Космологи ĕлĕк-авал пур тĕнче пулнине (космогони) тата пĕтнине (эсхатологи) тĕнхалапĕсемпе ăнлантарса панă.
Çут Тĕнче çул ӳсĕмĕ
Тĕп статья: Çут Тĕнче çул ӳсĕмĕ
Çут Тĕнче çул ӳсĕмĕ — Мӑн сирпĕнӳ самантĕнчен иртнĕ вăхăт. Хальхи ăслăх хыпарĕсем кăтартнипе (WMAP результачĕсем), çак вăхăт 13,830 ± 0,075 млрд çул. Европа космос агентствин «Планк» хăватлă телескоп-спутникĕ çапса илнĕ хыпарсене шута илсен, Çут Тĕнче çул ӳсĕмĕ 13,798 ± 0,037 миллиард çул (68% шанчăклă интервал).
Çут Тĕнчен çул ӳсĕмне халĕ стандарт космологи ΛCDM-модельне усă курса хаклаççĕ.
Çут Тĕнче атланăвĕн тĕп этапĕсем
Асăрхавсем
Литература
Barker P. Copernicus, the orbs, and the equant // Synthese. — 1990. — В. Synthese. — Т. 83. — P. 317—323.
C. Bonneau, S. Brunier. Une sonde defie l’espace et le temps. Science&Vie, № 1072, Janvier 2007, p. 43
Furley, David J. The Greek Theory of the Infinite Universe // Journal of the History of Ideas. — 1981. — Т. 42. — № 4 (Oct. — Dec.). — P. 571–585..
Gatti H. Giordano Bruno and Renaissance Science. — Cornell Univercity Press, 1999..
Gombrich, R. F. «Ancient Indian Cosmology.» In Ancient Cosmologies, edited by Carmen Blacker and Michael Loewe, 110—142. London: Allen and Unwin, 1975.
Granada, Miguel A. Kepler and Bruno on the Infinity of the Universe and of Solar Systems // Journal for the History of Astronomy. — 2008. — Т. 39. — № 4. — P. 469—495.
Grant E. Medieval and Seventeenth-Century Conceptions of an Infinite Void Space Beyond the Cosmos // Isis. — 1969. — Т. 60. — № 201. — P. 39—60..
Grant E. Planets, Stars, and Orbs: The Medieval Cosmos, 1200—1687. — Cambridge: 1994..
Henderson, John B. The Development and Decline of Chinese Cosmology. Neo-Confucian Studies Series. New York: Columbia University Press, 1984.-->
McColley G. The seventeenth-century doctrine of a plurality of worlds // Annals of Science. — 1936. — № 1. — P. 385–430..
Sircar D.S. Cosmography and Cosmology in Early Indian Literature. Calcutta, 1976 (1 ed.: Calcutta,1967)
Вырăсла
Бакина В. И. Космологическое учение Гераклита Эфесского // Вестник Московского университета. Сер.7. Философия.. 1998.№ 4. С.42-55.
Бакина В. И. Космологические учения раннегреческих философов: Учеб. пособие. М., Изд-во Моск. ун-та. 1999. −104 с.
Вайнберг С. Первые три минуты: современный взгляд на происхождение Вселенной. — Ижевск: НИЦ «Регулярная и хаотическая динамика», 2000, 272 с. ISBN 5-93972-013-7
Гаврюшин Н. К. Византийская космология в XI веке // Историко-астрономические исследования. — М.: «Наука», 1983. Выпуск XVI. С.325-338.
Гаврюшин Н. К. Космологический трактат XV века как памятник древнерусского естествознания // Памятники науки и техники. 1981. М.: Наука, 1981, С. 183—197.
Житомирский С. В. Гелиоцентрическая гипотеза Аристарха Самосского и античная космология. // Историко-астрономические исследования. М., 1986. Вып. 18. С. 151—160.
Идлис Г. М. Революции в астрономии, физике и космологии. М., 1985.-232 с.
Койре А. От замкнутого мира к бесконечной вселенной. — 2001..
Космологические произведения в книжности Древней Руси. Ч. II: Тексты плоскостно-комарной и других космологических традиций" // Серия «Памятники древнерусской мысли». Вып. IV(2) / Отв. ред.: В. В. Мильков, С. М. Полянский. СПб.: Издат. дом «Міръ», 2008 (640 с. (50Б7 а.л.).
Лебедев А. В. Фалес и Ксенофан (Древнейшая фиксация космологии Фалеса) // Античная философия в интерпретации буржуазных философов. М., 1981.
Лупандин И. В. Аристотелевская космология и Фома Аквинский // Вопросы истории естествознания и техники. 1989. № 2. С.64-73.
Макеев В. А. Древняя философская космография в современной культуре стран Востока. -М.: РУДН, 1993
Мочалова И. Н. О двух космологических традициях в Ранней Академии // Вестник Ленинградского государственного университета имени А. С. Пушкина (серия философия). 2007.- № 3 (6).- С.26-34.
Нагирнер Д. И. Элементы космологии. — СПб.: Изд-во СПбГУ, 2001.
Павленко А. Н. Современная космология: проблема обоснования // Астрономия и научная картина мира. М. ИФРАН, 1996;
Павленко А. Н. Европейская космология: основания эпистемологического поворота, М.- ИНТРАДА, 1997;
Сажин М. В. Современная космология в популярном изложении. URSS. 2002. 240 с
Семушкин А. В. Умозрительный культ космоса в раннегреческой философии // Религия в изменяющемся мире. — М.: Изд-во РУДН, 1994. — С.27-39.
Турсунов А. Философия и современная космология. М., 1977.
М. Л. Фильченков, С. В. Копылов, В. С. Евдокимов Курс общей физики: дополнительные главы.
Фролов Б. Число в архаической космологии // Астрономия древних обществ. М., 2002.С.61-68.
Чернин А. Д. Звезды и физика. Изд.2. URSS. 2004. 176 с.
Лоуренс Краусс Почему мы существуем. Величайшая из когда-либо рассказанных историй. — М.: Альпина Нон-фикшн, 2018. — ISBN 978-5-91671-948-2
This article uses material from the Wikipedia Чăваш article Космологи, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Урăххине кăтартман пулсан ку материал CC BY-SA 4.0 лицензипе килĕшӳллĕн сарăлать. Images, videos and audio are available under their respective licenses. ®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Чăваш (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.