Luisa Capetillo (Arecibo, Puerto Rico, 1879ko urriaren 28a - Río Piedras, 1922ko urriaren 10a) Puerto Ricoko anarkista izan zen, feminismoaren eta sindikalismoaren aitzindaria bere herrialdean.
Intelektual, idazle, kazetari eta langile lider gisa nabarmendu zen. Konbentzionalismo sozialei aurre egin zien bere jarrera ideologikoekin.
| Luisa Capetillo | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Arecibo, 1879ko urriaren 28a |
| Herrialdea |  Puerto Rico |
| Heriotza | Río Piedras (en)  , 1922ko apirilaren 10a (42 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: tuberkulosia |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea, sindikalista, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea eta sufragista |
  | |
Irakurle gisa lan egin zuen bere jaioterrian tabako-fabriketan, eta han Tabako Torkatzaileen Federazioarekin bat egin zuen, Puerto Ricoko Langileen Federazio Librearen kide den elkartearekin. Uharte osoan zehar bidaiatu zuen tabako eta kanabera langileak antolatuz lan baldintza hobeen aldeko borrokan. Maitasun librearen, eskola arrazionalistaren, espiritismoaren eta begetarianismoaren aldekoa izan zen. 1904an saiakerak idazten hasi zen. Ezkondu gabe bost seme-alaba izan zituen. 1919an Puerto Ricon prakak jantzi zituen lehen emakumea izan zen.
Luisa emakume aktiboa izateagatik eta emakumeen berdintasunaren eta langileen eskubideen alde borrokatzeagatik nabarmendu zen. Ideal anarkista eta feminismoa sustatu zituen bere idazkien bidez. Maitasun askea errepikatzen den gaia da bere testuetan baita emakumezkoen eskubide berdintasuna, langileentzako soldata hobeak eta sozialismo libertarioaren aldeko klase borroka ere.
Uste zuen emakumeak emantzipatu eta hezi behar zirela ama onak izateko. Honela zioen: "Nola trebatu dezake emakume analfabeto eta esklabo batek etorkizuneko gizona?" hori zen bere etengabeko kezka
Haren borroken artean holakoak daude:
Egin zuen guztia bere hitz hauetan oinarrituta dago: "Sozialista naiz, lortutako aurrerapen, aurkikuntza eta asmakizun guztiak guztionak izatea nahi dudalako. Lorpenen sozializazioa inolako pribilegiorik gabe ezarri dadila. Emakumeak bere egoera aldatu behar du kosta ahala kosta ".
Luisa Capetilloren gurasoak euskal jatorriko Luis Capetillo Echevarría eta korsikar jatorriko Luisa Margarita Perone izan ziren. Luisak Frantziako literaturarako sarbidea izan zuen bere amarengandik ikasitakoari esker eta irakurtzeko gogoak autodidakta bihurtzen zuen.
Amerikako Estatu Batuetan (New York eta Tampa), Kuban eta Dominikar Errepublikan bizi izan zen. Bere bizitzaren historia XX. mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadan berraurkitu zen, Puerto Ricon herrialdeko borroka libertarioen ikono bezala onartuz.
Tuberkulosiak jota hil zen Rio Piedrasen, Puerto Ricon, 1922ko apirilaren 10ean.
Lau liburu argitaratu zituen:
Datuak: Q515625This article uses material from the Wikipedia Euskara article Luisa Capetillo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
