Chordón ye una denominación popular ta's fruitos d'a chordonera (principalment, Rubus idaeus), que son drupas multiples («polidrupas») muit apreciatas en gastronomía y mas que mas en repostería.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Os suyos prencipios activos se troban tanto en as fuellas como en o fruito u as simients.
Os fruitos contienen un 1-2% d'acidos organicos, d'os cuals un 90% ye acido citrico. Amás, en istos bi ha vitamina C, diversos zucres y pectina. As simients contienen un 24% d'aceite esencial y as fuellas flavonoides, mas que mas glucosidos de kempferol y taninos, os compuestos de fenol d'as fuellas que, como se sabe, tienen función antioxidant y oscilan entre 4,8 i 12,0 mg d'equivalents d'acido galico.
S'ha caracterizato por un numero considerable d'antocianinas, entre as cuals s'ha de destacar cianidin-3-soforosido, cianidin-3-(2(G)-glucosilrutinosido), cianidin-3-sambubiosido, cianidin-3-rutinosido y cianidin-3-xilosilrutinosido.
Amás d'estar comestible, d'o fruito se'n obtiene un xarope muit perfumato, colorants y modificadors d'a sabor.
Tradicionalment as fuellas s'han utilizato com a relaxant uterino, como estimulant y en infusión, ta o tractamiento de diarreras y atros trestuques gastro-intestinals. S'ha emplegato tamién en ista forma ta amillorar os simptomas d'os costipatos y en Europa tamién ta facilitar os partos.
A denominación «chordón» (d'o preromano *jurdone) ye cheneral por tot l'Alto Aragón. S'ha documentato con ixa parola dende a val de Benás dica la val d'Ansó, en l'extremo oposato d'o Pireneu d'Aragón. «Chordón» tamién s'emplega en Tarazona y o Moncayo. Manimenos, y como ye cosa cheneral en aragonés, amaneixen en as prospeccions lexicograficas cualques denominacions alternativas de forma puntual en bels lugars. P. ex. s'ha trobau a denominación «churlestre» exclusivament en Ansó, a on que tamién i coexiste con a parola «chordón», y tamién s'ha puesto trobar a parola «churrustel» que no s'emplegaría si que en Luesia.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Chordón, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.