آل زبیر: از خاندان‌های مشهور تاریخ اسلام

این خاندان، از خانواده‌های مشهور در تاریخ اسلام هستند. آنان برای رسیدن به خلافت فعالیت خود را آغاز کردند و در این راستا به نشر احادیث هم مشغول شدند. بیشتر این روایات درجهت پررنگ کردن و مؤثر نشان‌دادن فعالیت آنان در تاریخ صدر اسلام است. این فعالیت‌ها سبب اختصاص جایگاهی ویژه برای آنان تا سدهٔ نهم هجری شد و آثار فرهنگی‌شان در همهٔ سرزمین‌های اسلامی گسترش یافت. واقدی نخستین کسی است که از فرزندان زبیر با عنوان «خاندان زبیر» نام می‌برد. به‌گزارش ابن سعد شمار فرزندان زبیر بیست فرزند است. اما بررسی منابع تاریخی تعداد بیست و دو فرزند را به‌دست می‌دهد. عبدالله، عاصم، عروه، منذر، مهاجر، خدیجه کبری، ام حسن و عایشه از اسماء بنت ابوبکر؛ خالد، عمرو یا عمر، حبیبه، سوده و هند از امه بنت خالد؛ مصعب، حمزه، رمله از رباب بن انیف؛ عبیده و جعفر از ام جعفر بنت مرثد بن عمرو؛ زینب از ام کلثوم بنت عقبه بن ابی‌معیط؛ خدیجه صغری از حلال بنت قیس؛ عبیدالله که مادرش مشخص نیست و محمد.

آل زبیر در خلأ قدرت که در پی سقوط حکومت آل سفیان و جنگ قدرتی که مابین امویان پیش آمده بود استفاده کرده و قیام خود را علیه امویان آغاز نمودند و در مدت زمانی ۱۵ ساله علیه آل اموی جنگیدند. خوارج نیز به عنوان یکی از گروه‌های مخالف با امویان در جهت مبارز با بنی امیه، برای اتحاد با زبیریان پیش قدم شدند.