Ρομπέρτο Κάλβι: Ιταλός τραπεζίτης

Γεννημένος στο Μιλάνο, ο Κάλβι ήταν πρόεδρος της Banco Ambrosiano, η οποία κατέρρευσε σε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα της Ιταλίας. Πηγή συνεχούς αντιπαράθεσης,ο θάνατος του στο Λονδίνο τον Ιούνιο του 1982 ανακοινώθηκε ως δολοφονία μετά την εξέταση από δύο διαφορετικούς ιατροδικαστές και μια ανεξάρτητη έρευνα. Στη Ρώμη, το 2007, πέντε άτομα προσήχθησαν για την δολοφονία του.

Ρομπέρτο Κάλβι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	13  Απριλίου 1920 Μιλάνο
Θάνατος	17  Ιουνίου 1982 Λονδίνο
Αιτία θανάτου	απαγχονισμός
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησης	Ιταλία (1946–1982) Βασίλειο της Ιταλίας (1920–1946)
Θρησκεία	Καθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιταλικά
Σπουδές	πανεπιστήμιο Μποκόνι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τραπεζίτης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Εθνικό Φασιστικό Κόμμα
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Υπάρχουν φήμες ότι παράγοντες στη δολοφονία του Κάλβι ήταν η Τράπεζα του Βατικανού η οποία ήταν ο κύριος μέτοχος της Banco Ambrosiano, η Μαφία η οποία ίσως χρησιμοποιούσε την Banco Ambrosiano για ξέπλυμα χρήματος και η μασονική στοά Propaganda Due.

Ο Κάλβι υπήρξε πρόεδρος της δεύτερης μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας της Ιταλίας, της Banco Ambrosiano, όταν αυτή κήρυξε πτώχευση το 1982. Το 1978 η Τραπέζα της Ιταλίας εξέδωσε μια αναφορά σχετικά με την Banco Ambrosiano στην οποία ανέφερε ότι μερικά δισεκατομμύρια λίρες είχαν εξαχθεί παράνομα και κατά πάσα πιθανότητα σχετίζονται με εγκληματικές δραστηριότητες. Το 1981 ο Κάλβι δικάστηκε και καταδικάστηκε σε 4 χρόνια με αναστολή και πρόστιμο 19.8 εκατομμυρίων δολλαρίων για τη μεταφορά 27 εκατομμυρίων δολλαρίων εκτός Ιταλίας καθώς αυτό απαγορεύεται από την οικονομική νομοθεσία της χώρας. Ο Κάλβι πλήρωσε την εγγύηση και αφέθηκε ελεύθερος ενώ παράλληλα κράτησε και τη θέση του στην τράπεζα. Κατά τη διάρκεια της πολύ μικρής παραμονής του στη φυλακή, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Η οικογένεια του Κάλβι πιστεύει ότι τον χειραγώγησαν και ότι ήταν αθώος από τις κατηγορίες που του αποδίδονταν.

Η αντιπαράθεση που αφορούσε τις συναλλαγές του Κάλβι στην Banco Ambrosiano επανέφεραν στη δημοσιότητα ένα παλαιότερο σκάνδαλο του 1974 όταν η Αγία Έδρα έχασε περίπου 30 εκατομμύρια δολλάρια λόγω της κατάρρευσης της Franklin National Bank,η οποία ανήκε στον Σικελό τραπεζίτη Μικέλε Σιντόνα. Η κακή διαχείρηση των δανείων και οι δοσοληψίες συναλλάγματος οδήγησαν στην κατάρρευση της τράπεζας. Ο Σιντόνα πέθανε αργότερα στη φυλακή καθώς ήπιε καφέ που περιείχε κυανίδιο.

Στις 5 Ιουνίου του 1982, 2 εβδομάδες πριν την κατάρρευση της Banco Ambrosiano, ο Κάλβι έγραψε ένα προειδοποιητικό γράμμα στον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ αναφέροντας πως μια τέτοια επερχόμενη καταστροφή «θα προκαλέσει μια καταστροφή αφάνταστων διαστάσεων στην οποία η Καθολική Εκκλησία θα υποφέρει τη μεγαλύτερη ζημιά». Η Banco Ambrosiano κατέρρευσε τον Ιούνιο του 1982 μετά την αποκάλυψη χρεών (σύμφωνα με διάφορες πηγές) μεταξύ 700 εκατομμυριών και 1,5 δισεκατομμυρίου δολλαρίων. Πολλά από τα χρήματα είχαν αφαιρεθεί μέσω της Τράπεζας του Βατικανού (Istituto per le Opere Religiose) η οποία κατείχε το 10% της Banco Ambrosiano και ήταν ο κύριος μέτοχος της.

Το 1984 η Τράπεζα του Βατικανού συμφώνησε να πληρώσει 224 εκατομμύρια δολλάρια στους 120 πιστωτές της πτωχευμένης Banco Ambrosiano ως «αναγνώριση της ηθικής εμπλοκής» στην κατάρρευση της τράπεζας.

Στις 10 Ιουνίου του 1982, ο Κάλβι εξαφανίστηκε από το διαμέρισμα του στη Ρώμη έχοντας διαφύγει από τη χώρα με ένα πλαστό διαβατήριο με τα στοιχεία Τζιάν Ρομπέρτο Καλβίνι. Ξύρισε το μουστάκι του και πέταξε αρχικά στη Βενετία. Από εκεί προφανώς με ιδιωτικό τζετ πέταξε στο Λονδίνο μέσω Ζυρίχης. Στις 7:30 π.μ. την Παρασκευή, 18 Ιουνίου του 1982, ένας ταχυδρομικός υπάλληλος διέσχιζε τη γέφυρα Blackfriars και παρατήρησε το πτώμα του Κάλβι να κρέμεται από σκαλωσιές κάτω από τη γέφυρα στα σύνορα του οικονομικού προαστίου του Λονδίνου. Στα ρούχα του Κάλβι είχαν τοποθετηθεί τούβλα και είχε πάνω του περίπου χρήματα αξίας 15.000 δολλαρίων σε 3 διαφορετικά συναλλάγματα.

Ο Κάλβι ήταν μέλος της παράνομης μασονικής στοάς P2 του Λίτσιο Τζέλι και τα μέλη αυτής της στοάς αποκαλούσαν τους εαυτούς τους "frati neri" ή "black friars". Αυτό οδήγησε στην εικασία ότι ο Κάλβι δολοφονήθηκε ως μασονική προειδοποίηση λόγω του συσχετισμού του ονόματος με τη γέφυρα Blackfriars.

Μια ημέρα πριν βρεθεί το πτώμα, ο Κάλβι απολύθηκε από τη θέση του στη Banco Ambrosiano από την Τράπεζα της Ιταλίας και η 55χρονη γραμματέας του, Γκρατσιέλα Κορότσερ, αυτοκτόνησε πέφτοντας από ένα παράθυρο του 5ου ορόφου της Banco Ambrosiano. Η Κορότσερ άφησε ένα σημείωμα σε πολύ έντονο ύφος στο οποίο καταδίκαζε τη ζημιά που έκανε ο Κάλβι στην τράπεζα και τους εργαζομένους της. Ο θάνατος της απεδόθη σε αυτοκτονία παρόλο που, όπως και στο θάνατο του Κάλβι, υπάρχουν ενδείξεις ότι δεν ήταν.

Ο θάνατος του Κάλβι αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης 2 ιατροδικαστών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο πρώτος κατέληξε ότι πρόκειται για αυτοκτονία τον Ιούλιο του 1982. Η οικογένεια του Κάλβι τότε προσέλαβε τον Τζορτζ Κάρμαν, σύμβουλου της Βασίλισσας και διακεκριμένου ερευνητή υποθέσεων θανάτων. Στη δεύτερη μελέτη, τον Ιούλιο του 1983, η ετυμηγορία δεν κατέληξε κάπου δείχνοντας ότι το δικαστήριο δεν κατάφερε να διαπιστώσει την ακριβή αίτια θανάτου. Η οικογένεια του Κάλβι επέμενε ότι επρόκειτο για δολοφονία.

Το 1991 η οικογένεια του Κάλβι ανέθεσε στην εταιρεία Kroll Associates της Νέας Υόρκης τη διερεύνηση των συνθηκών θανάτου του Κάλβι. Η υπόθεση ανατέθηκε στον Τζεφ Κατζ, ο οποίος ήταν τότε προϊστάμενος της εταιρείας στο παράρτημα του Λονδίνου. Ως μέρος της διετούς έρευνας του, ο Κατζ καθοδήγησε μια ομάδα επιστημόνων σήμανσης η οποία περιελάμβανε την Άντζελα Γκάλοπ, να κάνουν διάφορα τεστ. Ως αποτέλεσμα, βρέθηκε ότι ο Κάλβι δε θα μπορούσε να κρεμαστεί μόνος του από τις σκαλωσιές καθώς δεν υπήρχαν καθόλου κομμάτια μπογιάς ή σκουριάς στα παππούτσια του. Έτσι αποδείχθηκε ότι δεν είχε περπατήσει πάνω στη σκαλωσιά. Τον Οκτώβριο του 1992, η αναφορά της σήμανσης παραδόθηκε στον Υπουργό Δημοσίας Τάξης και στην Αστυνομία του Λονδίνου η οποία την απέρριψε εκείνη την περίοδο.

Μετά την εκταφή του πτώματος του Κάλβι το Δεκέμβριο του 1998, ένα ιταλικό δικαστήριο ανέθεσε σε έναν Γερμανό ιατροδικαστή να επαναλάβει τις ενέργειες που έκανε ο Κατζ και η ομάδα του. Η μελέτη δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2002, 10 χρόνια μετά την αρχική και επιβεβαίωσε την πρώτη. Επιπλέον, ανέφερε ότι τα σημάδια στο λαιμό του Κάλβι δε συμβάδιζαν με απαγχονισμό και ότι δεν είχε αγγίξει τα τούβλα που υπήρχαν στις τσέπες του. Όταν βρέθηκε το πτώμα του Κάλβι, τα επίπεδα του Τάμεση είχαν υποχωρήσει μετά την παλίρροια δίνοντας την αίσθηση της αυτοκτονίας δι' απαγχονισμού αλλά την ώρα του θανάτου του, το σημείο στη σκαλωσιά όπου είχε δεθεί το σχοινί που κρεμάστηκε ο Κάλβι θα μπορούσε να το φτάσει και κάποιος ο οποίος βρισκόταν μέσα σε κάποια βάρκα. Αυτό ήταν επίσης το συμπέρασμα από μια ανεξάρτητη μελέτη που έκανε ο Κατζ για λογαριασμό της οικογένειας Κάλβι το 1992,η οποία περιείχε και μια λεπτομερή αναπαράσταση με βάση τις τελευταίες γνωστές κινήσεις του Κάλβι στο Λονδίνο και εικάστηκε ότι ο Κάλβι μεταφέρθηκε με βάρκα από ένα σημείο πρόσβασης στον Τάμεση στο δυτικό Λονδίνο.

Αυτή η εικασία για το θάνατο του Κάλβι ήταν το επίκεντρο της θεωρίας της δολοφονίας του. Είναι η εκδοχή γεγονότων η οποία απεικονίζεται στην ταινία του Τζιουζέπε Φερράρα σχετικά με τα γεγονότα. Το Σεπτέμβριο του 2003, η Αστυνομία του Λονδίνου ξανάνοιξε την υπόθεση ως υπόθεση δολοφονίας.

Ο Ρομπέρτο Κάλβι είχε ασφάλεια ζωής αξίας 10 εκατομμυρίων δολλαρίων στην Unione Italiana. Προσπάθειες από την οικογένεια του να διεκδικήσουν τα χρήματα κατέληξαν σε δικαστική αγωγή (Fisher v Unione Italiana [1998] CLC 682). Μετά την ιατροδικαστική έκθεση του 2002 η οποία επιβεβαίωσε ότι ο Κάλβι δολοφονήθηκε, η αποζημίωση δόθηκε παρόλο που περίπου το μισό ποσό πληρώθηκε στα πολλά άτομα τα οποία επιστρατεύθηκαν για να αποδειχτεί η δολοφονία.

Τον Ιούλιο του 1991, ένας "πεντίτο" (μαφιόζος που έγινε πληροφοριοδότης) της Ιταλικής Μαφίας, ο Φρανσίσκο Μαρίνο Μανόια ισχυρίστηκε ότι ο Ρομπέρτο Κάλβι δολοφονήθηκε επειδή έχασε λεφτά της Μαφίας όταν κατέρρευσε η τράπεζα Banco Ambrosiano. Σύμφωνα με τον Μανόια, ο δολοφόνος του ήταν ο Φρανσίσκο Ντι Κάρλο, ένας μαφιόζος που διέμενε στο Λονδίνο εκείνη την περίοδο. Η εντολή να δολοφονηθεί ο Κάλβι είχε δοθεί από το αφεντικό της Μαφίας Τζιουζέπε Κάλο και της μασονικής στοάς P2 Λίτσο Τζέλι. Όταν ο Ντι Κάρλο έγινε πληροφοριοδότης τον Ιούνιο του 1996, αρνήθηκε ότι ήταν αυτός ο δολοφόνος αλλά παραδέχτηκε ότι τον είχε προσεγγίσει ο Κάλο για να του αναθέσει τη δολοφονία. Όμως, δεν ήταν εφικτό να επικοινωνήσουν με τον Ντι Κάρλο εκείνη την περίοδο. Όταν αργότερα όταν κάλεσε τον Κάλο, εκείνος είπε ότι είχε τακτοποιηθεί το ζήτημα. Σύμφωνα με τον Ντι Κάρλο, οι δολοφόνοι του Κάλβι ήταν οι Βιτζέντζο Κασίλο και Σέρτζιο Βακάρι οι οποίοι άνηκαν στην Καμόρα από τη Νάπολι και αργότερα δολοφονήθηκαν.

Το 1997, Ιταλοί κατήγοροι στη Ρώμη ενέπλεξαν το μέλος της σικελικής μαφίας, Τζιουζέπε Κάλο, στη δολοφονία του Κάλβι, μαζί με τον Φλάβιο Καρμπόνι, έναν Σαρδηνό επιχειρηματία με μεγάλο εύρος ενδιαφερόντων. Δύο άλλοι άντρες, ο Ερνέστο Ντιοταλέβι (σύμφωνα με τις αναφορές αρχηγός της Banda della Magliana, μιας οργάνωσης τύπου μαφίας από τη Ρώμη) και το πρώην μέλος της Μαφίας, Φρανσίσκο Ντι Κάρλο, λέγεται ότι ενεπλάκησαν επίσης στη δολοφονία.

Το 2003, οι Ιταλοί κατήγοροι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Μαφία ενέργησε όχι μόνο για δικό της συμφέρον αλλά και για να διασφαλίσει ότι ο Κάλβι δε θα μπορούσε να εκβιάσει «πολιτικές και θεσμικές προσωπικότητες του ελευθεροτεκτονισμού, της στοάς P2 και του Ινστιτούτου Θρησκευτικών Έργων με τα οποία είχε επενδύσει μεγάλα χρηματικά ποσά μερικά από τα οποία άνηκαν στην Κόζα Νόστρα και σε ιταλικούς δημόσιους οργανισμούς».

Στις 19 Ιουλίου του 2005,ο Λίτσιο Τζέλι, ο αρχιμάγιστρος της μασονικής στοάς Ρ2 έλαβε μια ειδοποίηση - απαιτούμενη από την Ιταλική νομοθεσία - η οποία τον πληροφορούσε ότι ήταν επισήμως υπό έρευνα για κατηγορίες σχετικά με το φόνο του Κάλβι με σύνεργο τους Τζιουζέπε Κάλο, Ερνέστο Ντιοταλέβι, Φλάβιο Καρμπόνι και τον πρώην σύντροφο του Καρμπόνι, την αυστριακή Μανουέλα Κλάινσιτζ. Οι υπόλοιποι 4 κατηγορούμενοι είχαν ήδη προσαχθεί με κατηγορίες φόνου τον Απρίλιο σε διαφορετική δίκη. Σύμφωνα με την ετυμηγορία, αυτοί οι 5 ζήτησαν τη δολοφονία του Κάλβι.

Ο Τζέλι κατηγορήθηκε ότι προκάλεσε το θάνατο του Κάλβι για να τον τιμωρήσει για υπεξαίρεση χρημάτων από την Banco Ambrosiano τα οποία η τράπεζα χρωστούσε σε αυτόν και τη μαφία. Υποτίθεται ότι η Μαφία ήθελε να εμποδίσει τον Κάλβι από το να αποκαλύψει ότι η Banco Ambrosiano χρησιμοποιούνταν για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ο Τζέλι αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη αλλά γνώριζε ότι ο Κάλβι δολοφονήθηκε. Στην κατάθεση του στο δικαστήριο, δήλωσε ότι η δολοφονία διατάχθηκε στην Πολωνία. Αυτό θεωρείται να είναι μια αναφορά στην υποτιθέμενη ανάμειξη του Κάλβι στη χρηματοδότηση της Solidarity (μιας πολωνικής εμπορικής ένωσης) μετά από εντολή του Πάπα Ιωάννη Παύλου του 2ου η οποία φημολογείται ότι προήρθε από το Βατικανό. Παρόλα αυτά, το όνομα του Τζέλι δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό κατηγορητήριο στη δίκη που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2005.

Το 2005 οι Ιταλοί εισαγγελείς που ερευνούσαν το θάνατο του Κάλβι ταξίδεψαν στο Λονδίνο ώστε να ανακρίνουν μάρτυρες. Διατηρούσαν συνεργασία με τον επικεφαλής Τρέβορ Σμιθ ο οποίος "έχτισε" την υπόθεση του βασισμένος εν μέρει σε στοιχεία που το έδωσε ο Τζεφ Κατζ. Ο Σμιθ κατάφερε να κάνει την πρώτη σύλληψη Βρετανού μάρτυρα ο οποίος είχε διαπράξει ψευδομαρτυρία κατά τη δίκη του Κάλβι.

Στις 5 Οκτωβρίου του 2005, η δίκη των 5 κατηγορουμένων για τη δολοφονία του Κάλβι ξεκίνησε στη Ρώμη. Οι κατηγορούμενοι ήταν οι Τζιουζέπε Κάλο, Φλάβιο Καρμπόνι, Μανουέλα Κλάινσιτζ, Ερνέστο Ντιοταλέβι και ο πρώην οδηγός και σωματοφύλακας του Κάλβι, ο Σιλβάνο Βίτορ. Η δίκη έλαβε μέρος σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις φυλακές Rebibbia της Ρώμης.

Στις 6 Ιουνίου του 2007, και οι 5 κατηγορούμενοι αθωώθηκαν από το δικαστήριο για τη δολοφονία του Κάλβι. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου στη δίκη, απέρριψε τις κατηγορίες κάνοντας λόγο για «ανεπαρκή στοιχεία» μετά από έρευνες 20 μηνών. Η ετυμηγορία αποτέλεσε έκπληξη για τα άτομα που βρίσκονταν στη δικαστική αίθουσα. Το δικαστήριο απεφάνθη πως ο θάνατος του Κάλβι ήταν δολοφονία και όχι αυτοκτονία. Η υπεράσπιση δήλωσε πως υπήρχαν πολλοί άνθρωποι με κίνητρο δολοφονίας του Κάλβι, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων του Βατικανού και προσωπικοτήτων της Μαφίας, όλοι από τους οποίους ήθελαν να διασφαλίσουν τη σιωπή του Κάλβι. Δικηγόροι οι οποίοι παρακολουθούσαν τη δίκη δήλωσαν ότι οι κατήγοροι συνάντησαν δυσκολίες στο να παρουσιάσουν πειστικά επιχειρήματα καθώς είχαν περάσει περίπου 25 χρόνια από το θάνατο του Κάλβι. Επίσης, βασικοί μάρτυρες είτε δεν ήθελαν να καταθέσουν, είτε ήταν αδύνατο να εντοπιστούν είτε δεν ζούσαν πλέον. Οι κατήγοροι ζήτησαν να απαλλαχθεί από τις κατηγορίες η Μανουέλα Κλάινσιτζ, λέγοντας πως υπήρχαν ανεπαρκή στοιχεία εναντίον της, αλλά επιδίωξαν ισόβια καταδίκη για τα άλλα 4 άτομα.

Ο ιδιωτικός ερευνητής Τζεφ Κατζ, τον οποίο προσέλαβε η οικογένεια του Κάλβι το 1991 να διερευνήσει το θάνατο του, υποστήριξε ότι είναι πιθανό να διέφυγαν της δίκης άτομα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην υπόθεση. «Το πρόβλημα είναι ότι οι άνθρωποι που μάλλον διέταξαν τη δολοφονία του Κάλβι δεν έχουν κληθεί στο δικαστήριο - καθώς το να κληθούν αυτοί οι άνθρωποι είναι μάλλον ιδιαίτερα δύσκολο» δήλωσε σε μια συνέντευξη. Ο Κατζ είπε πως ήταν «προφανώς αληθές» το ότι η Μαφία εκτέλεσε τη δολοφονία αλλά τα μέλη της Μαφίας που ήταν ύποπτοι είτε ήταν νεκροί είτε αγνοούνταν. Η ετυμηγορία στη δίκη δεν ήταν το τέλος της υπόθεσης, καθώς από τον Ιούνιο του 2007 το γραφείο των κατήγορων στη Ρώμη είχε ξεκινήσει μια δεύτερη έρευνα η οποία ενέπλεκε μεταξύ άλλων και τον Τζέλι.

Το Μάιο του 2009,οι κατηγορίες εναντίον του Τζέλι αποσύρθηκαν. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα υπήρχαν ανεπαρκή στοιχεία ώστε να αποδειχθεί ότι ο Τζέλι, ο πρώην επικεφαλής της μυστικής μασονικής στοάς P2, είχε παίξει ρόλο στο σχεδιασμό και την εκτέλεση του εγκλήματος. Στις 7 Μαΐου του 2010, το Δικαστήριο Εφέσεων επιβεβαίωσε την αθώωση των Κάλο, Καρμπόνι και Ντιοταλέβι. Ο δημόσιος κατήγορος, Λούκα Τεσκαρόλι, δήλωσε μετά την ετυμηγορία πως για την οικογένεια «ο Κάλβι δολοφονήθηκε για δεύτερη φορά». Στις 18 Νοεμβρίου του 2011, το ανώτατο δικαστήριο, επιβεβαίωσε την αθώωση. Ο Τζιουζέπε Κάλο βρίσκεται ακόμα φυλακισμένος ισόβια για κατηγορίες σχετικά με τη μαφία οι οποίες δε σχετίζονται με το θάνατο του Κάλβι.

Οι συνθήκες που αφορούν το θάνατο του Κάλβι έγιναν ταινία με τίτλο "I Banchieri di Dio - Il Caso Calvi" (Ο Τραπεζίτης του Θεού - Η υπόθεση Κάλβι), το 2001. Μετά την κυκλοφορία της ταινίας, ο Φλάβιο Καρμπόνι έκανε μήνυση στον σκηνοθέτη Τζιουζέπε Φερράρα για συκοφαντική δυσφήμιση αλλά την έχασε. Η μήνυση προκάλεσε την απόσυρση της ταινίας από τους ιταλικούς κινηματογράφους αλλά κυκλοφόρησε στα video club όταν έληξαν οι νομικές ενέργειες.

Μια ιδιαίτερα ευφάνταστη έκδοση του Κάλβι εμφανίζεται στην ταινία "Ο Νονός 3" στο χαρακτήρα του Frederick Keinszig.

Το 1990,η σειρά The Comic Strip Presents του Channel 4 η οποία είχε μεταφερθεί στο BBC2 εκείνο το έτος, παρήγαγε μια παρωδία της ιστορίας του Κάλβι με τον τίτλο "Spaghetti Hoops" με τον Νάιτζελ Πλάνερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο και σκηνοθεσία του Πίτερ Ρίτσαρντσον. Με τον ίδιο σκηνοθέτη και σεναριογράφους, η κωμωδία "Ο Πάπας πρέπει να πεθάνει" (1991) στην οποία ένας αφελής ιερέας τον οποίο υποδύεται ο Ρόμπι Κόλτρειν γίνεται ξαφνικά Πάπας και αναλαμβάνει το Βατικανό το οποίο «κυβερνά» η ιταλική Μαφία, έχει περιγραφεί από το περιοδικό Variety ως «ελαφρώς βασισμένη στο τραπεζικό σκάνδαλο Ρομπέρτο Κάλβι».

Στην ταινία το 2009 "Ο φανταστικός κόσμος του Δόκτωρ Παρνάσους" ο χαρακτήρας του Τόνι, τον οποίο υποδύθηκε ο Χιθ Λέτζερ βρίσκεται κρεμασμένος (ζωντανός) κάτω από τη γέφυρα Blackfriars, κάτι το οποίο περιγράφηκε από τον σκηνοθέτη Τέρι Τζίλιαμ ως «φόρος τιμής στον Ρομπέρτο Κάλβι».

• Cornwell, Rupert (1983). God's Banker: The Life and Death of Roberto Calvi, London: Victor Gollancz Ltd. (ISBN 0-04-332099-6)
• Gurwin, Larry (1983). The Calvi Affair: Death of a Banker. London: Pan Books, 1984, cop. 1983. xiii, 251 p. + [8] p. of b&w photos. (ISBN 0-330-28540-8); alternative ISBN on back cover, 0-330-28338-3
• Yallop, David (1985). In God's Name: An Investigation into the Murder of Pope John Paul I, London: Corgi (ISBN 0-552-12640-3)
• Raw, Charles (1992). The Money Changers: How the Vatican Bank enabled Roberto Calvi to Steal $250m... London: Harvill. (ISBN 0-00-217338-7)
• Willan, Philip (2007). The Last Supper: the Mafia, the Masons and the Killing of Roberto Calvi, London: Constable & Robinson, 2007 (ISBN 1-84529-296-0) (Review in The Observer)*
• Aldrich, Richard J (2010). GCHQ (ISBN 0-00-731265-2) Ref p. 407 line 7 Argentinian effort to procure more exocets

  Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Roberto Calvi στο Wiki Commons

• The Pope and the Mafia Millions, Sky Television
• Through the looking glass: the Vatican and Calvi murder στο Wayback Machine (αρχειοθετήθηκε 15 October 2006)
• Propaganda Due (P2) & Roberto Calvi Αρχειοθετήθηκε 3 March 2016 στο Wayback Machine.
• Gallery of rare pictures of Roberto Calvi supplied by his son Carlo Calvi Αρχειοθετήθηκε 7 February 2012 στο Wayback Machine.
• Who Killed Roberto Calvi? Three Monkeys Interview with journalist Philip Willan