Шпаерскі Сабор

Самая вялікая па памерах царква ў раманскім стылі, якая захавалася, з 1981 года — аб'ект сусветнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА.

Хрысціянскі сабор
Шпаерскі сабор
Speyerer Dom
HGЯO
Краіна	Германія
Горад	Шпаер
Канфесія	Каталіцызм
Епархія	Шпаерская дыяцэзія
Тып будынка	сабор
Архітэктурны стыль	раманскі стыль
Архітэктар	Otto of Bamberg[d]
Заснавальнік	Конрад II
Дата заснавання	1080
Будаўніцтва	1030 — 1061 (1853)
Стан	Дзеючы сабор
Сайт	dom-speyer.de
Медыяфайлы на Вікісховішчы

*
Speyer Cathedral**
Сусветная спадчына ЮНЕСКА
Краіна	Германія
Тып	Культурны
Крытэрыі	ii
Спасылка	168
Рэгіён***	Еўропа і Паўночная Амерыка
Гісторыя ўключэння
Уключэнне	1981  (5-ая сесія)
* Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА» ** Назва ў афіцыйным англ. спісе *** Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА

Пабудаваны ў 1030—1061 гадах імператарамі Свяшчэннай Рымскай імперыі. Пабудова была пачата кайзерам Конрадам II, затым прадоўжана яго сынам Генрыхам III і скончана ўнукам Генрыхам IV, пры якім адбылося асвячэнне сабора. У той час у Шпаеры жыло каля 500 чалавек, і Шпеерскі сабор быў адным з найбуйнейшых будынкаў свету. Гэта мела, у прыватнасці, палітычнае значэнне, так як яго памер сімвалізаваў моц кайзера.

Паводле даследаванняў С. В. Заграеўскага, сабор у Шпаеры прадвызначыў з'яўленне ў Старажытнай Русі белакаменнага дойлідства.

На працягу тысячы гадоў сабор неаднаразова рэстаўрыраваўся і дапаўняўся, мяняў свой знешні выгляд. Самая вялікая катастрофа ў гісторыі сабора мела месца ў 1689 годзе, калі салдаты французскага караля Людовіка XIV разбурылі яго, пакінуўшы амаль толькі сцены, і апаганілі пахаванні, якія знаходзяцца ў саборы. У 1772—1784 гадах сабор быў рэстаўрыраваны і дапоўнены вестыбюлем і фасадам, аднак неўзабаве зноў захоплены і апаганены французамі. У 1846—1853 адбылася поўная рэстаўрацыя і ўпрыгожванне велічнымі фрэскамі на сродкі баварскага караля Людвіга I.

У саборы ўсталяваны арган, з якім звязана дзейнасць выбітных нямецкіх арганістаў — Людвіга Дзёра і Леа Крэмера.

• Агульная даўжыня: 134 м
• Вышыня сярэдняга нефа: 33 м
• Даўжыня навы: 37,62 м
• Вышыня ўсходніх вежаў: 71,20 м
• Вышыня заходніх вежаў: 65,60 м

 

У склепе пад алтаром знаходзяцца пахаванні некалькіх германскіх кайзераў і каралёў, сярод якіх:

• імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Конрад II († 1039) і яго жонка Гізела († 1043)
• імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Генрых III († 1056), сын Конрада II
• імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Генрых IV († 1106), сын Генрыха III і яго жонка Берта († 1087)
• імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Генрых V († 1125), сын Генрыха IV
• Беатрыкс († 1184), другая жонка Фрыдрыха I Барбаросы і яе дачка Агнес
• Кароль Германіі Філіп Швабскі († 1208), сын Фрыдрыха I Барбаросы
• Кароль Германіі Рудольф I († 1291)
• Кароль Германіі Адольф Насаўскі († 1298)
• Кароль Германіі Альбрэхт I († 1308), сын Рудольфа I