سروستان یکی از شهرهای استان فارس در جنوب ایران و مرکز شهرستان سروستان است.
بخش مرکزی این شهرستان در ۷۷ کیلومتری جنوب شرق شیراز واقع است و به لحاظ موقعیت جغرافیایی در مرکز استان فارس واقع شده است. از محصولات مشهور آن میتوان به لبنیات (به خصوص دوغ)، پسته و زیتون اشاره کرد. این شهر یکی از شهرهای این استان است که در آن نفت نیز وجود دارد و پالایشگاه در آن دایر است.
سروستان | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | فارس |
شهرستان | سروستان |
بخش | مرکزی فرماندار = قاسم فریدیان |
نام(های) پیشین | سرو و بستان و گبرستان |
مردم | |
جمعیت | ۱۸،۱۸۷ تن |
رشد جمعیت | ۵٪- (۵سال) |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱۵۵۷ متر |
میانگین بارش سالانه | ۲۲۰ میلیلیتر |
اطلاعات شهری | |
شهردار | محمد شیروانی |
تأسیس شهرداری | ۱۳۳۰[نیازمند منبع] |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۱۳ |
شناسهٔ ملی خودرو | ۷۳ ایران |
کد آماری | ۱۳۰۶ |
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲۰۱۸۲ تن (در ۵٬۹۹۲ خانوار) بودهاست.
جمعیت تاریخی | ||
---|---|---|
سال | جمعیت | ±% |
۱۳۴۵ | ۶٬۳۷۶ | — |
۱۳۵۵ | ۶٬۹۲۲ | ۸٫۶٪+ |
۱۳۶۵ | ۱۱٬۲۴۸ | ۶۲٫۵٪+ |
۱۳۷۰ | ۱۲٬۷۴۵ | ۱۳٫۳٪+ |
۱۳۷۵ | ۱۳٬۹۹۳ | ۹٫۸٪+ |
۱۳۸۵ | ۱۶٬۸۴۶ | ۲۰٫۴٪+ |
۱۳۹۰ | ۱۹٬۱۱۶ | ۱۳٫۵٪+ |
۱۳۹۵ | ۱۸٬۱۸۷ | ۴٫۹٪− |
مهاجرت از سروستان بزرگترین معضل این شهر میباشد که خود معلول نبود امکانات و شغل است، بیتوجهی به شهر سروستان باعث آمار بالای مهاجرت مردم این شهر به پایتخت و شیراز و شهرهای دیگر شده و به دنبال این موضوع کم شدن جمعیت شهر و حتی شهرستان سروستان هم یکی از دلایلی است که دولت و بخش خصوصی به سرمایهگذاری در آن توجهی نمیکند.
سروستان از شمال به منطقه ارسنجان، از شمال غرب به شیراز، از غرب به منطقه اکبرآباد کوار و کوار، از جنوب غرب به خفر، از جنوب به خاوران و تادوان، از جنوب شرق به فسا، از شرق به استهبان و نیریز و از شمال شرق به شهرستان خرامه و دریاچه بختگان منتهی میشود. با توجه به منشعب شدن جادهها در سروستان به سایر نقاط فارس ترافیک عبوری این شهرستان قابل توجهاست. این شهرستان در مسیر اصلی شمال به جنوب کشور قرار دارد و جاده شیراز - بندرعباس از آن عبور میکند. مسیر ۷۰ کیلومتری شیراز-سروستان به صورت بزرگراه شامل دو خط از هر مبدأ میباشد. جاده آسفالت غنبی به طول ۵۶ کیلومتر از سمت شمال این شهرستان را به بخش خرامه متصل مینماید. همچنین جاده سروستان-خاوران در سمت جنوب محور ارتباطی شهرستانهای سروستان، استهبان و نیریز به جهرم میباشند.
از جاذبههای مذهبی سروستان میتوان از امامزاده شاه صفی الدین کوهنجان، امامزاده اسحاق، بقعه بی بی شریفه مهارلو، امامزاده خدیجه بانو مهارلو و قدمگاه کوه چنار مهارلو نام برد
(کاخ ساسان بنانی)، مقبره شیخ یوسف بن یعقوب سروستانی، مسجد جامع تزنگ، قلعه انگشت گبری، قلعه مخروبه برزو، عمارت پیر رباط (خانقاءقطب الدین اولیاء)، خرف خانه، شهر براته تپه تاریخی مجاور کوهنجان، شهر تاریخی پیر بیابان، حمام کوهنجان، کاروانسراهای متعدد نظیر شاه عباسی مهارلو و خیرآباد و…، قلعههای گوناگون روستاهای کته گنبد، کمالآباد، دولتآباد، نظرآباد، سعادت آبادو… که برخی از این آثار امروزه جزء آثار ملی ثبت شدهاست و برخی هنوز ثبت نگشتهاست. در اینجا به ترتیب الفبا به ذکر مختصری از این آثار پرداخته میشود. کاخ ساسان به علت پروازهای جتهای آموزشی بر فراز آن در وضعیت بحرانی تخریب قرار دارد.
منطقه مهارلو که یکی از ۷ منطقه برتر گردشگری کشور است در این شهرستان قرار دارد. دریاچه مهارلو مهمترین جاذبه طبیعی این شهرستان است. از دیگر مناطق طبیعی سروستان میتوان به چشمه سرو نخودی نظر آباد، چشمه قمپ تزنگ واقع در روستای مؤمن آباد، چشمه غنیمی واقع در تنگ غنیمی کیلومتر ۱۵ جاده سروستان - خرامه، چشمه له یاسی (سهراب) واقع در روستای کت گنبد، باغ رباط سروستان، قدح فر در روستای نظرآباد، آب چشمه چنار، آب زنگی، آب محمد خالو، باغ حیدر، کوه زیره، آب گرم و چشمه معدنی و آب بیدک همگی واقع در دهستان مهارلو، آب مهارلو کهنه، آب شیخک در بکت، آب طلیکو مهارلو، آب باغک کت گنبد، آب امامزاده کوهنجان، تل زرد بکت، چشمه آبخونی مهارلو، کمرزرد نظرآباد، بوته نور دولتآباد، چشمه انجیرک، چشمه نباتی کوهنجان، چشمه آبریز جبل کوهنجان و کوه چنار مهارلو، چشمه موترک سیف آباد، چشمه چناراسیف آباد، باغ اعتبارسیف آباد، حمام قدیمی سیف آباد، قدمگاه دوازده امام سیف آباد، درخت پیرکنارسیف آباد، گود کیالک سیف آباد اشاره نمود.
شهر کوهنجان ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز واقع شدهاست؛ که از شمال به بخش خرامه و از جنوب به بخش خفر شهرستان جهرم و کوار، از غرب به شهرستان شیراز، از شرق به سروستان منتهی میگردد؛ و جاده فرعی تنگ حشی، این بخش را به بخش کوار شهرستان شیراز و جاده شیراز- جهرم متصل مینماید. جمعیت این شهر خوش آب و هوا حدود ۶۰۰۰ نفر است. به دلیل وجود جادههای باستانی استخر- شیراز- سروستان- دارابگرد و جاده سروستان – کوار-فیروز آباد موجب اتصال و ارتباط کوهنجان با مناطق همجوار گردید و به عنوان معبر و مسیر عبور ایلات و عشایر کوچرو شناخته شدهاست. از نظر قدمت تاریخی بایستی گفته شود که کشف سفالها در محوطه تاریخی کوهنجان و مهارلو و سیف آباد در سال ۱۹۷۱ توسط باستان شناسان خارجی وجود شهری آباد متعلق به دوره هخامنشیان را نشان میدهد. بیشتر آثار، بناها و شواهد موجود نشان میدهد که کوهنجان در عصر ساسانی یکی از مناطق قدیمی فارس بهشمار میرفته و با توجه به موقعیت خاص آن که در مسیر ارتباطات شمال، جنوب، شرق، غرب فارس و راه منتهی به تخت جمشید قرار داشته نقش فعالی در تجارت داخلی و خارجی داشتهاست که وجود جادههای قدیمی، قناتها، قلعهها تپهها و آثار مربوط به آن دوره تجلی این نقش میباشد. از سوی دیگر وجود ویرانههای شهر براته و گورستان باستانی در جوار آن و گورستان مهارلو و گورستان باستانی کوهنجان و همچنین وجود چشمههای موجود در مهارلو و کوهنجان چگونگی تکوین تمدن و زندگی را در این بخش منعکس مینماید.
مهارلو یکی از روستاهای شهرستان سروستان محسوب میشود که زیر نظر بخش کوهنجان اداره میشود. این روستا در ۴۵ کیلومتری شهرستان سروستان واقع گشتهاست و حدود ۵هزار نفر جمعیت دارد. این روستا دارای جاذبههای گردشگری و تاریخی چشمگیری است که از آن جمله میتوان به چشمه آب درمانی مهارلو که برای بیماریهای پوستی مفید میباشد و از اقصی نقاط کشور بازدیدکننده دارد. آب چشمه چنار مهارلو نیز جزء مناطقی است که کلیه کوهنوردان و مسافران را به سوی خود جذب میکند و مردم معتقدند که قدمگاه حضرت علی میباشد. چشمه آبخونی که در ضلع غربی مهارلو واقع است. آب زنگی، آب محمد خالو، باغ حیدر، کوه زیره، آب بیدک و… که از جاذبههای طبیعی روستای مهارلو محسوب میشوند و هر ساله تعداد بیشماری از دوستداران طبیعت را به سوی خود جذب میکنند.
باغات رباط از قدیمالایام بخشی از سروستان و معروف به مزرعه رباط بودهاست. همانطور که میدانیم واژه «رباط» به معنی کاروانسرا میباشد. آنچه که اذهان عمومی نیز بر آن ادعا دارند این است که در این منطقه کاروانسرا وجود داشتهاست؛ که در ضلع شمالی باغات رباط واقع بودهاست. کشاورزان باغات معتقدند که ویرانههای موجود بخشی از آثار مسجد و حمام و مقبره میباشد که بقایایی از دوران ایلخانی میباشند. بین محدوده باغات و کوهپایههای شمالی اراضی شیب حداکثر ۵٪ وجود دارد که مناسبترین محل برای اماکن گردشگری میباشند.
هیچ محل گردش گری موجود نمی باشد .
هنرهای مردم منطقه از دیر باز قالی بافی، نمد مالی، کلاه بافی، ملکی دوزی، کوزهگری، دولچهسازی بوده که بعضی از آنها به دست فراموشی سپرده شدهاست.
جمعیت سروستان از لحاظ ساختاری ترکیبی از دو گروه فارس که بومیان منطقهای میباشند و همچنین گروه عشایری که بیشتر از مناطق اطراف در دوران مختلف به منطقه وارد شده و ساکن گشتند میباشد. عشایر منطقه بیشتر از ایل عرب خمسه تیره حسانی -باصری و لر و ترک و میباشند. از نظر شغلی درصد زیادی از مردم به کارهای خدماتی و کشاورزی مشغولند. گویش محلی با لهجه سروستانی نیز در منطقه رواج دارد
از محله ها و شهرک های این شهر پر قدمت به محلات شیخ یوسف حاج نظری ابراهیم خانی (به لهجه محلی ابرام خانی) حسن آباد کوچه پایین حسن آباد کوچه بالا هفتو (ولیعصر) تزنگ سرو و آهنگران و آن محله (به لهجه محلی او محله )نام برد
(هر دو از اراضی موقوفات مرحوم سید منصور بدیهی)
با توجه به سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵، ۷۶ درصد مردم شهرستان سروستان دارای سواد عمومی بوده و ۱۰٫۵ درصد دارای تحصیلات دانشگاهی میباشند.
از بزرگان هنر و موسیقی ایران می توان به سید نورالدین رضوی سروستانی و گلوریا روحانی و بازیگران معروفی مانند مهدی سلطانی سروستانی اشارهکرد. همچنین سروستان از دیرباز زادگاه ادیبان و بزرگان بسیاری همچون سید نظام الدین جلالی سروستانی و محمد صالح سلطانی سروستانی که از شاعران سرآمد ایران نیز بودند، و همچنین سیدمنصور بدیهی ملقب به آقای امام که موسس اولین مدرسه به سبک مدارس رشدیه در سال ۱۳۲۵ در سروستان بوده اند اشاره نمود. از نویسندگان به نام این شهرستان میتوان به کورش کمالی سروستانی و صادق همایونی و همچنین اکرم مؤمنی نام برد که کتابهایی را نیز در زمینه فرهنگ این شهرستان نگاشتهاند.
شهرستان بیشتر دارای پوشش گیاهی علفی و دو نوع درختی و درختچهای شامل بنه، زبان گنجشک، بادام کوهی، ارس، زرشک، بلوط و … میباشد، همچنین دارای باغهای زیتون و پسته بوده به عنوان مثال میتوان به نزدیک به ۲۰۰۰هکتار باغ پسته در شهرستان اشاره نمود. از مهم ترین باغ ها و شرکت های تولید پسته ایران که به اروپا و سایر کشورهای جهان صادر می شود می توان به پسته حاج شیرزا و امین فریدونی ونعمت اللهی و شیخ الاسلام و علیرضا اسپرجانی و حاج ملکحسین اسپرجانی و نورالله اسپرجانی و پسته سروستان و کره پسته آرنا اشاره کرد با توجه به رونق کشاورزی در این منطقه، سروستان یکی از تولیدکنندگان عمده گندم در استان فارس بهشمار میرود.
This article uses material from the Wikipedia فارسی article سروستان, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.