Πάπας Γρηγόριος Ιγ΄

Ήταν ο πάπας που στις 5 Οκτωβρίου του 1582 αποφάσισε να διορθώσει το ημερολόγιο, διατάζοντας η συγκεκριμένη ημερομηνία να ονομαστεί 15 Οκτωβρίου 1582. Το νέο αυτό Ημερολόγιο, το οποίο προς τιμήν του ονομάστηκε Γρηγοριανό, το υιοθέτησαν αμέσως οι Ρωμαιοκαθολικές χώρες, αλλά οι Ορθόδοξες και κάποιες Διαμαρτυρόμενες, για λόγους καθαρά θρησκευτικούς, αντέδρασαν. Στην Ελλάδα το νέο αυτό ημερολόγιο καθιερώθηκε με νόμο στις 17 Φεβρουαρίου του 1923 και η συγκεκριμένη ημερομηνία ονομάστηκε 1 Μαρτίου 1923, αλλά η Εκκλησία αντέδρασε, με αποτέλεσμα, όταν έφτασε η 25η Μαρτίου, να επέλθει σύγχυση και να χρειαστεί να χωριστεί η Εορτή της Εθνεγερσίας απ' αυτή του Ευαγγελισμού. Μετά από πιέσεις της Πολιτείας όμως αναγκάστηκε κι αυτή να συμμορφωθεί και στις 10 Μαρτίου του 1924, που ονομάστηκε 23 Μαρτίου 1924, το εκκλησιαστικό Ημερολόγιο συνταυτίστηκε με το πολιτικό, χωρίς όμως τη μετακίνηση του Πασχαλίου Κύκλου, ο οποίος εξακολουθεί να εξαρτάται από το Ιουλιανό Ημερολόγιο.

Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄
Από	13 Μαΐου 1572
Έως	10 Απριλίου 1585
Προκάτοχος	Πίος Ε΄
Διάδοχος	Σίξτος Ε΄

Προσφωνήσεις του Πάπα Γρηγορίου ΙΓ΄
Προσφώνηση αναφοράς	Αγιότατος
Προφορική προσφώνηση	Αγιότατε
Θρησκευτική προσφώνηση	Άγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνηση	Δ/Δ

Νεότητα

Ο Ούγος Μπονκομπάνι γεννήθηκε στη Μπολόνια τον Ιανουάριο του 1502, γόνος επιφανούς οικογένειας αστών της πόλης. Σπούδασε νομικά στο φημισμένο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και το 1530 έγινε διδάκτορας. Στη συνέχεια, από το 1531 έως το 1539, δίδαξε στο ίδιο πανεπιστήμιο έχοντας για μαθητές του σημαντικές φυσιογνωμίες, όπως τον καρδινάλιο Αλεσάντρο Φαρνέζε, τον Ρέτζιναλντ Πόουλ και τον Κάρλο Καρδινάλιο Μπορρομέο. Στην ηλικία των σαράντα ετών περίπου χειροτονήθηκε ιερέας. Προτού χειροτονηθεί είχε αποκτήσει παράνομο γιο.

Σταδιοδρομία πριν από την ανάρρησή του στο θρόνο

Έχοντας απορρίψει την καθηγητική έδρα στη Μπολόνια, μετέβη στη Ρώμη την εποχή που πάπας ήταν ο Παύλος Γ΄ (1534–1549). Ο Ούγος μπήκε στην υπηρεσία του καρδιναλίου Πέτρου Παύλου Παρίσιου, επιφανούς εκκλησιαστικού νομικού, που είχε διατελέσει και καθηγητής στη Μπολόνια. Ο πάπας αναγόρευσε τον Ούγο μέλος της Συγκλήτου της Ρώμης (senatore del Campidoglio) και αργότερα ρεφερενδάριο (επί των αιτήσεων). Στη συνέχεια, ως ειδικός στη σύνταξη νομικών κειμένων εκκλησιαστικού δικαίου (abbreviator), έλαβε μέρος στη Σύνοδο του Τριδέντου. Την περίοδο της παποσύνης του Ιουλίου Γ΄ έπεσε σε δυσμένεια, αλλά επανήλθε υπό τον επόμενο πάπα Παύλο Δ΄ (1555–1559), ο οποίος τον τοποθέτησε, ως νομικό και διπλωμάτη, στην υπηρεσία του ανιψιού του Κάρλο Καράφα, ο οποίος ήταν επικεφαλής μέρους της Παπικής Γραμματείας (Dataria). Το 1558 ο Ούγος έγινε μέλος του νέου Συμβουλίου του Κράτους, και την ίδια χρονιά αναγορεύθηκε επίσκοπος του Βιέτο, όπου εποίμανε επί διετία.

Στις 12 Μαρτίου 1565, με βούλα του πάπα Πίου Δ΄ (1559–1565), αναγορεύθηκε καρδινάλιος ιερέας του Παλαιού Αγίου Σίξτου, και με αυτή την ιδιότητα συμετείχε στην καταληκτήρια φάση της Συνόδου του Τριδέντου. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους συμμετείχε ως λεγάτος (ειδικός απεσταλμένος) σε παπική αποστολή στην αυλή του βασιλιά Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας, για να ερευνήσει κατηγορίες εναντίον του αρχιεπισκόπου του Τολέδου. Εκεί ήταν που δημιούργησε μια διαρκή και στενή σχέση με τον Ισπανό βασιλιά, η οποία επρόκειτο να αποβεί πολύ σημαντική κατά τη διάρκεια της εξωτερικής πολιτικής του ως πάπα.

Η μεταρρύθμιση του ημερολογίου

Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ έμεινε στην ιστορία με την μεταρρύθμιση του ημερολογίου, εισήχθη το Γρηγοριανό ημερολόγιο, αντικατέστησε το Ιουλιανό ημερολόγιο που ήταν σε ισχύ από τον 1ο αιώνα π.Χ. Την πρόταση έκανε ο γιατρός από την Νάπολη Αλοΐσιος Λίλιο, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ την αποδέχθηκε δίνοντας ταυτόχρονα το όνομα του στο νέο ημερολόγιο (24 Φεβρουαρίου 1582). Επινοήθηκε γιατί σύμφωνα με το Ιουλιανό, η εαρινή ισημερία μετατοπιζόταν κατά μία μέρα κάθε 128 χρόνια, γεγονός μη επιθυμητό. Έτσι, αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό, σύμφωνα με το οποίο η εαρινή ισημερία μετατοπίζεται μόλις μία ημέρα κάθε 3.300 χρόνια, και η αλλαγή στη μέση διάρκεια του ημερολογιακού έτους έγινε από 365,25 ημέρες (365 ημέρες και 6 ώρες) του Ιουλιανού, 365,2425 ημέρες (365 ημέρες 5 ώρες 49 λεπτά 12 δευτερόλεπτα), μια μείωση 10 λεπτών και 48 δευτερολέπτων ανά έτος. Οι περισσότερες καθολικές χώρες υιοθέτησαν το ημερολόγιο κατά τον 16ο, 17ο και 18ο αιώνα, ενώ από τις μη καθολικές η Ελλάδα ήταν η τελευταία Ευρωπαϊκή χώρα που υιοθέτησε το νέο ημερολόγιο το 1923.

• Borromeo, Agostino (2002). "Gregory XIII". In Levillain, Philippe (ed.). The Papacy: An Encyclopedia. Vol. II: Gaius-Proxies. Routledge. σσ. 663–665.
• Crowther, Victor (1999). The Oratorio in Bologna 1650–1730. Oxford University Press.