Montserrat Martín López, ezagunagoa Montse Martín izenez (Lleida, Katalunia, 1974ko abenduaren 2a) kataluniar gimnasta erritmiko ohia da.
1991ean Munduko txapelduna izan zen talde modalitatean Atenasen eta 1992an Europakoan bitan Stuttgarten. Horrez gain, Espainiako gimnasia erritmikoko selekzio nazionalarekin hainbat domina lortu zituen. Partaide izan zen gimnasten belaunaldiak 'Urrezko Lehen Neskak' ezizena du.
Montse Martín | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Lleida, 1974ko abenduaren 2a (49 urte) |
Herrialdea | Katalunia |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | gimnasta erritmikoa |
montsemartin.com | |
Hasieran, Montse Lleidako Sicoris Clubekoa izan zen, eta 1988an lehen mailako Espainiako txapelduna izan zen Eskola Katalanarekin. Gero, erretiratu ondoren, diseinatzaile grafikoa, pintorea, ilustratzaile, aktorea eta dantzari lanetan aritu da. Olympia eta Pinceladas de ritmica liburuen ilustratzailea, eta egilekidea izan da.
6 urte zituela hasi zen Gimnasia erritmikoan Sicoris Club de Léridan. Merçè Humedasek eta Conchita Duránek entrenatu zuten. Ondoren, Kataluniako Gimnasia Erritmikoko Eskolarekin entrenatu zen Manresan (Bartzelona). 1988ko abenduan, lehen mailako Espainiako txapelduna izan zen Eskola Kataluniarrarekin Castell-Platja d´Aron. Talde hori Berta Veigak entrenatzen zuen eta bertan zegoen Carmen Acedo, gero selekzio espainiarraren aritu zen gimnasta.
1989an, Espainiako gimnasia erritmikoko selekzio nazionalak deitu zion juniorren taldean parte hartzeko. Rosa Menor, Paqui Maneus, Cathy Xaudaró eta Berta Veiga aritu ziren entrenatzaile, eta Tenerifeko Europa Junior Txapelketan parte hartu zuen. Horrez gain, brontzezko domina lortu zuen Carmen Acedo, Noelia Fernández, Ruth Goñi, Eider Mendizábal eta Gemma Royorekin, baita ordezkoak ziren Cristina Chapuli eta Diana Martínekin ere.
1989aren amaieran, erabateko selekzio nazionalean sartu zen, eta 1992ra arte aritu zen bertan. Denbora horretan, 8 ordu inguru entrenatzen zuen egunero Madrilgo Moscardó gimnasioan, Emilia Bonevaren eta Ana Ronceroren agindupean; 1982az geroztik, estatu-mailako hautatzailea eta talde-entrenatzailea ziren, hurrenez hurren, eta taldekide guztiekin bizi izan zen La Moralejako etxe batean.
1990ean, Stuttgarteko Gymnastic Masters hasi baino hiru egun lehenago, pilota bat zapaldu ondoren, lesio bat izan zuen, hanka bat pitzatu baitzuen. Geroago, Göteborgeko Europako Txapelketa lehiatu zen, eta brontzezko domina lortu zuen, lehiaketa orokorrean, zein 3 pilota eta 3 sokatan, eta zilarrezkoa 12 mazatan. Urte horretan Bruselan jokatu zen Munduko Kopako finalean, brontzezko 3 domina lortu zituen, final bakoitzeko bat, taldekide ziren Beatriz Barral, Lorea Elso, Bito Fuster, Arancha Marty eta Vanesa Muñizekin batera, eta Marta Aberturas eta Gemma Royo ordezkoekin. Débora Alonso eta Cristina Chapuli ere taldeko kide ziren, baina ez zituzten urte horretako lehiaketarako deitu. Tokioko Wacoal Cup txapelketan, azaroan, zilarra lortu zuten sailkapen nagusian.
1991n taldeko bi ariketak bata 6 zintakoa eta bestea 3 pilota eta 3 sokakoak izan ziren. Lehenengoak «Tango Jalousie» musika izan zuen, Jacob Gadek konposatua, eta pilotek eta sokek, berriz, Víctor Bombiren «Campanas» abestiarekin osatu zuten. Sei zintako ariketako dantza-urratsak koreografiatzeko, Javier Castillo «Poty»ren laguntza izan zen, orduan Balet Nazionaleko dantzaria baitzen, nahiz eta taldearen ohiko koreografoa Georgi Neykov bulgariarra izan. Mundiala baino lehen, urrea lortu zuten Karlsruheko txapelketan (SESBen eta Bulgariaren aurretik) eta 3 brontze Stuttgarteko Gymnastic Masters-en (Alemanian).
1991ko urriaren 12an, Espainiako taldeak urrezko domina lortu zuen Atenasko Gimnasia Erritmikoko Munduko Txapelketaren lehiaketa orokorrean. Garaipen hori historikotzat jo zuten hedabideek, Espainia lehen aldiz izan baitzen gimnasia erritmikoko munduko txapelduna. Lehiaketa orokorraren lehen egunean 19,500 puntu lortu zituzten 3 pilota eta 3 sokako ariketan; hurrengoan, berriz, 6 zintakoan 19,350 puntu lortu zituzten (9,90 konposizioan eta 9,45 exekuzioan). Guztira Espainiako taldeak 38,850 puntu lortu zituen, eta, azkenean, SESB gainditu zuen lehiaketa orokorrean 50 milaren truke; Ipar Korea, berriz, brontzezkoa lortu zuen. Hurrengo egunean, gainera, zilarrezko domina lortu zuten amaierako bi ariketetan, sei zintakoan, zein 3 pilota eta 3 sokatan. Domina horiek Montse Martínek lortu zituen, Débora Alonso, Lorea Elso, Bito Fuster, Isabel Gómez, Gemma Royo parte hartzaileekin eta Marta Aberturas eta Cristina Chapuli ordezkoekin batera. Domina horiek Paloma del Río kazetariak kontatu zituen Espainiarako, TVEko La 2ren bidez. Lorpen horren ondoren, 1991ren amaieran bira bat egin zuten Suitzan zehar.
1992rako,taldeak Karlsruheko txapelketan zilarra lortu zuen, eta, ondoren, Corbeil-Essonneseko txapelketan erakustaldi bat egitera gonbidatu zituzten. 1992ko ekainean, beste ariketa batzuk egin ondoren, Stuttgarteko Europako Txapelketan parte hartu zuten, eta urrezko domina lortu zuten lehiaketa orokorrean (Errusiarekin partekatua); horrez gain, beste urre bat lortu zuten finalean 3 pilota eta 3 sokatan, eta brontzea 6 zintatan. Taldea hauexek osatzen zuten: Montse Martín, Débora Alonso, Lorea Elso, Bito Fuster, Isabel Gómez eta Gemma Royo, baita Alicia Martín eta Cristina Martínez ordezkoak ere. Ez zuen Bartzelonako Udako Olinpar Jokoetan lehiatu, artean taldeak ez baitziren olinpiar modalitatea, baina gainerako taldekideekin batera parte hartu zuen hasierako ekitaldian, parte hartzen zuten nazioen desfilearen buru.
Handik gutxira, urrea lortu zuten bai Asvo Cup-en (Austria), bai Alfred Vogel Cup txapelketan (Herbehereak). Gainera, zilarra lortu zuten 6 zintatan eta urrea 3 pilota eta 3 sokatan. Bito Fuster eta Isabel Gómezen lesioen ondorioz, taldea Munduko Brusela Txapelketarako birmoldatu behar izan zen, eta biak ordezko geratu ziren. Titularrak Alicia Martín, Cristina Martínez eta Bárbara Plazaizan ziren Montse Martín, Débora Alonso, Lorea Elso eta Gemma Royorekin batera. Lehiaketa horretan, taldeak zilarrezko domina lortu zuen lehiaketa orokorrean, eta hamarren batera besterik ez zen gelditu, aurreko urtean lortu zuten munduko titulua berriro baliozkotzeko. Gainera, azaroaren 22an brontzea lortu zuten 6 zintatan eta zortzigarren postua 3 pilota eta 3 sokatan. Munduko txapelketa horren ondoren, Montse lehiaketatik erretiratu zen, aurreko urtean Atenasen munduko txapeldun izan zen seikote titularrak egin zuen bezala.
1992an, Bruselako Munduko Txapelketaren ondoren, erretiratu egin zen. Erretiratu ondoren, moda-diseinua ikasi zuen Lleidan, eta, geroago, Bartzelonan, Diseinu Grafikoaren karrera egin zuen IDEP eskolan. Diseinatzaile grafiko gisa aritu zen 5 urtez Ados comunicación izeneko publizitate-agentzian, eta ondoren, tresDbcn. Ondoren, Montse Martínek antzerki- eta musika-obretako freelance diseinatzaile, pintore, ilustratzaile, aktore eta dantzari lanak tartekatu ditu. Dantzaren eta antzerkiaren alorreko azken proiektuen artean, hauexek nabarmentzen dira: La danza de los dos pianos (2009), Esther Escolar leridar nazioarteko gimnasta ohia partehartzaile dela eta Manel Martín nebak zuzenduta, edo urte berean Elisenda Selvasekin batera zuzendu eta interpretatu zuen Conmovidas en blanco y negro (2009). 2010ean, Baileys-erako telebistako iragarki batean agertu zen, Erresuma Batuan.
2014ko urrian, Olympia lanaren lehen bi liburukiak argitaratu ziren; Montsek akuarelan irudiztatutako haurrentzako ipuinak dira, eta Almudena Cid gimnastak ere idatzitakoak. Azken gimnasta horren kirol-bizitzan inspiratuta daude. Hilabete gutxiren buruan beste liburuki berri batzuk ateratzen jarraitu zuten, eta Montsek irudiztatutako azken alea 2017an argitaratu zen.
2016ko urriaren 26an, Montsek crowdfunding-kanpaina iragarri zuen, Pinceladas de rítmica liburua argitaratzeko. Manel Martín nebarekin batera idatzi zuen liburua. Gimnasia erritmikoaren historia aztertu zuten, 50 gimnasta nabarmenen ilustrazioen, biografien eta analisi artistikoen bidez. Besteak beste, Anelia Ralenkova, Diliana Gueorguieva, Marta Bobo, Marina Lóbach, Oksana Kóstina, Ana Bautista, Elena Shamatulskaya, Carmen Acedo, María Petrova, Carolina Pascual, Ekaterina Serebrianskaya, Elena Vitrichenko, Eva Serrano, Olga Gontar, Almudena Cid, Alina Kabaeva, Anna Bessonova, Yevguenia Kanáyeva, Alina Maksymenko, Ganna Rizatdinova, Margarita Mamún edo Yana Kudryavtseva. Liburua 2017ko maiatzaren 25ean aurkeztu zen CSDren egoitzan. Aurkezpenean izan ziren Montse eta Manel Martín neba-arrebak, Jaime González CSDko Kirol zuzendaria eta Jesús Carballo, Espainiako Gimnasia Errege Federazioko presidentea. Ekitaldian Espainiako hainbat gimnasta izan ziren, hala nola Lorea Elso (zeremonia-maistra gisa aritu zena), Bito Fuster, Gemma Royo, Carolina Pascual, Carmen Acedo, Ana Bautista, Eva Jiménez, Arancha Marty, María Martín, Ana Roncero, Ana María Pelaz, Isabel Bayan eta Sara Bayón. Ana Baranova hautatzaile nazionala eta Junior taldeko batzuk. 2017ko abenduaren 16an, talde nazionaleko beste gimnasta ohi batzuekin elkartu zen Martín, Ana Roncero hautesle ohiari omenaldia egiteko.
2018ko irailean, Espainiako selekzioko gimnasta ohi batzuekin Sofiako Gimnasia Erritmikoko Munduko Txapelketara joan zen, Emilia Boneva hautatzaile ohi nazionalarekin elkartzeko, eta, gainera, haren omenaldi-afaria antolatu zuen. 2019ko azaroaren 16an, Emilia Bonevaren heriotza zela eta, 70 bat gimnasta nazional, besteak beste Montse, tapiz inguruan batu ziren Euskalgym-ean hura omentzeko. Ekitaldia Barakaldoko Bilbao Exhibition Centren izan zen 8.500 parte-hartzaileren aurrean, eta, ondoren, omenaldi-afaria egin zen.
1991ko gimnasia erritmikoko talde nazionalak Atenasko Munduko Txapelketan Espainiako gimnasia erritmikorako lehen titulua lortu zuen, eta diziplina horretan lehen aldiz mendebaldeko herrialde bat gailendu zitzaien ekialdeko herrialdeei. Gainera, kirol mediatiko batean munduko txapeldun izan zen Espainiako lehen emakume-taldea izan zen. Mugarri horren aipamenak zenbait liburutan ageri dira, hala nola Aurora Fernández del Valleren Gimnasia rítmica deportiva: aspectos y evolución (1995); Paloma del Ríoren Enredando en la memoria (2015) edo Montse eta Manel Martínen Pinceladas de rítmica (2017).
|
Urtea | Tresnak | Musika |
---|---|---|
1989 - 1990 | 12 maza | «España cañí», pasodoblea Pascual Marquina Narrorena. |
1990 | 12 maza | Asturias (Leyenda) gaia, Suite española, Op. 47 Isaac Albénizenaz. |
1990 - 1991 | 3 pilota eta 3 soka | «Spain» Chick Corearena, Michel Camilo y Tomatitoren bertsioa. |
1991 - 1992 | 6 zinta | «Tango Jalousie», Jacob Gaderena. |
1991 | 3 pilota eta 3 soka | «Campanas», Víctor Bombirena. |
1992 | 6 zinta | Sevilla, Suite española, Op. 47 Isaac Albénizena. |
1992 | 3 pilota eta 3 soka | Arraigo balletaren musika Jerónimo Maessorena eta Víctor Ullate koreografoak sortua. |
*Hanka batean egindako lesioak lehiatzea eragotzi zion
Pelikulak | ||||
---|---|---|---|---|
Urtea | Izenburua | Pertsonajea | Oharrak | Zuzendaria |
2014 | Tuck Me In | Agerpena argazkian | Film laburra | Ignacio F. Rodó |
Telebistako saioak | |||
---|---|---|---|
Urtea | Izenburua | Katea | Kalifikazioak |
1990 | Camarada Boneva | TVEko 2 | Erreportajean agerraldia |
1991 | De tú a tú | Antena 3 | Gainerako taldekideekin batera gonbidatuta |
Tele 5 ¿dígame? | Telecinco | Gainerako taldekideekin batera gonbidatuta | |
VIP Tarde | Telecinco | Gainerako taldekideekin batera gonbidatuta |
Antzerki lanak | ||||
---|---|---|---|---|
Urtea | Izenburua | Pertsonaia | Zuzendaria | Lekua |
2009 | La danza de los dos pianos | La magia blanca | Manel Martin | LLeidako Enric Granados Udal Auditorioa eta beste batzuk |
2009 | Conmovidas en blanco y negro | - | Montse Martin eta Elisenda Selvas | Lleidako Eskorxador Antzokia |
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Montse Martín, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.