Ακροποσθία

Το δέρμα της ακροποσθίας αποτελείται από λείο μυϊκό ιστό, νευρώνες, αιμοφόρα αγγεία και βλεννογόνο μεμβράνη. Η ακροποσθία συμβάλλει στη φυσική λίπανση του βλεννογόνου του πέους, ενώ είναι ελαστική, για να επιτρέπει την άνετη αποκάλυψη της βαλάνου, όταν αυτό είναι επιθυμητό. Η κορυφή της ακροποσθίας συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό νεύρων στο βλεννοδερματικό όριο.

Ακροποσθία
Η ακροποσθία ανασύρεται αποκαλύπτοντας τη βάλανο.
Λεπτομέρειες
Αναγνωριστικά
Λατινικά	Praeputium
MeSH	D052816
TA	A09.4.01.011
FMA	19639
Ορολογία ανατομίας

Στους ενήλικες άνδρες η ακροποσθία είναι συχνά πλήρως ανασυρόμενη. Η βάλανος μπορεί να είναι καλυμμένη απ' την ακροποσθία, όταν το πέος βρίσκεται τόσο σε χαλαρή κατάσταση, όσο και σε στύση. Κατά τη βρεφική ηλικία η ακροποσθία είναι προσκολλημένη στη βάλανο, ενώ εξακολουθεί να είναι δύσκολα ανασυρόμενη και στα επόμενα χρόνια. Η αδυναμία ανάσυρσής της σε νεαρές ηλικίες δεν πρέπει να θεωρείται ανησυχητική.

Το εξωτερικό δέρμα της ακροποσθίας είναι η συνέχεια του δέρματος που περιβάλλει τον κορμό του πέους, της πόσθης, ενώ η εσωτερική της επιφάνεια επενδύεται από βλεννογόνο μεμβράνη. Η βλεννοδερματική ένωση είναι το σημείο, στο όποιο ο βλεννογόνος συνενώνεται με την εξωτερική επιδερμίδα και απολήγει η ραφή του πέους. Η ακροποσθία αποκτά τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα επάνω στη βάλανο συνήθως κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Το πέος και η ακροποσθία συνενώνονται μέσω του χαλινού, ενός λεπτού ιστού που περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό αιμοφόρων αγγείων.

Η ακροποσθία αποτελείται από έναν ινώδη μυϊκό ιστό, ο οποίος βρίσκεται κάτω από το δέρμα και αποκαλείται δαρτός μυς. Οι ελαστικές ίνες που περιέχονται σε αυτό τον ιστό σχηματίζουν ένα σπειροειδές στόμιο στην άκρη του πέους, το οποίο αποτρέπει την είσοδο ξένων σωμάτων στη βάλανο και επιτρέπει τη διέλευση των ούρων. Σε βρέφη και μικρές ηλικίες το στόμιο αυτό είναι ακόμη αρκετά στενό, ενώ κατά την εφηβεία αρχίζει σταδιακά να χαλαρώνει. Ο συγκεκριμένος ιστός είναι ευαίσθητος σε εξωτερικά ερεθίσματα και μπορεί να συσταλεί ή να διασταλεί από τις μεταβολές της θερμοκρασίας.

Η ακροποσθία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην ερωτική διέγερση του πέους. Έρευνα από το Βρετανικό περιοδικό ουρολογίας έδειξε πως "η ακροποσθία παρέχει μια μεγάλη και σημαντική πλατφόρμα για πολλά νεύρα και νευρικές απολήξεις". Σύμφωνα και με άλλες μελέτες, η ακροποσθία "συντίθεται από δέρμα και βλεννογόνο που είναι εμπλουτισμένα με αισθητήριες νευρικές απολήξεις και ερωτογενή ιστό".

Μετά από μελέτη του 1996, το πτυχωτό δέρμα του ακροποσθικού δακτυλίου θεωρείται πως αποτελεί μια ξεχωριστή ανατομική δομή, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική λειτουργία του άνδρα.

Στα παιδιά η ακροποσθία καλύπτει πλήρως τη βάλανο, ενώ στους ανήλικες συχνά μπορεί να ανασυρθεί. Κατά τη διάρκεια της στύσης, ο βαθμός αυτόματης ανάσυρσης ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με το μήκος της ακροποσθίας. Σε μερικούς ενήλικες, η ακροποσθία εξακολουθεί να καλύπτει ολόκληρη ή μέρος της βαλάνου μέχρι να ανασυρθεί με το χέρι ή κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα. Εάν η ακροποσθία είναι μακρύτερη, ένα μέρος της μπορεί να προεξέχει στην άκρη τόσο του χαλαρού, όσο και του στητού πέους. Σε ενήλικες με κοντύτερη ακροποσθία, η βάλανος μπορεί να είναι μερικώς εκτεθειμένη σε χάλαση, ενώ να αποκαλύπτεται ολόκληρη κατά τη στύση.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημείωσε αναφορικά με την ακροποσθίας πως πιθανές λειτουργίες της μπορεί να περιλαμβάνουν την διατήρηση της υγρασίας της βαλάνου, την προστασία του πέους κατά την κύηση και την ενίσχυση της σεξουαλικής απόλαυσης λόγω των αισθητήριων νεύρων. Βασική της λειτουργία θεωρείται η προστασία της βαλάνου κατά την στύση και την χάλαση και η αποτροπή εισχώρησης ξένων σωμάτων στο βλεννογόνο της βαλάνου ιδίως κατά την βρεφική ηλικία. Στην κορυφή της εντοπίζονται απτικά σωμάτια του Μάισνερ που είναι υπεύθυνα για την υποδοχή δονήσεων χαμηλής συχνότητας.

Η ακροποσθία μπορεί εμφανίσει μια σειρά από παθήσεις, οι περισσότερες απ' τις οποίες είναι σπάνιες και εύκολα θεραπεύσιμες. Η γνωστότερη από αυτές είναι η φίμωση, μια συγγενής στένωση του ακροποσθικού δακτυλίου σε ανήλικες που καθιστά δύσκολη ή αδύνατη την αποκάλυψη της βαλάνου. Η περιτομή ως τρόπος αντιμετώπισης ορισμένων παθήσεων μπορεί να επιλεχθεί μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και δεν είναι πάντα απαραίτητη.

Στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη η ακροποσθία του πέους θεωρούταν σύμβολο αρρενωπότητας και απεικονιζόταν σε αναπαραστάσεις. Αντίθετα, η περιτομή δεν ήταν δημοφιλής και θεωρούταν γενικά βαρβαρική πρακτική. Η παλαιότερη γνωστή αναπαράσταση της ακροποσθίας εντοπίζεται στην αρχαία Αίγυπτο.

•  
  Δαυίδ Μαρμάρινο γλυπτό, 1504 μ.Χ.
•  
  "Ορέστης στους Δελφούς". Ζωγραφιά δύο γυμνών ανδρών, 330 π.Χ.
•  
  Το παιδί του Μαραθώνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Αθήνα), 340-330 π.Χ.

• Ανθρώπινο πέος
• Φίμωση
• Βάλανος (ανατομία)