Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі (італ.: Accademia Nazionale dei Lincei, часта скарочана італ.: Accademia dei Lincei — «Акадэмія рысьевокіх») — найстарэйшая акадэмія навук Італьянскай рэспублікі.
Размяшчаецца ў Рыме, у палацца Карсіні.
Акадэмікі называюць сябе «рысьевокімі» (lincei) у знак прызнання асаблівай зоркасці, якая неабходна для навуковага пазнання, і якая асабліва ўласцівая рысі (іт. lince, лац. Lynx) - дзікай лясной кошцы. Эпітэт нарадзіўся з пераасэнсавання класічнага абароту «Лінкеевы вочы» - намёк на вастрыню зроку Лінкея, наперадгледчага ў арганаўтаў, і адначасова на зоркасць рысі.
Найстарэйшая навуковая акадэмія Італіі была заснавана ў 1603 годзе умбрыйскім арыстакратам Федэрыка Чэзі і на працягу трохсот гадоў заставалася інтэлектуальным цэнтрам італьянскай навукі. Першапачаткова членаў акадэміі было ўсяго чацвёра. Шостым і найбольш аўтарытэтным сябрам акадэміі стаў у 1611 Галілей. Пасля смерці графа Чэзі ў 1630 годзе дзейнасць акадэміі паступова спынілася. Апошняя кніга акадэмічных прац выйшла ў свет у 1651 годзе.
У сярэдзіне XIX стагоддзя як клерыкальныя, так і свецкія ўлады паставілі задачу адрадзіць акадэмію пад уласнай эгідай. У 1847 г. Ватыканам была заснавана Папская акадэмія навук; яе сябры называлі сябе «новымі рысьевокімі» (Нуові Лінчэі). Пасля аб'яднання Італіі кароль Віктор Эмануіл II выдаў у 1871 годзе ўказ аб стварэнні Акадэміі дэі Лінчэі як нацыянальнай акадэміі навук.
Пры Мусаліні свецкая акадэмія ўлілася ў склад новастворанай Каралеўскай акадэміі Італіі. Пасля Другой сусветнай вайны па патрабаванні Бенедэта Крочэ акадэмія была адноўлена ў ранейшым выглядзе.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.