Κόμμοδος: Ρωμαίος αυτοκράτορας

Ο Κόμμοδος κατά τη διάρκεια της ζωής του έλαβε διάφορα ονόματα: την περίοδο που ήταν συναυτοκράτορας με τον πατέρα του αποκαλείτο Καίσαρας Λούκιος Αυρήλιος Κόμμοδος Αύγουστος (λατινικά: Caesar Lucius Aurelius Commodus Augustus), ενώ όταν έμεινε μόνος στο θρόνο πρόσθεσε αρχικά το όνομα «Αντωνίνος» κι αργότερα το «Μάρκος», οπότε το όνομά του διαμορφώθηκε σε Καίσαρας Μάρκος Αυρήλιος Κόμμοδος Αντωνίνος Αύγουστος (Caesar Marcus Aurelius Commodus Antoninus Augustus). Το 191 έλαβε το όνομα Καίσαρας Λούκιος Αίλιος Αυρήλιος Κόμμοδος Αύγουστος (Caesar Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus).

Κόμμοδος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Lucius Aelius Aurelius Commodus (Λατινικά), Marcus Aurelius Commodus Antoninus (Λατινικά) και Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus Herculeus Romanus Exsuperatorius Amazonius Invictus Felix Pius (Λατινικά)
Γέννηση	31  Αυγούστου 161 Lanuvium
Θάνατος	31  Δεκεμβρίου 192 Ρώμη
Αιτία θανάτου	στραγγαλισμός
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Τόπος ταφής	Κάστρο Σαν Άντζελο
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Θρησκεία	Θρησκεία στην αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ηγεμόνας
Οικογένεια
Σύζυγος	Βρουτία Κρισπίνα (από 178)
Σύντροφος	Marcia
Γονείς	Μάρκος Αυρήλιος και Φαυστίνα η Νεότερη
Αδέλφια	Μάρκος Άννιος Βήρος Καίσαρ Άννια Γαλερία Αυρηλία Φαυστίνα Βίβια Αυρηλία Σαβίνα Άννια Αυρηλία Φαδίλλα Λουκίλλα Άννια Κορνιφίκια Φαυστίνα η Νεότερη Titus Aurelius Fulvus Antoninus (twin brother) Domitia Faustina
Οικογένεια	Δυναστεία των Αντωνίνων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Ρωμαίος αυτοκράτορας (177–192) Ρωμαίος συγκλητικός Ύπατος στην αρχαία Ρώμη
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του, συνόδευσε τον Μάρκο Αυρήλιο σε πολέμους το 172 και σε μία περιοδεία στις ανατολικές επαρχίες το 176. Έγινε ο νεαρότερος ύπατος στη ρωμαϊκή ιστορία το 177 και αργότερα εκείνο το έτος έγινε συναυτοκράτορας με τον πατέρα του. Ήταν η πρώτη φορά που ένας γιος διαδέχθηκε τον βιολογικό του πατέρα από τότε που ο Τίτος διαδέχθηκε τον Βεσπασιανό το 79. Ήταν επίσης ο πρώτος αυτοκράτορας του οποίου ο πατέρας και ο παππούς (ο οποίος υιοθέτησε τον πατέρα του Κόμμοδου) ήταν οι δύο προηγούμενοι αυτοκράτορες. Κατά τη διάρκεια που βασίλευε μόνος του, η αυτοκρατορία γνώρισε μία περίοδο μειωμένων στρατιωτικών συγκρούσεων σε σύγκριση με τη βασιλεία του Μάρκου Αυρήλιου, αλλά η πληθώρα των συνωμοσιών οδήγησε τον Κόμμοδο σε μία όλο και περισσότερο δικτατορική ηγεσία. Μετά τη δολοφονία του, το 192, τον διαδέχθηκε ο Περτίναξ, ο πρώτος αυτοκράτορας στο ταραχώδες έτος των πέντε αυτοκρατόρων.

Ο Κόμμοδος ήταν ο μόνος εν ζωή γιος του Μάρκου Αυρήλιου όταν αυτός πέθανε και ο νεότερος αυτοκράτορας μετά τον Νέρωνα. Από την παιδική του ηλικία επέδειξε έναν χαρακτήρα δύστροπο και σκληρό. Η μόρφωση του ήταν περιορισμένη και σαφώς μικρότερη του πατέρα του. Πρέπει να διδάχθηκε ρητορική και καθόλου Φιλοσοφία. Ο Μάρκος Αυρήλιος παρόλο που αντιλαμβανόταν την ιδιαίτερη προσωπικότητα του γιου του, δεν μπορούσε παρά να τον χρίσει ως άμεσο διάδοχο του. Ως εκ τούτου προσπάθησε να τον προετοιμάσει καλύτερα ορίζοντας τον συναυτοκράτορα και Αύγουστο το 177.

Η πρώτη ενέργεια του Κόμμοδου όταν ανέλαβε αυτοκράτορας ήταν να διαπραγματευτεί με τους βαρβάρους του Δούναβη ώστε να ξεκινήσει την βασίλεια του με ειρήνη. Ωστόσο οι εσωτερικές αντιθέσεις γίνονταν πλέον εμφανείς, αφενός με τη συνωμοσία της αδελφής του Λουσίλας εναντίον του, και αφετέρου λόγω της δυσπιστίας που έτρεφε στους συγγενείς του. Ο Κόμμοδος είχε δημιουργήσει μια αυλή ευνοούμενων που προέρχονταν από ιππείς και απελεύθερους. Η έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα και η δυσπιστία τον έκαναν να κυβερνά με τρομοκρατία ενώ ταυτόχρονα η διαφθορά έφθανε στα ύψη με τον αρχηγό των Πραιτωριανών Κλέανδρο να πουλάει δημόσια αξιώματα. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του, ταύτιζε τον εαυτό του με τον Ηρακλή, εκτελούσε τους άθλους του ήρωα της αρχαίας Ελλάδας, ντυνόταν με ρόπαλο και λεοντή και τέλος έδωσε το όνομα του ακόμη και στη Ρώμη ορίζοντας το νέο της όνομα ως Colonia Commodiana. Φαντάζονταν τον εαυτό του ως εγγυητή και αρχηγό ενός νέου χρυσού αιώνα.

Η τελευταία συνωμοσία εναντίον του ξέσπασε από την παλλακίδα του Μαρκία και τον οικονόμο του Εκλεκτό και πιθανότατα σχεδιάστηκε από τον διάδοχό του Πέρτιναξ. Δολοφονήθηκε με στραγγαλισμό στο λουτρό του στις 31 Δεκεμβρίου 192. Η σύγκλητος ψήφισε την καταδίκη της μνήμης του (damnatio memoriae).

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 34, σελίδα 402.
• http://www.roman-emperors.org/commod.htm

• Historia Augusta: Life of Commodus(αγγλικά)
• Book 73 of Cassius Dio's History(αγγλικά)
• Herodian's Roman History Αρχειοθετήθηκε 2014-11-23 στο Wayback Machine.(αγγλικά)