ئاوێتەی کیمیایی

ئاوێتەی کیمیایی لە زانستی کیمیادا بە گرووپێک لە ماددەی کیمیایی دەوترێت، کە لە تێکەڵکردنی دوو یان چەند توخمێک پێک دێت. Brown, Theodore L.; LeMay, H. Eugene;...

کیمیایی یان کارلێکی کیمیایی (بە ئینگلیزی: Chemical reaction) بریتییە لە ڕەوتی گۆڕانی پێکھاتەکانی ماددە سەرەتایییەکان؛ لەم ڕەوتەدا چەن ماددەی کیمیایی دەگۆڕێن...

(توێنەرەوە) بە نەگۆڕی دەمێنێتەوە و ئاوێتەی کیمیایی لە نێوان تواوە و توێنەرەوە دروست نابێت. ئەمە زیادتر بۆ ئەو توخمە کیمیاییانە ڕاستە کە لە خشتەی خولی دا نزیک...

پێکھاتەی کیمیایی ناسنامە و ڕێکخستن و ڕێژەی ئەو توخمە کیمیاییانەی کە ئاوێتەیەک پێکدەھێنن لە ڕێگەی پەیوەندی کیمیایی و ئەتۆمییەوە دیاری دەکات. بەشداربووانی...

توخمێک یان پێکھاتەی کیمیاییدا بن. ئەگەر دوو مادەی کیمیایی یان زیاتر بتوانرێت بەبێ کارلێککردن تێکەڵ بکرێت لەوانەیە تێکەڵەیەکی کیمیایی دروست بکەن. ئەگەر تێکەڵەیەک...

ناسراوەکانن لە بارودۆخی ستانداردی پلەی گەرمی و پەستان، بەڵام هەندێک ئاوێتەی کیمیایی دیاریکراو ڕەنگە چڕتر بن. بۆ ئاسانکردنی بەراوردی چڕی لەنێوان ڕژێمی جیاوازی...

خشتەی خولگەیی (بە ئینگلیزی: Periodic Table) پێکدێت لە خشتەی ١١٨ توخمی کیمیایی زانراو کە بە شێوازێکی سەرنج ڕاکێش ڕیزکراون بە پێی گەردیلە ژمارە و خاسیەتەکانیانەوە...

کۆمەڵەی دووەم دەگەیەنێت لە کارلێکەکانی ڕۆشنەپێکهاتندا لە ڕێچکەی کیمیایی زیندەیی ، ئەم ڕێجکە ئاوێتە ئەندامییەکان بەرهەم دەهێنێت لە ڕیگەی بەکارهێنانی وزەی کۆکراوەی...

کانزاناستی لقێکە لە زانستی ماددە کە باس دەکات لە سیفاتی فیزیایی و کیمیایی توخمی کانزایی، ئاوێتەی کانزایی و داڕشتەی کانزایی. سەردەمی کانزاناسی دەگەڕێتەوە بۆ نزیک...

ترشی ھایدرازۆیک ئاوێتەیەکی کیمیایی یە. (ھاوشێوەی «ھایدرۆجین ئازید»ە، کە فۆڕمی گازییە. ترشی ھایدرۆزۆیک بریتییە لە ھایدرۆجین ئازید کە لە ئاودا تواوەتەوە)...

بەندی ئایۆنی بریتیە لە بەندێکی کیمیایی کە لە نێوان دوو ئایۆنی بەرگە جیاواز دروست دەبێت، وە بەهۆیەوە ئاوێتەیەک پێک دێت. یەکێک لە بەرجەستەترین نمونەکان بریتیە...

پێکھاتەی کیمایی ناوکە ترشی دیاری کرد. کۆسل توانی جیاوازیی و ھەروەھا باسی ئاوێتەی ئەندامی بکات کە پێشکەش کراوە لە ترشی نووکلێیک و Cytosine, Adenine,Guanine...

پرۆتین (بە ئینگلیزی:Protein) ئاوێتەی ئەندامین بە شێوەیەکی سەرەکی لە کاربۆن و ھایدرۆجین و ئۆکسجین و نایترۆجین پێک دێن، ھەندێکیشیان گۆگرد و فۆسفەیتی تێدایە...

Glycolysis. بریتیەلە دەستپێکی کرداری خانە ھەناسە و ڕێچکەیەکی کیمیایی زیندەییە، لەزینجیرەیەک کارلێکی کیمیایی پێکدێت کەتێیدا گەردێکی گلوکۆزی شەش کاربۆنی دەئۆکسێندرێت...

web}}: CS1 maint: url-status (link) "نیتراتی لیتیۆم | کۆمپانیای CAMEO کیمیایی | NOAA". cameochemicals.noaa.gov. Retrieved 2023-01-17.{{cite web}}: CS1...

لەگەڵ کاربۆن (کارباید)، نایترۆجین (نایتراید) و ئۆکسیجن (ئۆکساید) کارلێکی کیمیایی کردبێت[٤]، دەگوترێ ماددەی سیرامیکی[٥]. ئەم ماددانە بە شێوەیەکی بەرفراوان...

کاربۆن (بە ئینگلیزی: Carbon) یەکێکە لە توخمە کیمیاییەکان ، ھێمای کیمیایی (C)ە ، ژمارەی گەردیلەیی (٦)ە ، یەکێکە لە نا کانزاکان ، ھاوھێزی چوارە ، لە سروشتدا...

فراوانەکانی نووسی و یارمەتیدەری چاکسازی بوو لە کومەڵە زاراوەیەکی کیمیایی دا. ئەو پێشبینی ھەبوونی ئاوێتەی سیلیکۆنی کرد لە سالی ١٧٨٧، ھەروەھا یەکەم کەس بوو کە توخمی...

دۆپامین (بە ئینگلیزی: Dopamine) ئاوێتەی ئەندامییە کە لە ڕووی کیمیایییەوە وەک کاتێکۆلامین و فینێتیلامین پۆلێن کراوە. ئەم مادەیە لە جەستەی مرۆڤدا دەردرێت،...

نایاب و تایبەتە وەک کانزایەکی دیاریکراو ناناسرێت ئەمەش بەھۆی ئاڵۆزی لە ئاوێتەی پێکھاتەکەی بەگشتی کۆمەڵە بەردێکن لە پۆڵی سیلیکا، بەتایبەت کەڵبەی سپی کە...