباد، شامل ۴ شهرستان یا منطقه شهری می باشد:
معماری
پس از ۱۹۹۱ میلادی
پس از بیرون‌روی از اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، تعداد زیادی ساختمان‌های مسکونی بلند در این شهر به‌وجود آمد. تکنیک‌های ساختمانی مدرن ساختمان‌های بلند اغلب ۱۲ را توسعه داد که نسبتاً در مقابل زلزله مقاوم هستند. ساختمان‌ها در اصل برج‌های مسکونی هستند که طبقهٔ اول عموماً به محل‌های خرید و خدماتی اختصاص داده شده‌است. بسیاری از این ساختمان‌ها از مرمر سفید ساخته شده‌اند. بنای یادبود بی‌طرفی یک بار پایین آورده شد و دوباره در جنوب پایتخت در همان شکل اولیه‌اش بر پا شد. برج ترکمنستان، که ۲۱۱ متر ارتفاع دارد، جدیدترین ساختمان در این کشور است.
شهرها و شهرستانهای خواهرخوانده
عشق‌آباد با این شهرها خواهرخوانده است:
نگارخانه
منابع
This article uses material from the Wikipedia فارسی article عشق‌آباد, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.