Цебиев, Ахмед Магомедович

Ахмед Цебиев вина Нохч-ГӀалгӀайн АССРн Веданан кӀоштан МахкатӀахь. 1959 шарахь цо чекхйаьккхира Ростовн пачхьалкхан университет. Иза чекхйаьккхича иза вахийтира Фрязино гӀале. 1975 шарахь иза хилира техникин Ӏилманийн кандидат.

Цо гучуйаьккхира полупроводникан диодас йухайарзина булам пробой буламан улле кхаьчча СВЧ-генераци яр.

Цебиеван фамили йу «Советан Ӏилманчийн гучудаккхараш» цӀе йолу 1980-гӀа шерашкахь арахецна ши том йолу книгехь. Оцу книгехь дуьцуш йу Цебиван цхьа гучудаккхар. Иза СССРн Пачхьалкхан гучудаккхаран реестре дӀайазйина 1964 шеран 17 мартехь. Амма Цебиевс ша йаздира 1990-гӀа шерашкахь арахецна «Мил мила ву Нохчийн Республикехь» ша кхо гучудаккхар дина бохуш.

1977 шарахь белхалойн тоба хьалхатеттира Ленинан совгӀатан. Царна массарна а делира совгӀат, Цебиев воцург, цо бина болх массарелла алсам болушехь. И харцо бахьнехь цьуна могшалла телхира.

1983 шарахь иза цӀа веара. Цо болх бира Соьлжа-ГӀалин мехкдаьттан институтехь. Цул тӀаьхьа иза балха вахара НПО «Промавтоматика». 1987 шарахь Нохч-ГӀалгӀайн АССРхь хьайиллира хьалхара компьтеран классаш: Урус-Мартанехь а (СШ № 5), Соьлжа-ГӀалахь а (СШ № 9). 9-гӀа школехь Цебиевс компьютераш вовшах тесира сара боцу лору зӀене. Цу хенахь иза боккха кхиам бара.

2000 шарахь иза вийнера. Схьадицарехь, иза къуйш винера шен компьютер царна дӀайала ца лаарн.

Цебиевехь лаьцна йаьккхина шиъ бакъдолчуна тера фильм: «А. М. Цебиев — Хьаржинарг» а, «ГӀарбоьвла нохчий — А. М. Цебиев» а. Цуьнан цӀе тиллина № 9 йолу Соьлжа-ГӀалин школин.

Цебиеван кӀант Руслан, журналист, Соьлжа-ГӀалин радиостанцин диктор, вина 1995 шарахь.

• Якубов А. В. Ахмед Цебиев. Олимп и Голгофа ученого. Нальчик, 2009.
• Ю. П. Конюшая. Открытия советских ученых. Москва, изд-во МГУ им. М. В. Ломоносова, т. 1, с. 388—390.

• А. М. Цебиев — ученый, изобретатель
• Ахмед Магамедович Цебиев
• Чеченский ученый сделал неоценимый вклад в развитие науки