Μπενιαμίν Νετανιάχου

Είναι αρχηγός του συντηρητικού κόμματος Λικούντ. Προηγουμένως υπηρέτησε στην πρωθυπουργία του κράτους από τον Ιούνιο του 1996 ως τον Ιούλιο του 1999 και από το 2009 έως το 2021. Είναι ο πρώτος και μοναδικός πρωθυπουργός του Ισραήλ (μέχρι στιγμής) ο οποίος γεννήθηκε μετά την ίδρυση του κράτους το 1948. Ως το 2005, οπότε και παραιτήθηκε, χρημάτισε υπουργός Οικονομικών. Έγινε ξανά πρόεδρος του Λικούντ στις 20 Δεκεμβρίου του 2005. Τον Αύγουστο του 2007 επανεξελέγη στην ηγεσία του κόμματος στο συνέδριο. Έλαβε εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης από τον πρόεδρο Σιμόν Πέρες στις 20 Φεβρουαρίου του 2009, έπειτα από τις βουλευτικές εκλογές εκείνου του μήνα. Ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 31 Μαρτίου του 2009. To 2013 κέρδισε ξανά τις εκλογές και έλαβε εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Έγινε το πρώτο πρόσωπο που υπηρέτησε στη χώρα του για τρίτη συνεχή θητεία ως πρωθυπουργός από τον ιδρυτή του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν.

Μπενιαμίν Νετανιάχου בִּנְיָמִין נְתַנְיָהוּ
Επίσημο πορτρέτο, 2023
Πρωθυπουργός του Ισραήλ
Εν ενεργεία Ανέλαβε καθήκοντα 29 Δεκεμβρίου 2022
Πρόεδρος	Ισαάκ Χέρτζογκ
Προκάτοχος	Γιαΐρ Λαπίντ
Περίοδος 31 Μαρτίου 2009 – 13 Ιουνίου 2021
Πρόεδρος	Σιμόν Πέρες, Ρεουβέν Ριβλίν
Προκάτοχος	Εχούντ Όλμερτ
Διάδοχος	Ναφτάλι Μπένετ
Περίοδος 18 Ιουνίου 1996 – 6 Ιουλίου 1999
Πρόεδρος	Εζέρ Βάιτσμαν
Προκάτοχος	Σιμόν Πέρες
Διάδοχος	Εχούντ Μπαράκ
Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ
Περίοδος 18 Δεκεμβρίου 2012 – 11 Νοεμβρίου 2013
Πρωθυπουργός	Ο ίδιος
Προκάτοχος	Αβιγκντόρ Λίμπερμαν
Διάδοχος	Αβιγκντόρ Λίμπερμαν
Αρχηγός της Αντιπολίτευσης του Ισραήλ
Περίοδος 6 Νοεμβρίου 2002 – 28 Φεβρουαρίου 2003
Πρωθυπουργός	Αριέλ Σαρόν
Προκάτοχος	Σιμόν Πέρες
Διάδοχος	Σιλβάν Σαλόμ
Περίοδος 28 Μαρτίου 2006 – 31 Μαρτίου 2009
Πρωθυπουργός	Εχούντ Ολμέρτ
Προκάτοχος	Αμίρ Πέρετζ
Διάδοχος	Τζίπι Λίβνι
Περίοδος 13 Ιουνίου 2021 – 29 Δεκεμβρίου 2022
Πρωθυπουργός	Ναφτάλι Μπένετ
Προκάτοχος	Γιαΐρ Λαπίντ
Διάδοχος	Γιαΐρ Λαπίντ
Υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ
Περίοδος 28 Φεβρουαρίου 2003 – 9 Αυγούστου 2005
Πρωθυπουργός	Αριέλ Σαρόν
Προκάτοχος	Σιλβάν Σαλόμ
Διάδοχος	Εχούντ Ολμέρτ
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	21 Οκτωβρίου 1949 (1949-10-21) (74 ετών), Τελ Αβίβ, Ισραήλ
Εθνότητα	Ισραηλινός
Υπηκοότητα	Ισραήλ
Πολιτικό κόμμα	Λικούντ
Σύζυγος	Μίριαμ Βάισμαν (1972-1978) Φλερ Κέιτς (1981-1984) Σάρα Μπεν-Αρτζί (1991-σήμερα)
Παιδιά	3
Κατοικία	Ιερουσαλήμ, Ισραήλ
Σπουδές	Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασσαχουσέτης
Θρήσκευμα	Ιουδαϊσμός
Υπογραφή
Παρωνύμιο	Μπίμπι
Ιστοσελίδα	http://www.netanyahu.org.il/en/
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Έχει συγγράψει πολλά βιβλία. Έχει παντρευτεί 3 φορές και έχει συνολικά δύο γιους και μία κόρη.

Συμπεριελήφθη στη λίστα που εξέδωσε το περιοδικό Time για τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως» για το έτος 2012.

Πρώτα χρόνια, εκπαίδευση και οικογενειακή ζωή

Γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ στις 21 Οκτωβρίου του 1949. Οι γονείς της μητέρας του είχαν μεταναστεύσει στη Μινεάπολις των ΗΠΑ. Όταν ο Μπενιαμίν ήταν 14 ετών, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ. Ο μεγαλύτερος αδερφός του, Γιονάταν, σκοτώθηκε κατά την Επιχείρηση Έντεμπε στην Ουγκάντα το 1976. Από το 1967 ως το 1972 υπηρέτησε ως λοχαγός του ισραηλινού στρατού. Απέκτησε πτυχίο στην αρχιτεκτονική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης το 1975 και πτυχίο από το MIT Sloan School of Management το 1977. Εν συνεχεία σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Χάρβαρντ και στο MIT. Έπειτα εργάστηκε ως σύμβουλος στη Βοστόνη και τελικά επέστρεψε στο Ισραήλ.

Το 1982 διορίστηκε αναπληρωτής πρόεδρος της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και στη συνέχεια έγινε πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, από το 1984 ως το 1988.

Εξελέγη μέλος της Κνεσέτ το 1988 και θήτευσε στις κυβερνήσεις του Γιτζχάκ Σαμίρ από το 1988 ως το 1992. Έπειτα από την ήττα του Λικούντ στις εκλογές του 1992 ο Σαμίρ αποσύρθηκε από την πολιτική και τον επόμενο χρόνο εξελέγη πρόεδρος του κόμματος ο Νετανιάχου, επικρατώντας του Μπένι Μπέγκιν.

Πρώτη πρωθυπουργία (1996-1999)

Το 1996 οι Ισραηλινοί εξέλεξαν τον πρωθυπουργό τους για πρώτη φορά απευθείας. Ο Νετανιάχου έκανε την έκπληξη και κέρδισε τον επικρατέστερο για τη νίκη, Σιμόν Πέρες. Μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων από Παλαιστινίους με ισραηλινούς στόχους, που έγιναν στις 3 και στις 4 Μαρτίου του 1996 συνετέλεσαν στην ήττα του Πέρες. Ο τελευταίος φαινόταν ανίκανος να σταματήσει τις επιθέσεις, οι οποίες ήδη είχαν στοιχίσει τη ζωή σε 32 Ισραηλινούς. Παρά την άνοδο του Νετανιάχου στην πρωθυπουργία, το Εργατικό Κόμμα κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές του 1996. Έτσι, η κυβέρνηση Νετανιάχου στηρίχθηκε στο συνασπισμό των υπερορθόδοξων κομμάτων, του Σας και της Ενωμένης Τορά.

Με την εκλογή του έγινε το νεότερο σε ηλικία πρόσωπο στο Ισραήλ που έγινε πρωθυπουργός. Η σχέση του με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον επιδεινώθηκε έπειτα από τα μη κολακευτικά σχόλια που είχε κάνει ο ίδιος για τον πρόεδρο.

Ως πρωθυπουργός έλαβε μέρος σε συνομιλίες με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ το 1998. Παρότι απέτυχε στην εφαρμογή των συμφωνιών του Όσλο, ο Νετανιάχου εκχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Χεβρώνας στη δικαιοδοσία των Παλαιστινίων. Το 1996 ο Νετανιάχου και ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Εχούντ Ολμέρτ, αποφάσισαν να ανοίξουν μια έξοδο προς τη Σήραγγα του Δυτικού Τείχους, πυροδοτώντας τριήμερα επεισόδια με απολογισμό νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Ο Νετανιάχου ενθάρρυνε την πολιτική των τριών «όχι»: Αυτά ήταν η μη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τα Υψώματα του Γκολάν, καμία συζήτηση για την υπόθεση της Ιερουσαλήμ και όχι στις συνομιλίες υπό οποιουσδήποτε όρους από πριν.

Η αριστερή πτέρυγα στο Ισραήλ άσκησε αντιπολίτευση στον Νετανιάχου και εξαιτίας των παραχωρήσεων της κυβέρνησης του τελευταίου και των διαπραγματεύσεων με τον Αραφάτ η κυβέρνηση τελικά έχασε τη δημοτικότητά της. Σε αυτό συνετέλεσαν και αρκετά σκάνδαλα, όπως οι κατηγορίες εναντίον του για διαφθορά (αθωώθηκε αργότερα).

Το 1999 ηττήθηκε από τον Εχούντ Μπάρακ στην πρωθυπουργική εκλογή και η ήττα αυτή σήμανε την προσωρινή αποχώρηση του Νετανιάχου από την πολιτική.

Το 2001 αρνήθηκε την ευκαιρία να γίνει πρωθυπουργός καθώς απαίτησε τη διεξαγωγή γενικών εκλογών. Με τον τρόπο αυτό διευκόλυνε την άνοδο του Αριέλ Σαρόν στην εξουσία. Το 2002 το Εργατικό Κόμμα αποχώρησε από το συνασπισμό και η θέση του υπουργού Εξωτερικών έμεινε κενή. Ο Νετανιάχου διορίστηκε στο αξίωμα αυτό από τον Σαρόν. Οι δύο άνδρες αναμετρήθηκαν και στην ηγεσία του κόμματος Λικούντ. Ο Σαρόν βγήκε νικητής κι εκεί.

Έπειτα από τις εκλογές του 2003 ο Νετανιάχου έγινε υπουργός Οικονομικών στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού του Σαρόν. Ο πολιτικός δεν υποστήριξε την ιδέα για ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος, αν και δύο φορές το 2001 επέδειξε προθυμία να σκεφτεί κάτι τέτοιο. Ως υπουργός Οικονομικών προέβη σε σειρά μεταρρυθμίσεων στο τραπεζικό σύστημα. Το 2005 παραιτήθηκε από υπουργός Οικονομικών.

Μετά την αποχώρηση του Σαρόν από το Λικούντ, πρόεδρος του κόμματος εξελέγη με 47% στον προκριματικό γύρο ο Νετανιάχου, στις 20 Δεκεμβρίου του 2005. Στις εκλογές του 2006 το Λικούντ ηττήθηκε και ήρθε τρίτο, πίσω από το Καντίμα και τους Εργατικούς. Έτσι, ο Νετανιάχου έγινε αρχηγός της Αντιπολίτευσης. Επανεξελέγη πρόεδρος του Λικούντ με 73%, νικώντας τον ακροδεξιό Μοσέ Φέιγκλιν, στις 14 Αυγούστου του 2007. Εξέφρασε την αντίθεσή του στην εκεχειρία στη Γάζα του 2008.

Στις 31 Ιουλίου του 2008 ο Νετανιάχου, ως ηγέτης του Λικούντ, ζήτησε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. Ο Ολμέρτ παραιτήθηκε και ανέλαβε υπηρεσιακός πρωθυπουργός για να επιβλέψει τη διεξαγωγή νέων εκλογών.

Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 10 Φεβρουαρίου του 2009 και ο Νετανιάχου κατά την προεκλογική του εκστρατεία χρησιμοποίησε το διαδίκτυο και άλλα μέσα, που είχε χρησιμοποιήσει και ο Μπαράκ Ομπάμα στη δική του εκστρατεία. Το Λικούντ ήρθε δεύτερο σε ψήφους στις εκλογές και ο Νετανιάχου ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών, επειδή τα κόμματα της δεξιάς πτέρυγας είχαν κατακτήσει τις πιο πολλές ψήφους. Στις 20 Φεβρουαρίου του 2009 έγινε εντολοδόχος πρωθυπουργός, λαμβάνοντας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο Πέρες.

Παρότι οι εταίροι στον συνασπισμό του είχαν κερδίσει πλειοψηφία της τάξης των 65 εδρών στο κοινοβούλιο, ο Νετανιάχου προτίμησε να συνεργαστεί με τους αντιπάλους του στο Καντίμα και τους κεντρώους. Το κόμμα της αντιπάλου του, Τζίπι Λίβνι, αρνήθηκε να συμμετάσχει και οι συνομιλίες κατέρρευσαν. Τελικά, ο Νετανιάχου συμφώνησε με το Εργατικό Κόμμα του Εχούντ Μπαράκ και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού. Η κυβέρνησή του εγκρίθηκε από την Κνεσέτ στις 31 Μαρτίου του 2009 και ανέλαβε την ίδια ημέρα.

Τρίτη πρωθυπουργία

Στις 22 Ιανουαρίου 2013, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του κέρδισαν την επανεκλογή τους. Στις 2 Φεβρουαρίου 2013 ο Νετανιάχου έλαβε εντολή από τον πρόεδρο Σιμόν Πέρες για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.

Επανεκλογή 2015 και 4η πρωθυπουργία

Στις εκλογές του 2015 ο Νετανιάχου παρέμεινε πρωθυπουργός, με το κόμμα του, το Λικούντ να κερδίζει τις εκλογές, εξασφαλίζοντας 30 έδρες στην Κνεσέτ. Τον Απρίλιο του 2015 έλαβε νέα προθεσμία 14 ημερών για να σχηματίσει κυβέρνηση. Σχεδόν μία ώρα πριν την εκπνοή της διορίας που του είχε δοθεί για να γίνει πρωθυπουργός, ο Νετανιάχου συμφώνησε με τους ηγέτες 4 κομμάτων και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού στις 6 Μαΐου 2015. Τα κόμματα που συναπαρτίζουν τον κυβερνώντα συνασπισμό είναι το Λικούντ (30 έδρες), το κεντρώο κόμμα Κουλάνου (10 έδρες) και άλλα δύο μικρότερα θρησκευτικά κόμματα, με συνολικά 13 έδρες και το δεξιό κόμμα Μπαγίτ Γιεχούντι (Εβραϊκός Οίκος) με 8 έδρες. Τον Δεκέμβριο του 2018 η κυβέρνησή του διέλυσε την Κνεσέτ, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές για τον Απρίλιο του 2019.

5η πρωθυπουργία

Για 5η φορά ο Νετανιάχου επανήλθε στην πρωθυπουργία της χώρας του και ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 29 Δεκεμβρίου 2022, έπειτα από τη νίκη του στις εκλογές του 2022.

Περί παλαιστινιακού κράτους

Ο Νετανιάχου έχει αποκαλέσει «χάσιμο χρόνου» τις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Τον Ιανουάριο του 2009, πριν τις εκλογές, είπε στον απεσταλμένο στη Μέση Ανατολή Τόνι Μπλερ ότι θα συνέχιζε την πολιτική των προκατόχων του και τις επεκτάσεις των οικισμών Εβραίων στη Δυτική Όχθη. Στη διάρκεια ομιλίας του, στις 14 Ιουνίου του 2009, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου τάχθηκε για πρώτη φορά υπέρ της ίδρυσης ενός αποστρατικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους.

Περί Ιράν

Σε δηλώσεις του για το Ιράν συνέκρινε τη χώρα αυτή με τη ναζιστική Γερμανία. Στις 8 Μαρτίου του 2007, σε συνέντευξή του στο CNN, τόνισε ότι υπάρχει μόνο μία διαφορά ανάμεσα στη ναζιστική Γερμανία και την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Κατονόμασε ότι η πρώτη εισήλθε σε μια παγκόσμια σύρραξη και στη συνέχεια επιζήτησε ατομικά όπλα, ενώ το Ιράν πρώτα ζητά ατομικά όπλα και όταν τα αποκτήσει, θα ξεκινήσει παγκόσμιο πόλεμο. Τον Απρίλιο του 2008 επανέλαβε τα σχόλια αυτά.

Περί Χίτλερ και ολοκαυτώματος

Στις 21 Οκτωβρίου του 2015 Ο Μπένιαμιν Νετανιάχου, μιλώντας στο Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο, τόνισε πως ο Αδόλφος Χίτλερ δεν ήθελε να εξοντώσει τους Εβραίους αλλά να τους απελάσει και πως την ιδέα του Ολοκαυτώματος του την έδωσε ο μουφτής της Ιερουσαλήμ Χάτζι Μοχάμεντ Αμίν Αλ-Χουσεϊνί. Ο δε κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας σχολιάζοντας τη δήλωση αυτή τόνισε πως η ευθύνη του Ολοκαυτώματος των Εβραίων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βαραίνει τη Γερμανία και δεν υπάρχει λόγος αυτό να αλλάξει.

Βιβλία:

• Clinton, Bill (2005). My Life. Vintage. ISBN 1-4000-3003-X.* A Durable Peace: Israel and Its Place Among the Nations (Warner Books, 2000) ISBN 0-446-52306-2
• Fighting Terrorism: How Democracies Can Defeat Domestic And International Terrorism (Diane Pub Co, 1995) ISBN 0-7881-5514-8
• A Place Among the Nations (Bantam, 1993) ISBN 0-553-08974-9
• Terrorism: How the West Can Win (Farrar Straus & Giroux, 1986) ISBN 0-374-27342-1

'Άρθρα:

• On Terrorism

• Επίσημος ιστότοπος (στα εβραϊκά), [https://web.archive.org/web/20120223002034/http://en.netanyahu.org.il/ English, ρωσικά
• Βιογραφία του Νετανιάχου στο Κέντρο Πληροφοριών και Σιωνισμού
• Προφίλ στο Ισραηλινό Λεξικό (Ynetnews | Yedioth Aharonoth)
• Netanyahu: Pullout will worsen Israel's security The Jerusalem Post, 5 Αυγούστου 2005
• Netanyahu’s Fortification Plan