Les llingües gur o voltaiques son un numberosu de grupu de llingües Níxer-Congu.
Son falaes nel sureste de Malí, Burkina Fasu, el norte de Costa de Marfil, Benín, Ghana, el norte de Togu y Nixeria.
Llingües gur | ||
---|---|---|
Distribución xeográfica | África occidental | |
Países | Benín Costa de Marfil Ghana Togu Níxer | |
Falantes | ~5,5 millones (2000) ~12-15 millones (2010) | |
Filiación xenética | Níxer-congoleña | |
Subdivisiones | Gur Septentrional Gur Meridional | |
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
El númberu de falantes supera los 12 millones, de los cualos casi una tercer parte correspondíen al mõõre (moosi), la llingua demográficamente más numberosa d'esti grupu.
La clasificación de les llingües gur foi revisada en diverses ocasiones, anguaño considérase que Joseph Greenberg incluyó dientro del grupu gur, namái les llingües gur centales puramente felicidaes formen un grupu filoxenéticu válidu.
Manesssy (1975) conxeturó una clasificación inicial de les llingües gur, nes que'l gur central coordinar col bariba (baatonum) y el kulango:
Una estudiu más ampliu de les rellaciones internes nel grupu Gur central llevó al siguiente esquema clasificatorio Manessy (1979):
Proto-Gur |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sicasí, otros autores sostienen que namái les llingües gur centrales formen un grupu filoxenéticu, y que la familia gur incluyendo otros grupos fuera del gur central nun constitúin un grupu válidu. De fechu el trabayu de Kleinewillinghöfer (1996) suxure qu'en realidá varies de les llingües clasificaes como gur y asitiaes fora del gur central yeren concebibles como cañes independientes del sabánico.
Los numberales reconstruyíos pa distintos grupos de llingües gur son:
GLOSA | Gur septentrional | Gur meridional | PROTO-GUR (CENTRAL) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Koromfé | PROTO- BWA | PROTO-OTI- VOLTA | PROTO-GUR- SEPT. | PROTO- GRŨSI | PROTO- KIRMA | PROTO-LOBI- DYAN | PROTO-GUR- MERID. | ||
'1' | -ndom | *dõ | *yen-di | *-di *-dom | *-dum *-di | *dein- | *biel- | *-dum *di- | *dig-/ *-dum |
'2' | ɪhĩː | *-ɲo | *-lia/ *-dia | *-lia *pai~pal(?) | *lia | *hãl~ *hãĩ | *ye-ɲɔ | *lia/ *-ɲo | |
'3' | ɪtãː | *-tĩ | *tãːri | *tãːri | *toːri | *siɛ- | *yẽ-tʰɛ̃r | *tãːri | *tãːri |
'4' | ɪnãː | *-nɛ | *-naːsi | *naːsi | *naːsi | *-naː | *ye-naː | *naːsi | *naːsi |
'5' | ɪnɔm | *-hwa-nu | *num- | *num- *-twa-nu? | *nʊŋ | *ndi | *ye-mo- | *nom | |
'6' | ɪhʊrʊ | *-hwa-dĩ | *-luobi | *-lʊ-du | *nãn-dein | *mo-lo-du | *-lo-du | ||
'7' | ɪpɛ̃ː | *-hwa-ɲo | *lopo-yi | *-lʊ-pɛ | *nãn-hãĩ | *mo-lo-ɲɔ | *-lo-pɛ | ||
'8' | ɪtɔː | *-hwa-tĩ | *-niːŋ | *-lʊ-toːri | *nãn-siɛ | *mo-lo-tʰer | *-lo-tãːri | ||
'9' | ɪfa | *denu | *-wai | *10-1 | *10-1 | *10-1 | |||
'10' | fɪ | *pi-ru | *piː(ga) | *pi- | *fi(gə) | *nuo- | *ɲʊo- | *pi- |
This article uses material from the Wikipedia Asturianu article Llingües gur, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). El conteníu ta disponible baxo los términos de la CC BY-SA 4.0 si nun s'indica otra cosa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Asturianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.