حقوق ال‌جی‌بی‌تی در ایران: حقوق افراد دگرباش در کشور ایران

برخی از زنان همجنسگرا ایرانی

 

شاپی خرسندی

 

شادی امین

 

الهام ملک‌پور

پیش از اسلام

در دوران پیش از اسلام، آیین زرتشت در ایران وجود داشته‌است و شاهنشاهی ساسانی این آیین را به عنوان دین رسمی کشور درآورد. آموزه‌های زرتشت ارتباط جنسی میان دو مرد در نهاد خود اهریمنی است؛ هر دو کسی که اقدام به دخول مقعدی می‌کنند دیو به‌شمار می‌آمدند و پس از مرگ نیز به شکل دیو باقی می‌ماندند. از این رو هر دو طرف رابطه در صورت دیده شدن با هم باید به مجازات مرگ می‌رسیدند. به نظر می‌رسد که این مجازات به آرامی در مقابله با آیین‌های بسیار کهن‌تر ایرانی شامل چندخدایی و شاهدبازی برخاسته است و در دوران هخامنشی به برخوردهای سخت رسیده‌است.

دوره اسلامی

سرزمین ایران در سال ۶۳۷ پس از میلاد به دست عرب‌های مسلمان فتح شد و اسلام جای آیین پیشین را گرفت. در کتاب دینی مسلمان‌ها، قرآن، مجازاتی زمینی برای رفتارهای همجنسگرایانه پیش‌بینی نشده بود و مسلمانان باورمند تنها از این آگاه بودند که چنین عملی خداوند (الله) را خشمگین می‌کند. نتیجه چنین عدم قطعیتی در برخورد با همجنسگرایان سطحی از پذیرش بود که در آن حتی شاهدبازی در سده‌های آغازین اسلام تحمل می‌شد و بسیاری از شعرهای به زبان عربی در این هنگام مملو از سخن از پسران و زیبایی‌هایشان بود. بخش بزرگی از ادبیات کهن ایران در دوره مسلمان شدن مردم این کشور نیز به نمایش وجود همجنسگرایی در میان ایرانیان می‌پردازد.

در میان اشعار پارسی اشاره به عشق جنسی در کنار اشاره به عشق معنوی دیده می‌شود. از جمله در گلستان و بوستان سعدی و نیز غزلیات او به دفعات از کشش جنسی میان همجنسان سخن به میان آمده‌است.

دوره جمهوری اسلامی

پس از انقلاب ۱۳۵۷، نظام جمهوری اسلامی، موارد بسیاری از حکم اعدام، شلاق و زندان برای همجنس‌گرایان را در کارنامه نقض حقوق بشری خود داشته‌است.

• قتل علی فاضلی منفرد
• تاریخ دگرباشی در ایران