L'ansotano ye a forma de l'aragonés que se charra en a val d'Ansó enclusos os municipios d'Ansó, Biniés y Fago.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Ansotano | |
---|---|
Situación de l'ansotano | |
Localización cheografica | |
Estatus | |
Clasificación lingüistica |
Ansó figura en l'ALEANR con as siglas Hu 101.
A -r final no se pronuncia en Ansó pero sí en Fago.
Se mantién a -d- intervocalica en casos que no son guaire comuns en aragonés occidental: odir ("oyir", "sentir").
O sistema d'articlos mes común y millor documentato en ansotano ye o de l'aragonés cheneral o, os, a, as, sin embargo fa poco que se i ha documentato o emplego d'o sistema mas antigo lo, los, la, las, como en cheso en determinatos contextos:
O verbo haber como impersonal en (b)i ha, (b)i heba de l'aragonés cheneral ya substituyiu por estar:
Existe una desinencia personal de primera persona -i en los pasatos imperfectos d'indicativo, pasatos imperfectos de subchuntivo y condicionals:
Ye a sola variedat de l'aragonés actual que conserva esta caracteristica, (se crei que o chistabín febe, tenebe en ye una evolución, AI > e), pero o mas notable ye que lo trobamos en o castellano de sustrato aragonés d'Embún, Salvatierra d'Esca, Longars, Uncastiello, Orés, Luesia y Malpica d'Arba y en o castellano d'o nord-este navarro (arredol d'Eslava) s'emplegaba también (teníai), por ixo podría ser una caracteristica d'o romance navarro medieval, perdiu de tot.
Os imperfectos de subchuntivo a diferencia d'as atras variedaz d'aragonés se fan con desinencias en -ara, -iera: ficiera, puyara, clamara, trobara
A forma de os pasaus presenta este paradigma: puyé, puyés, puyó, puyemos, puyez, puyoron
A parola monín, monina ye un occitanismo/ gasconismo derivau de mon nin (mi niño) y significa poliu, y coincide con o vocativo que se fa servir en o Baixo Martín coexistindo con manyo, sobre tot en l'afirmación si monín. Ye documentau este gasconismo tamién en cheso y atras variedaz d'aragonés.
Presenta terminos d'etimolochía basca: bizcalera, sabaya, magoría.
Variedatz occidentals de l'aragonés | ||
---|---|---|
Aisino | Ansotano | Aragüesino | Chaqués | Cheso |
Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia. |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Aragonés ansotano, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.