Ασπαζίγια

Γεννήθηκε το 1865 σε αγρόκτημα κοντά στη Γιέλγκαβα της σημερινής Λετονίας που τότε αποτελούσε έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Προερχόταν από οικογένεια γαιοκτημόνων, ενώ είχε άλλα τρία αδέλφια (δύο αδελφούς και μια αδελφή). Σπούδασε στο παρθεναγωγείο Doroteja της Γιέλγκαβα και ξεκίνησε της πρώτες της δημοσιεύσεις στον τύπο, υπό το ψευδώνυμο Kalna. To 1886 σύναψε έναν σύντομο και αποτυχημένο γάμο που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της προσωπικής της περιουσίας και ακολούθως μετακόμισε στη Γιέλγκαβα προς ανεύρεση εργασίας.

Το 1887 δημοσίευσε το πρώτο της ποίημα υπό το φιλολογικό ψευδώνυμο Ασπαζίγια, το οποίο εμπνεύστηκε από την αρχαία Ελληνίδα Ασπασία, γνωστή προσωπικότητα της κλασικής Αθήνας. Το 1888 αναδείχτηκε νικήτρια σε έναν διαγωνισμό συγγραφής θεατρικού έργου, παρόλα αυτά το έργο της (ελλ: Η εκδικήτρια) δεν παρουσιάστηκε στο κοινό, κυρίως λόγω του περιεχομένου του, που ήταν επικριτικό ως προς τη στάση της γερμανικής μειονότητας έναντι των Λετονών αγροτών.

Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως ιδιωτική δασκάλα και το 1893 εγκαταστάθηκε στη Ρίγα, όπου έγινε διακρίθηκε ως θεατρική συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός, καθώς και ως ενεργή φεμινίστρια. Την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με τον λογοτέχνη Γιάνις Πλιεκσάνς ή Ράινις. Οι δύο τους παντρεύτηκαν το 1897 και έζησαν μαζί μέχρι τον θάνατο του Πλιεκσάνς, το 1929. Παράλληλα, επηρέασε σημαντικά την λογοτεχνική πορεία του Ράινις. Μετά την αποτυχημένη ρωσική επανάσταση του 1905, η Ασπαζίγια και ο σύζυγός της αυτοεξορίστηκαν στην Ελβετία και επέστρεψαν στη Λετονία το 1920, μετά τη σύσταση του ανεξάρτητου λετονικού κράτους.

Με την επιστροφή της στη Λετονία, η Ασπαζίγια εξελέγη στη Συνέλευση που ανέλαβε τη θέσπιση του συντάγματος της χώρας, ενώ τα επόμενα χρόνια ήταν ενεργή στα πολιτικά, κοινωνικά και λογοτεχνικά δρώμενα της Λετονίας. Από το 1933 μέχρι και τον θάνατό της ζούσε στον οικισμό Ντουμπούλτι κοντά στη Γιούρμαλα.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της σημαδεύτηκαν από σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς και από γεγονότα όπως το πραξικόπημα του 1934, η σοβιετική εισβολή και προσάρτηση, καθώς και η γερμανική Κατοχή. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής αρνήθηκε τόσο τις προτάσεις συνεργασίας, όσο και τις τιμές που της έγιναν από τη γερμανική διοίκηση. Απεβίωσε στις 5 Νοεμβρίου του 1943.

Θεατρικά έργα

• Atriebēja (Η εκδικήτρια, 1887)
• Zaudētās tiesības (Χαμένα δικαιώματα, 1894)
• Sidraba šķidrauts (Ασημένιο πέπλο, 1903)

Ποιητικές συλλογές

• Sarkanās puķes (Τα κόκκινα λουλούδια, 1897)
• Dvēseles ceļojums (Η ψυχή του λυκόφωτος, 1933)